Οι «αδύναμοι κρίκοι» στη λίστα Βαρουφάκη

Από τις πρώτες γραμμές της «ατζέντας μεταρρυθμίσεων, σταθεροποίησης και ανάπτυξης» που έστειλε η ελληνική κυβέρνηση στους θεσμούς προκύπτει με απόλυτη σαφήνεια η επιδίωξή της να καταλήξει γρήγορα σε συμφωνία, με σύγκληση του Eurogroup εντός της εβδομάδας, ώστε να αρχίσει σταδιακά η ροή κεφαλαίων που θα δώσουν ανάσες στη χρηματοδοτική στενότητα.

Δυστυχώς, η ανάγνωση της λίστας από τους θεσμούς δεν φαίνεται να ικανοποιεί αυτές τις προσδοκίες και τα αδύναμα σημεία της ατζέντας είναι ορατά με το πρώτο διαγώνιο διάβασμα.

Η δημιουργική ασάφεια παραμένει - αν και μπορεί να μετουσιωθεί σε δημιουργική σαφήνεια εντός του Brussels Group: στην αιχμή του δόρατος βρίσκονται μέτρα φορολογικού χαρακτήρα τα οποία όμως με ελάχιστες εξαιρέσεις δεν έχουν μόνιμο δημοσιονομικό αποτέλεσμα, ενώ στο πεδίο των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων κυριαρχεί η ακύρωση «κακών» μέτρων του παλαιού μνημονίου και όχι φρέσκες ιδέες.

Να σημειωθεί πάντως ότι η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι υπάρχει ένα δεύτερο πακέτο μεταρρυθμίσεων στο οποίο εντάσσονται αυτές οι δράσεις.

Επί των φορολογικών, προκαλεί εντύπωση γιατί η κυβέρνηση βάζει στη λίστα την καθιέρωση ενός φόρου πολυτελείας ο οποίος θα αποδώσει στην καλύτερη περίπτωση 21 εκατ. ευρώ και στη χειρότερη 20 εκατ.

Μοιάζει το μέτρο να εξυπηρετεί περισσότερο τις εντυπώσεις παρά την ουσία ενώ απορία προκαλεί το γεγονός ότι η πάταξη της φοροδιαφυγής στους κόλπους των ελευθέρων επαγγελματιών προβλέπεται ότι θα αποδώσει άλλα 20 εκατ. ευρώ (στην καλύτερη 30 εκατ.).

Ερωτήματα προκαλεί και η πρόβλεψη είσπραξης 300 εκατ. ευρώ από αλλαγές στον κώδικα φορολογίας εισοδήματος. Τα μέσα για αύξηση των εσόδων από αυτή την κατηγορία δεν είναι πολλά. Ή θα αυξηθούν κάποιοι φορολογικοί συντελεστές (έχουν υπάρξει προτάσεις για αύξηση του ανώτατου συντελεστή στο 45%) ή θα καταργηθούν και όλες οι φοροαπαλλαγές. Με 300 εκατ. ευρώ πρόσθετα έσοδα από φορολογία εισοδήματος πάντως δεν φαίνεται να υπάρχει περιθώριο για αύξηση του αφορολογήτου -σταδιακά- στα 12.000 ευρώ για όλους, όπως επανέλαβε χθες κορυφαίο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών.

Τα πολλά λεφτά από το φορολογικό σκέλος της λίστας, προέρχονται από δύο παρεμβάσεις χωρίς μόνιμο δημοσιονομικό αποτέλεσμα. Συνολικά 300 - 400 εκατ. ευρώ προβλέπεται ότι θα αποδώσει η ρύθμιση των 100 δόσεων, ενώ στα 725 εκατ. ευρώ στη χειρότερη περίπτωση προβλέπονται τα έξτρα έσοδα από την εντατικοποίηση των ελέγχων στις διάφορες λίστες εμβασμάτων και off shore.

Στο παρελθόν, η τρόικα τέτοιες προβλέψεις τις έκοβε απευθείας στο ένα δέκατο...

Τα μέτρα που φαίνεται να αρέσουν

Σε αντιδιαστολή με τα μέτρα που θεωρείται δεδομένο ότι θα φέρουν γκρίνια από τους θεσμούς, υπάρχουν κάποιες προβλέψεις που φαίνεται να αρέσουν. Μεταξύ αυτών η πρόβλεψη για αύξηση της ανεξαρτησίας της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων – αν και από τη λίστα φαίνεται ότι δεν θα υπάρχει πλήρης ανεξαρτητοποίηση αλλά το σενάριο της δημιουργίας διοικητικού συμβουλίου υπό τη σκέπη του υπουργείου Οικονομικών- και η μερική στροφή στο θέμα των ιδιωτικοποιήσεων.

Η κυβέρνηση βάζει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων την ιδιωτικοποίηση του ΟΛΠ, τη λειτουργία των περιφερειακών αεροδρομίων και του ΟΔΙΕ. Η περίπτωση του OΛΠ -κυρίως - δεν είναι σαφές πώς θα κινηθεί αν και χθες ο Γιάννης Δραγασάκης στη Βουλή μίλησε για ένα σχήμα με συμμετοχή του Δημοσίου το οποίο συζήτησε με τους Κινέζους.

Και οι γκρίζες ζώνες

Παρότι η κυβέρνηση δεν είχε -τουλάχιστον με βάση όσα γνωρίζουμε- καμία υποχρέωση να απαντήσει επί του email Χαρδούβελη καθώς αυτό αφορά προτάσεις της προηγούμενης κυβέρνησης η οποίες όμως δεν μετουσιώθηκαν ποτέ σε συμφωνία με τους θεσμούς, προκαλεί αίσθηση η αναφορά στην αύξηση του ΦΠΑ στα ξενοδοχεία.

Αναφέρεται ότι η κυβέρνηση «δεν σκοπεύει να αυξήσει τον ΦΠΑ πριν από τις 30 Ιουνίου, στον τουριστικό κλάδο σε μια περίοδο όπου ο τουρισμός αποτελεί σημαντικό παράγοντα ζήτησης και ανάπτυξης για όλη τη χώρα». Το ερώτημα που προκύπτει εύλογο: μετά τις 30 Ιουνίου τι θα γίνει;

Στο θέμα του ΕΝΦΙΑ εξάλλου, δεν γίνεται η παραμικρή αναφορά. Αν η κυβέρνηση είχε πρόθεση να τον αντικαταστήσει από ΦΜΑΠ με παράλληλη μείωση των προσδοκώμενων εσόδων (κατά 2 δισ. ευρώ η προεκλογική δέσμευση διά στόματος Ν. Παππά) θα έπρεπε στο κοστολόγιο των μέτρων να αναφέρεται η δημοσιονομική απώλεια όπως γίνεται για παράδειγμα με το θέμα της «αναβολής» της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος με κόστος 326 εκατ. ευρώ.

Στο θέμα ΕΝΦΙΑ δεν υπάρχει η παραμικρή αναφορά. Παρά τη διάψευση του Μεγάρου Μαξίμου στα δημοσιεύματα περί ενδεχόμενης διατήρησής του -μετά τις δηλώσεις κορυφαίου στελέχους του υπουργείου Οικονομικών – η κυβέρνηση δεν λέει ότι ο νέος φόρος θα αποδίδει λιγότερο στα δημόσια ταμεία. Απλώς ότι θα έχει άλλο όνομα και δεν θα είναι τόσο άδικος όσο ο ΕΝΦΙΑ...