Με την κάλυψη των άμεσων αναγκών ρευστότητας από τις προκαταβολές που εισπράττουν από τους ξένους τουριστικούς ομίλους με τους οποίους συνεργάζονται αλλά και από τις πωλήσεις στο διαδίκτυο επιχειρούν οι Έλληνες ξενοδόχοι να αντιμετωπίσουν την πιστωτική ασφυξία στον κλάδο αφού οι στρόφιγγες χρηματοδότησης από το τραπεζικό σύστημα παραμένουν ερμητικά κλειστές.
Οι μοναδικές πηγές ρευστότητας που έχουν απομείνει στους ξενοδόχους, σύμφωνα με κορυφαίους παράγοντες του χώρου, είναι πρακτικά δύο:
- Η αγορά των προκρατήσεων (early bookings) όπου οι ξενοδόχοι προσφέρουν τα δωμάτιά τους με έκπτωση αν η κράτηση ολοκληρωθεί συνήθως μέχρι τα μέσα Απριλίου.
- Οι πωλήσεις δωματίων μέσω των online ταξιδιωτικών γραφείων (OTAs) όπου οι ξενοδόχοι προσφέρουν τα δωμάτιά τους με έκπτωση αντίστοιχη με την αγορά των early bookings, προκειμένου να εισπράξουν ζεστό χρήμα.
Όπως εξηγεί στο Euro2day.gr ο πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΞΕΕ) Γιώργος Τσακίρης, η περίοδος προκρατήσεων διαρκεί συνήθως μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου και σε αυτήν οι ξενοδόχοι προσφέρουν δωμάτια με έκπτωση της τάξης του 10-15%. Ωστόσο, ακολουθεί μια δεύτερη περίοδος εκπτώσεων η οποία φθάνει, συνήθως, μέχρι τα μέσα Απριλίου.
Οι μειωμένες τιμές που προσφέρονται σε αυτήν τη δεύτερη περίοδο εκπτώσεων καθορίζεται από την οικονομική κατάσταση της εκάστοτε ξενοδοχειακής επιχείρησης και τις πιεστικές ανάγκες ρευστότητας που αντιμετωπίζει.
Έτσι, οι πιο ισχυρές προσφέρουν εκπτώσεις μικρότερες του 10% ενώ οι πιο αδύναμες διατηρούν σε υψηλά επίπεδα τις προσφορές τους. Πολλές επιχειρήσεις, μάλιστα, τα τελευταία χρόνια παρέτειναν τις προσφορές τους ακόμα και μέχρι το Μάιο με στόχο να εξασφαλίσουν άμεση ρευστότητα.
Η περίοδος προκρατήσεων, ωστόσο, δεν αποτελεί αγορά των «απελπισμένων». Αντίθετα, είναι η βάση πάνω στην οποία χτίζεται ο ετήσιος τζίρος των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων. Αν οι πωλήσεις στη συγκεκριμένη αγορά κινηθούν καλά, τότε ο ξενοδόχος κλείνει τις τρύπες ρευστότητας με τις οποίες καλύπτει τα έξοδα έναρξης λειτουργίας της επιχείρησης (συντηρήσεις, προσλήψεις προσωπικού κ.λπ.). Με αυτόν τον τρόπο έχει τη δυνατότητα να διατηρεί ψηλά τη διαπραγματευτική του θέση έναντι των ξένων τουρ οπερέιτορ με τους οποίους συνεργάζεται. Με άλλα λόγια, αντέχει να μη ρίξει τις τιμές του.
Όταν, όμως, οι πωλήσεις της συγκεκριμένης περιόδου δεν εξελιχθούν καλά κι αν το ζεστό χρήμα που θα συγκεντρώσει δεν επαρκεί για να καλύψει τα βασικά έξοδα λειτουργίας, τότε γίνεται ευάλωτος σε πιέσεις και μειώνει πιο εύκολα τις τιμές του.
Παιχνίδια με τις προκαταβολές
Οι προκαταβολές που καταβάλλουν αυτή την περίοδο οι ξένοι ταξιδιωτικοί όμιλοι στους Έλληνες ξενοδόχους αποτελούν τα βασικό καύσιμο με το οποίο παίρνει μπρος η εγχώρια τουριστική βιομηχανία την άνοιξη.
Η γενικότερη κατάσταση της χώρας, ωστόσο, και η αβεβαιότητα που προκαλεί η παρατεταμένη περίοδος διαβουλεύσεων της κυβέρνησης με τους δανειστές (Ε.Ε. - ΔΝΤ) διαμορφώνουν το κατάλληλο έδαφος για... παιχνίδια.
