HSBC: Ποια ημερομηνία θα κριθεί η τύχη της Ελλάδας

Οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων μπορεί να κάνουν ράλι, εν μέσω φόβων περί μη επίτευξης συμφωνίας μεταξύ της Ελλάδας και των πιστωτών για τη λίστα των μεταρρυθμίσεων μέχρι τις 24 Απριλίου, ωστόσο η HSBC θεωρεί πως ημερομηνία κλειδί είναι η 12η Μαΐου, όταν η Ελλάδα πρέπει να καταβάλει 760 εκατ. ευρώ στο ΔΝΤ.

Μια ημέρα πριν θα πραγματοποιηθεί συνεδρίαση του Eurogroup και αν υπάρξει συμφωνία, τότε λογικά θα βρεθεί κάποιος διακανονισμός που θα δώσει τη δυνατότητα στην Ελλάδα να πληρώσει τη δόση προς το ΔΝΤ.

Όμως, ακόμα και αν δε υπάρξει συμφωνία, και η Ελλάδα αθετήσει την πληρωμή αυτή, και πάλι αυτό δεν θα σημαίνει άμεσο κίνδυνο εξόδου της χώρας από την ευρωζώνη, λέει η HSBC.

Κατά την εκτίμησή της, η κρίσιμη ημερομηνία είναι η 20η Ιουλίου, όταν η Ελλάδα πρέπει να αποπληρώσει 3,6 δισ. ευρώ στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Αν δεν καταβληθεί αυτή η πληρωμή, τότε η ΕΚΤ θα έρχονταν σε πολύ δύσκολη θέση, και το να «κλείσει» την «κάνουλα» της ρευστότητας για τις ελληνικές τράπεζες θα αποτελούσε το σημείο χωρίς επιστροφή.

Ωστόσο, η HSBC εξακολουθεί να πιστεύει πως θα αποφευχθεί το Grexit, μεταξύ άλλων και γιατί η πλειοψηφία του ελληνικού λαού επιθυμεί την παραμονή της χώρας στο ευρώ.

Πιο αναλυτικά, όπως αναφέρει η HSBC σε έκθεσή της με ημερομηνία 16 Απριλίου, τα σχόλια των ευρωπαίων πολιτικών αυτήν την εβδομάδα άφησαν να εννοηθεί ότι φαίνεται όλο και πιο απίθανο να υπάρξει συμφωνία με την Ελλάδα στις 24 Απριλίου, καθώς οι εταίροι δεν είναι ικανοποιημένοι ακόμα με τη λίστα των μεταρρυθμίσεων που προτείνει η Ελλάδα.

Υπό τους όρους της συμφωνίας της 20ης Φεβρουαρίου, η λίστα των μεταρρυθμίσεων –που θα αποτελέσουν τη βάση για την αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος- πρέπει να συμφωνηθεί μέχρι το τέλος Απριλίου. Αν δεν υπάρξει συμφωνία μέχρι τις 24 Απριλίου, έχουν υπάρξει εικασίες στον Τύπο ότι ενδέχεται να πραγματοποιηθεί άλλη μια συνεδρίαση του Eurogroup στις 29 Απριλίου, ώστε να προλάβουν το deadline του τέλους Απριλίου. Όμως αυτό το deadline φαίνεται πως δεν είναι αυστηρό, και έτσι το πραγματικό κρίσιμο σημείο θα είναι η αποπληρωμή των 780 εκατ. ευρώ προς το ΔΝΤ στις 12 Μαΐου (όπως σημειώνει η HSBC, υπάρχει άλλη μια μικρότερη πληρωμή, ύψους 205 εκατ. ευρώ, που πρέπει να καταβάλει η Ελλάδα μέχρι την 1η Μαΐου, ωστόσο η χρηματιστηριακή θεωρεί πως είναι δυνατή η καταβολή αυτής της δόσης).

Έχει ήδη προγραμματιστεί συνεδρίαση του Eurogroup στις 11 Μαΐου, η οποία πιθανότατα σύντομα θα προσελκύσει την προσοχή των αγορών.

