Ένα σκληρό διπλωματικό παζάρι βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη πριν από τη σημερινή κρίσιμη συνεδρίαση του Eurogroup που θα κληθεί να αποφασίσει επί του ελληνικού αιτήματος για παράταση. Παρασκηνιακές διεργασίες, τηλεφωνικές επικοινωνίες, ανταλλαγές ανακοινώσεων και διαρροών, καθώς και πολλά μηνύματα με διαφόρους αποδέκτες συνθέτουν το σκηνικό που έχει διαμορφωθεί λίγο πριν ο Γιάνης Βαρουφάκης βρεθεί και πάλι ενώπιον των Ευρωπαίων ομολόγων του.
Ελπίδα της ελληνικής κυβέρνησης είναι αυτή τη φορά να μην είναι μόνος έναντι όλων (18 προς 1), όπως στις προηγούμενες συνεδριάσεις, αλλά να έχει αποδώσει ο μαραθώνιος των επαφών του Αλέξη Τσίπρα με ξένους ηγέτες και αξιωματούχους, στην προσπάθεια σύναψης των αναγκαίων συμμαχιών.
Αργά το βράδυ υπήρξε μια αχτίδα φωτός με την ολοκλήρωση της συνεδρίασης του ΕuroWorking Group, όπου, κατά διπλωματικές πηγές παρουσιάστηκαν ενδείξεις προόδου. Ωστόσο, όπως διευκρίνιζαν, τα πάντα θα κριθούν σήμερα.
Σύμφωνα με πληροφορίες, χθες στο EWG εργάστηκαν πάνω σε ένα κείμενο-δήλωση που θα πρέπει να εγκριθεί από το Eurogroup και το οποίο θα συνθέτει τις απόψεις της Γερμανίας και της Ελλάδας, αποσαφηνίζοντας τις δεσμεύσεις που αναλαμβάνονται. Με τη μέθοδο αυτή παραμένει σε ισχύ και το ελληνικό αίτημα που στάλθηκε χθες.
Η μάχη, με τα μέχρι τώρα δεδομένα τουλάχιστον, προβλέπεται σκληρή, εξαιτίας της στάσης της Γερμανίας και χωρών που έχουν προσχωρήσει στο άρμα της, όπως η Φινλανδία, το Βέλγιο και η Σλοβακία. Από την άλλη πλευρά, προς την κατεύθυνση της εξεύρεσης λύσης, και μάλιστα σήμερα, δηλώνουν ότι εργάζονται η Γαλλία και η Ιταλία.
Τα τηλεφωνήματα Τσίπρα
Ο πρωθυπουργός που είχε την πρώτη τηλεφωνική του επαφή με την Άγκελα Μέρκελ από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντά του, προσπαθεί να προσεταιριστεί άλλες χώρες, όπως η Γαλλία και η Ιταλία. Δεν είναι τυχαίο ότι χθες συνομίλησε με τον Ιταλό ομόλογό του Ματέο Ρέντσι και τον Γάλλο Πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ, καθώς και με τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ. Και μπορεί να μην έγιναν γνωστές λεπτομέρειες των τηλεφωνημάτων, όμως η παρατηρούμενη κινητικότητα φανερώνει βούληση να αναζητηθεί συμβιβασμός.
Κρίσιμο θεωρείται, στο πλαίσιο αυτό, και το τετ α τετ που θα έχουν η Άγκελα Μέρκελ και ο Φρανσουά Ολάντ, νωρίς το μεσημέρι. Μπορεί επισήμως το θέμα στην ατζέντα της συνάντησης να είναι η Ουκρανία, ωστόσο θεωρείται βέβαιο ότι θα συζητήσουν και το ελληνικό ζήτημα, με τον Γάλλο Πρόεδρο μάλιστα να δεσμεύεται στον κ. Τσίπρα ότι θα κάνει ό,τι μπορεί για να βοηθήσει.