Μιλώντας στο Euro2day.gr ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων (ΠΟΞ) και αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) Γιάννης Ρέτσος, επιβεβαίωσε τις πληροφορίες πως οι συμφωνημένες προκαταβολές έρχονται με το σταγονόμετρο.
Για την ακρίβεια, δεν καταγράφονται περιστατικά μη καταβολής των προκαταβολών, αλλά καθυστερήσεων κατά μία τουλάχιστον εβδομάδα. Η καθυστέρηση καταβολής μιας ή δύο εβδομάδων φαίνεται μικρή, αλλά στις οριακές συνθήκες στις οποίες λειτουργεί η ξενοδοχειακή αγορά μπορεί να προκαλέσει πολλά προβλήματα αφού σε αυτά τα χρήματα βασίζονται οι ξενοδόχοι για να ανεβάσουν ρολά.
«Σημειώστε πως θα πρέπει να υποστηριχθεί μια καλή χρονιά αφού θα υποδεχθούμε και πάλι πολλούς ξένους επισκέπτες στη χώρα μας και θα πρέπει να διατηρήσουμε σε υψηλό επίπεδο τις υπηρεσίες μας. Κι όλα αυτά χωρίς ρευστό» επεσήμανε ο πρόεδρος της ΠΟΞ.
Αποτελεί κοινό μυστικό, ωστόσο, στην ξενοδοχειακή αγορά πως οι ξένοι τουρ οπερέιτορ αξιοποιούν όσο μπορούν τη συγκυρία για τη χώρα μας, πιέζοντας για να πετύχουν καλύτερες τιμές για φέτος και ευνοϊκότερους όρους στα συμβόλαια της επόμενης χρονιάς.
Το διαδίκτυο
Σε ραγδαία ανερχόμενη πηγή εσόδων αλλά και άντλησης άμεσης ρευστότητας για τους Έλληνες ξενοδόχους έχουν μετεξελιχθεί οι κρατήσεις που γίνονται μέσω των online Travel Agents (OTAs).
Οι OTAs από την πλευρά τους εξασφαλίζουν άμεση ρευστότητα στους ξενοδόχους, αλλά όχι χωρίς αντάλλαγμα αφού παρακρατούν (ως προμήθεια) το 15% της τιμής των δωματίων. Η ρευστότητα αυτή εξασφαλίζεται μέσω των κρατήσεων που δεν προβλέπουν την επιστροφή χρημάτων στους καταναλωτές σε περίπτωση που ακυρώσουν την κράτηση (non refundable).
Μοχλός πιέσεων η εποχικότητα
Η δύσκολη θέση πολλών ξενοδόχων επιτείνεται εξαιτίας της έντονης εποχικότητας η οποία, μάλιστα, επιδεινώθηκε την τελευταία τριετία.
Αυτό σημαίνει πως οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις καλούνται να επιβιώσουν όπως στο μεγαλύτερο μέρος της χρονιάς αφού η συντριπτική πλειονότητα της πελατείας τους καταφθάνει σε ελάχιστον μήνες (από μέσα Ιουνίου έως τα μέσα Αυγούστου η καλοκαιρινή αιχμή).
Αυτό σημαίνει πρακτικά πως οδηγούνται σταδιακά εκτός αγοράς οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις που δεν αντέχουν να ζουν επί μισό τουλάχιστον χρόνο χωρίς πελατεία.
Το αποτέλεσμα ήταν την περίοδο 2010-2014 να διακόψουν τη λειτουργία τους 523 μονάδες συνολικής δυναμικότητας 28.866 κλινών. Η δυναμική του χώρου, ωστόσο, είναι τέτοια ώστε στο ίδιο διάστημα λειτούργησαν 696 καινούριες μονάδες συνολικής δυναμικότητας 50.103. κλινών.
Η κατάσταση πολλών επιχειρήσεων έγινε ασφυκτική εξαιτίας της βουτιάς εσόδων την περίοδο 2009-2012 σε συνδυασμό με τις μεγάλες δανειακές τους υποχρεώσεις.
Κι αυτό παρά το γεγονός πως τον Αύγουστο τα ελληνικά ξενοδοχεία καταφέρνουν να διαθέτουν τα δωμάτιά τους σε αυξημένες τιμές.
Είναι χαρακτηριστικό πως τον Αύγουστο του 2014 σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα του 2013, τα ξενοδοχεία πέντε αστέρων κατέγραψαν αύξηση τιμής των δωματίων τους κατά 8,9% όπως και οι μονάδες τεσσάρων αστέρων (+5,9%) αλλά και τα ξενοδοχεία τριών αστέρων (+13,7%).