Μέχρι τώρα δεν έχει υπάρξει ένδειξη πως μια συμφωνία επί των μεταρρυθμίσεων θα οδηγούσε σε γρήγορη εκταμίευση χρημάτων προς την Ελλάδα, ώστε να μπορέσει η χώρα να πληρώσει το ΔΝΤ. Όπως αναφέρει η συμφωνία της 20ης Φεβρουαρίου, η πλήρης εκταμίευση της δόσης των 7,2 δισ. ευρώ που μπήκε στον «πάγο» τον Δεκέμβριο θα καταβληθεί μόνο όταν έχει ολοκληρωθεί επιτυχώς η αξιολόγηση του προγράμματος, κάτι που θα μπορούσε να «τραβήξει» μέχρι το τέλος Ιουνίου. Ωστόσο, χωρίς καμία πληρωμή από τους πιστωτές, η HSBC θεωρεί ότι θα είναι δύσκολο η Ελλάδα να πληρώσει το ΔΝΤ στις 12 Μαΐου.

Η HSBC εκφράζει την αισιοδοξία της ότι αν υπάρξει συμφωνία για τη λίστα των μεταρρυθμίσεων, θα υπάρξει και κάποιος διακανονισμός ώστε να αποφευχθεί μια αθέτηση πληρωμής προς το ΔΝΤ. Κατά την εκτίμηση του οίκου, η πιθανότερη λύση είναι ότι η ευρωζώνη θα συμφωνήσει να εκταμιεύσει τα κέρδη ύψους 1,8 δισ. ευρώ που είχε αποκομίσει η ΕΚΤ και άλλες εθνικές κεντρικές τράπεζες από τα ελληνικά ομόλογα που αγόρασαν το 2010. Άλλες πιθανές λύσεις περιλαμβάνουν την αύξηση του ορίου έκδοσης εντόκων γραμματίων ή την καθυστέρηση των πληρωμών προς το ΔΝΤ μέχρις ότου εκταμιευτούν τα χρήματα πλήρως. Όμως οι λύσεις αυτές φαίνεται να είναι πιο περίπλοκες. Η ΕΚΤ, ως αρχή που εποπτεύει τις ελληνικές τράπεζες, έχει ήδη εκφράσει ανησυχίες αναφορικά με το ύψος των εντόκων που κατέχουν οι τράπεζες αυτές και ίσως είναι δύσκολο να βρεθούν άλλοι αγοραστές.

Παράλληλα, το ΔΝΤ έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο επαναπρογραμματισμού της αποπληρωμής των δόσεων, λέγοντας πως αυτό θα συνέβαινε μόνο αν υπήρχε συμφωνία για ένα νέο πρόγραμμα, και πως δεν υπάρχει αρκετός χρόνος για κάτι τέτοιο.

Η επόμενη κρίσιμη ημερομηνία

Σύμφωνα με την HSBC, αν δεν υπάρξει εκταμίευση δόσης πριν της 12 Μαΐου και η κατάσταση της ρευστότητας της Ελλάδας είναι τόσο κακή όσο δείχνουν τα επίσημα στοιχεία, τότε η Ελλάδα μπορεί να χρειαστεί να καθυστερήσει την πληρωμή του ΔΝΤ. Αυτή τη στιγμή, η Σομαλία, το Σουδάν και η Ζιμπάμπουε είναι οι μόνες χώρες που έχουν ληξιπρόθεσμα χρέη προς το ΔΝΤ. Αν και δεν υπάρχει χώρα που να κήρυξε χρεοστάσιο στο ΔΝΤ, ωστόσο υπήρξαν στο παρελθόν και άλλες χώρες που καθυστέρησαν να πληρώσουν (όπως το Αφγανιστάν, το Ιράκ, το Κονγκό, η Λιβερία και η Σερβία), όχι όμως κάποια χώρα του ΟΟΣΑ.

