Τέσσερα φορο-μέτρα κλείδωσαν στο Brussels Group

Τα πρώτα πεδία συμφωνίας αρχίζουν να σκιαγραφούνται στο Brussels Group, τα μεγάλα αγκάθια όμως παραμένουν ακόμα εκτός συζήτησης και είναι αυτά που θα κρίνουν τελικά αν στο Eurogroup της 24ης Απριλίου η ελληνική πλευρά μπορεί να προσδοκά σε κάτι παραπάνω από μια δήλωση προόδου.

Η κυβέρνηση και οι δανειστές βρέθηκαν ήδη από την Κυριακή κοντά στο θέμα του πρωτογενούς πλεονάσματος, η παρουσία της ΓΓΔΕ Κ. Σαββαΐδου στις διαπραγματεύσεις έβαλε ένα ακόμα λιθαράκι συμφωνίας στο φορολογικό πεδίο, στο μέτωπο των ιδιωτικοποιήσεων η κυβέρνηση άρχισε κάτι να δίνει, ενώ στο ασφαλιστικό οι πρόωρες συνταξιοδοτήσεις θεωρούνται τελειωμένη υπόθεση.

Φορολογικοί συντελεστές όμως, ο ΦΠΑ, το μέλλον του ΕΝΦΙΑ, το ασφαλιστικό στο σύνολό του και τα εργασιακά συνεχίζουν να αποτελούν κόκκινες γραμμές για την κυβέρνηση και αναλόγως του μεγέθους των εκατέρωθεν υποχωρήσεων θα κριθεί πώς και πότε θα κλείσει η βασανιστική για τη χώρα συμφωνία.

Με τη χθεσινή Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, το υπουργείο Οικονομικών κέρδισε λίγες ακόμα εβδομάδες διατήρησης της ρευστότητας του Δημοσίου για την κάλυψη των απολύτως απαραίτητων αναγκών. Διαμορφώθηκε έτσι ένα περιθώριο ώστε να υπάρξει ταμειακή ασφάλεια έως τις 11 Μαΐου και την επόμενη (προγραμματισμένη) συνεδρίαση του Eurogroup. Ορισμένες πηγές όμως συνεχίζουν να μην αποκλείουν θετικές εξελίξεις στο Eurogroup της 24ης Απριλίου στη βάση των κεφαλαίων συμφωνίας που έχουν επιτευχθεί μέχρι τώρα και εκτιμάται ότι θα σφραγιστούν μέχρι την Τετάρτη.

«Έχουμε κάνει συμβιβασμούς σε αρκετά πράγματα, είναι η ώρα και οι θεσμοί να αποδείξουν ότι πραγματικά θέλουν λύση στο ελληνικό πρόβλημα» αναφέρουν κυβερνητικές πηγές αναδεικνύοντας για μια ακόμα φορά την παράμετρο της πολιτικής λύσης.

Πού τα βρίσκουμε

* Το πρώτο πεδίο σχετικής σύγκλισης φάνηκε το Σαββατοκύριακο στο μέτωπο του πρωτογενούς πλεονάσματος. Οι εκπρόσωποι των θεσμών φέρονται να έριξαν τον πήχη των απαιτήσεων από το 3% του ΑΕΠ στο 2%, ενώ η ελληνική πλευρά επέμενε στο 1,2%. Εκτιμάται ότι τις επόμενες ημέρες θα μπορούσε να υπάρξει συμφωνία στη μέση, κοντά στο 1,5%.

«Ακόμα δεν τα έχουμε βρει, αλλά οι αποστάσεις μειώνονται και υπάρχει η αισιοδοξία ότι σύντομα θα επέλθει συμφωνία» αναφέρουν αρμόδιες πηγές.

* Το δεύτερο σημείο σταδιακής προσέγγισης, όσο παράξενο και αν φαίνεται δεδομένης της πολύ σκληρής αρχικής στάσης μέρους της ελληνικής κυβέρνησης, είναι οι ιδιωτικοποιήσεις.

Η κυβέρνηση απορρίπτει βέβαια τον όρο και κάνει λόγο για «αξιοποίηση δημόσιας περιουσίας», αλλά βάζει στο τραπέζι ΟΛΠ, περιφερειακά αεροδρόμια και ιπποδρομιακό στοίχημα. Συνεχίζει να επιμένει ότι δεν τίθεται ζήτημα ΑΔΜΗΕ, αλλά έχει αρχίσει να βάζει νερό στο κρασί της -όπως και οι δανειστές- για το πού θα πηγαίνουν τα έσοδα αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας.

Ενώ αρχικά οι έξω ήθελαν 100% των εσόδων να πηγαίνει στο χρέος και οι μέσα στη χρηματοδότηση του ασφαλιστικού συστήματος, τώρα η κυβέρνηση φέρεται να αποδέχεται μια ισορροπία 51-49. Το 51% των εσόδων δηλαδή να πηγαίνει στην εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους και το υπόλοιπο 49% στο ασφαλιστικό.

Τα φορολογικά

* Το φορολογικό στο σκέλος των μέτρων αύξησης της εισπραξιμότητας του ΦΠΑ αποτελεί επίσης ένα πεδίο σύγκλισης απόψεων. Προτείνονται κίνητρα για χρήση πιστωτικών καρτών, υποχρεωτικές πληρωμές με πλαστικό χρήμα σε μια σειρά υπηρεσιών και ενδεχομένως και σε κάθε συναλλαγή άνω των 100 ευρώ για τα κοσμικά νησιά, λοταρία αποδείξεων, επέκταση των ηλεκτρονικών κατασχετηρίων και διατάξεις ώστε να γίνονται πολύ πιο εύκολες οι κατασχέσεις θυρίδων από τη Φορολογική Διοίκηση.