Μια αθέτηση πληρωμής προς το ΔΝΤ, πάντως, δεν θα οδηγούσε σε κήρυξη χρεοστασίου στα ελληνικά ομόλογα. Ούτε θα υποδήλωνε άμεσο κίνδυνο εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη. Το κρίσιμο σημείο για ένα πιθανό Grexit, σύμφωνα με την HSBC, παραμένει η αποπληρωμή ομολόγων ύψους 3,6 δισ. ευρώ προς την ΕΚΤ, στις 20 Ιουλίου. Δεδομένης της εξάρτησης των ελληνικών τραπεζών από την ρευστότητα της ΕΚΤ, αν η Τράπεζα «κλείσει την κάνουλα», αυτό θα ήταν το σημείο χωρίς επιστροφή, καθώς ο μόνος τρόπος για να ανακεφαλαιοποιηθούν οι τράπεζες θα είναι η έκδοση σε τοπικό νόμισμα. Κήρυξη χρεοστασίου προς την ΕΚΤ τον ιούλιο θα έφερνε σε πολύ δύσκολη θέση την Τράπεζα, σχολιάζει η HSBC, καθώς δεν θα μπορούσε να συνεχίσει να παρέχει ρευστότητα στις τράπεζες.

Το κεντρικό σενάριο της HSBC είναι ότι το Grexit θα αποφευχθεί. Με τους πιστωτές να δείχνουν μια πολύ σκληρή διαπραγματευτική στάση, φαίνεται ξεκάθαρο πως η Ελλάδα πρέπει να κάνει το μεγαλύτερο βήμα προκειμένου να επιτευχθεί συμφωνία –τόσο για το τρέχον πρόγραμμα όσο και τια το επόμενο που χρειάζεται μετά το τέλος Ιουνίου. Αυτό θα σήμαινε πως ο ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να αθετήσει πολλές προεκλογικές υποσχέσεις του και ιδιαίτερα την ανατροπή των μεταρρυθμίσεων στην αγορά εργασίας και στο συνταξιοδοτικό σύστημα, που συμφωνήθηκαν από την προηγούμενη κυβέρνηση, κάτι που θα μπορούσε να φέρει τον ΣΥΡΙΖΑ σε δύσκολη θέση στο εσωτερικό της χώρας.

Έτσι δεν αποτελεί έκπληξη που ο υπουργός Επικρατείας κ. Αλέκος Φλαμπουράρης δήλωσε σε ελληνικό τηλεοπτικό σταθμό πως η κυβέρνηση ενδέχεται να εξετάσει την πιθανότητα δημοψηφίσματος αν οι διαπραγματεύσεις καταλήξουν σε αδιέξοδο. Ένα δημοψήφισμα θα δημιουργούσε μεγάλη αβεβαιότητα στις αγορές, σύμφωνα με την HSBC, ωστόσο πρόσφατη δημοσκόπηση της Metron Analysis έδειξε πως το 82% των ελλήνων εξακολουθούν να τάσσονται υπέρ της παραμονής στην ευρωζώνη.

Οι τράπεζες

Σε ότι αφορά τις τράπεζες, η HSBC υπενθυμίζει πως ο Μάριο Ντράγκι δήλωσε πως η ΕΚΤ θα συνεχίσει να παρέχει ρευστότητα μέσω του ELA, αρκεί οι ελληνικές τράπεζες να είναι φερέγγυες και να διαθέτουν επαρκείς εγγυήσεις (collateral). Ωστόσο, αν αυξηθούν περαιτέρω οι εκροές καταθέσεων, λόγω της αυξημένης αβεβαιότητας, τότε οι τράπεζες μπορεί να αρχίσουν να αντιμετωπίζουν ελλείψει διαθέσιμων εγγυήσεων, κάτι που θα καθιστούσε ενδεχομένως αναπόφευκτη την επιβολή κάποιας μορφής ελέγχου στην κίνηση κεφαλαίων. Κατά τον κ. Ντράγκι, αναφέρθηκε αλλά δεν συζητήθηκε η πιθανότητα αύξησης των haircuts στις εγγυήσεις που χρησιμοποιούνται για τον ELA.

Η HSBC πάντως εξακολουθεί να θεωρεί πως η ΕΚΤ δεν θα κάνει κάποια τολμηρή κίνηση που θα μπορούσε να πυροδοτήσει έξοδο της Ελλάδας από την ευρωζώνη, εκτός αν υπάρξει πολιτική συμφωνία για κάτι τέτοιο.