«Πρόκειται για κλασικές πρακτικές οι οποίες εφαρμόζονται σε πολλές χώρες κι είναι λογικό να τους αρέσουν τέτοια μέτρα», σχολίαζε χθες στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών με γνώση των διαπραγματεύσεων, μεταφέροντας παράλληλα μια αίσθηση βελτιωμένου κλίματος στο νέο γύρο διαβουλεύσεων στο Παρίσι.

Τα φορομέτρα

Ο ΦΠΑ, οι συντελεστές φορολογίας εισοδήματος και ο ΕΝΦΙΑ δεν έχουν συζητηθεί ακόμα στο Brusels Group. Εκλεισε όμως η πλήρης ανεξαρτητοποίηση της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων αλλά και σειρά μέτρων τα οποία στόχο έχουν την αύξηση της εισπραξιμότητας του ΦΠΑ.

Παρουσιάστηκαν αναλυτικά την Κυριακή από τη ΓΓΔΕ Κ. Σαββαΐδου και σύμφωνα με βάση πηγές αφορούν:

1. Τέλος τα μετρητά. Με νομοσχέδιο το οποίο ετοιμάζεται θα προβλέπεται ότι η πληρωμή φόρων, προστίμων, λογαριασμών και τελών προς τη γενική κυβέρνηση (νοσοκομεία, δήμοι, ασφαλιστικά ταμεία) και τις ΔΕΚΟ θα γίνεται μόνο με πλαστικό χρήμα ή μέσω τραπεζών. Γενικά δεν θα γίνεται δεκτή καμία πληρωμή με μετρητά για ποσά άνω των 500 ευρώ στη χονδρική και 1.500 ευρώ στη λιανική, ενώ σε επόμενη φάση στις πληρωμές θα γίνεται διαχωρισμός ανάμεσα στην αξία του προϊόντος και στο ΦΠΑ με άμεση δέσμευση του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας.

Το μέτρο του διαχωρισμού και της άμεσης δέσμευσης ΦΠΑ τοποθετείται ασαφώς στη συνέχεια ενώ άμεσα, με κοινοτικά κονδύλια θα προχωρήσει ο εφοδιασμός όλων των καταστημάτων και των επαγγελματιών με μηχανάκια POS για τη χρήση πιστωτικών και χρεωστικών καρτών. Το σχέδιο προβλέπει και κίνητρα στους φορολογούμενους για να χρησιμοποιούν πλαστικό χρήμα στις συναλλαγές τους με επιστροφή κεφαλαίου και χτίσιμο του αφορολογήτου των 12.000 ευρώ, ενώ θα προχωρήσει και το σχέδιο λοταρίας αποδείξεων.

2. Αλλαγές στο ποινολόγιο της εφορίας. Με διατάξεις νόμου θα προβλεφθεί ότι η απόκρυψη μεγάλου εισοδήματος από την εφορία και η μη καταβολή ΦΠΑ θα ακυρώνει τα φορολογικά πρόστιμα και θα ενεργοποιεί απευθείας ποινικές κυρώσεις. Η Φορολογική Διοίκηση δεν θα κυνηγάει την είσπραξη του προστίμου για μεγάλες υποθέσεις φοροδιαφυγής, θα αναλαμβάνει απευθείας η Δικαιοσύνη. Το μέτρο θα συνδυαστεί με περαίωση εκκρεμών φορολογικών υποθέσεων στα δικαστήρια, με τη δημιουργία ειδικών περιφερειακών επιτροπών στις οποίες θα προσφεύγουν όσοι παραιτηθούν από τα ένδικα μέσα. Η περαίωση θα συνοδεύεται από γενναίο κούρεμα προσαυξήσεων έως και 55%.

3. On line πρόσβαση σε καταθέσεις-δάνεια. Εκτός από τις καταθέσεις, θα υπάρξει πλήρης πρόσβαση στα αρχεία των τραπεζών από τους φοροελεγκτές και στα δάνεια.

4. Ανεξαρτητοποιείται πλήρως η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων.

... και οι κόκκινες γραμμές

Το ασφαλιστικό και το εργασιακό από την άλλη πλευρά είναι τα πεδία στα οποία υπάρχει πλήρης διάσταση απόψεων. Πηγές της ελληνικής κυβέρνησης αναφέρουν ειδικά για το ασφαλιστικό ότι «δεν θέλουμε σε καμία περίπτωση να συζητηθεί τώρα», συμπληρώνουν όμως πως «είμαστε διατεθειμένοι να προχωρήσουμε στον περιορισμό των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων».

Στο εργασιακό η κυβέρνηση δηλώνει απόλυτα αντίθετη στην απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων και στελέχη της διαμηνύουν ότι «θέλουμε οπωσδήποτε να φέρουμε στη Βουλή την επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων εργασίας και τον κατώτατο μισθό». Αποδίδουν δε τις καθυστερήσεις νομοθεσίας στις πιέσεις των ξένων.

Κόκκινη γραμμή είναι και η κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά, θέμα το οποίο δεν έχει ακόμα συζητηθεί αναλυτικά. Έχει πάντως ενδιαφέρον ότι με βάση κυβερνητικές πηγές, δεν αποκλείεται η καθιέρωση φόρου διαμονής στα πολυτελή ξενοδοχεία, θυμίζοντας το παλαιότερο τέλος παρεπιδημούντων (το οποίο πήγαινε στα ταμεία των ΟΤΑ).

Παράλληλα η κυβέρνηση δείχνει διατεθειμένη να συζητήσει και άλλα ζητήματα για τα οποία πιέζουν οι δανειστές, π.χ. τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και τον κώδικα πολιτικής δικονομίας (κυρίως όσον αφορά τους εξωδικαστικούς συμβιβασμούς για τα δάνεια).