Ο ρόλος των ΗΠΑ
Πυρετός διεργασιών όμως δεν επικρατεί μόνο στην Ευρώπη αλλά και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τζακ Λιου είχε τηλεφωνικές συνδιαλέξεις με ανώτατους Ευρωπαίους αξιωματούχους, όπως αποκαλύφθηκε, μεταξύ αυτών οι Γ. Βαρουφάκης, Γ. Ντάισελμπλουμ και Μ. Σαπέν.
Όπως μάλιστα έγινε γνωστό από ανώτατο παράγοντα, οι ΗΠΑ έχουν εμπλακεί σε «ενεργές διαπραγματεύσεις» πιέζοντας για «πραγματιστικούς συμβιβασμούς» και προειδοποιώντας ότι αν οι συζητήσεις αποτύχουν, τότε οι οικονομικές συνέπειες θα είναι άμεσες για την Ελλάδα, αλλά παράλληλα θα σημάνουν «αυξημένη αβεβαιότητα για την οικονομία της ευρωζώνης και του κόσμου, σε μια στιγμή που η Ευρώπη αντιμετωπίζει αποπληθωριστικές πιέσεις».
«Το μήνυμά μας είναι ότι η Ευρώπη έχει τη δύναμη να αντιμετωπίσει αυτές τις προκλήσεις, απαιτούνται συμβιβασμοί από όλες τις πλευρές και να πέσουν οι τόνοι στη ρητορική».
Πληροφορίες μάλιστα του Μιχ. Ιγνατίου αναφέρουν ότι στο Eurogroup θα παρευρεθεί και η Κρ. Λαγκάρντ
Σύνοδος Κορυφής
Στο πίσω μέρος του μυαλού της κυβέρνησης πάντως υπάρχει και το ενδεχόμενο σύγκλησης έκτακτης Συνόδου Κορυφής, σε περίπτωση αδιεξόδου κατά τη σημερινή συνεδρίαση.
Το σενάριο αυτό είχε ακουστεί και παλαιότερα και επανέφερε σε πρόσφατη συνέντευξή του και ο υπουργός Επικρατείας και στενός συνεργάτης του πρωθυπουργού Αλέκος Φλαμπουράρης. Άλλωστε, όπως έχει πει και ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας, το πρόβλημα είναι άκρως πολιτικό και πολιτική θα πρέπει να είναι η λύση που θα πρέπει να επιδιωχθεί.
Επισήμως στο Μέγαρο Μαξίμου αποφεύγουν αυτή τη στιγμή να μιλήσουν για κάτι τέτοιο, καθώς, όπως λένε, «αυτό που μας ενδιαφέρει είναι το σημερινό Eurogroup, όπου θα δώσουμε τη μάχη για να εξευρεθεί ικανοποιητική λύση και για τις δύο πλευρές». Επιμένουν δε ότι η επιστολή που απέστειλε χθες ο υπουργός Οικονομικών στον Γ. Ντάισελμπλουμ "ισχύει στο ακέραιο".
Η συγκεκριμένη επιστολή, πάντως, αποτέλεσε την αφορμή για μία ακόμα έντονη κόντρα μεταξύ Ελλάδας και Γερμανίας, η οποία έλαβε διαστάσεις... πολέμου.
Και αυτό ενώ αρχικά η Κομισιόν έσπευσε να χαρακτηρίσει θετική την εξέλιξη. «Ο πρόεδρος Γιούνκερ χαρακτηρίζει αυτήν την επιστολή θετικό σημάδι το οποίο, κατά την εκτίμησή του, μπορεί να ανοίξει το δρόμο για έναν λογικό συμβιβασμό», δήλωσε ο εκπρόσωπος της Κομισιόν, ενώ ο Γερούν Ντάισελμπλουμ έσπευσε να συγκαλέσει το Eurogroup, κίνηση που επίσης ερμηνεύτηκε θετικά δεδομένου ότι προ ημερών είχε ξεκαθαρίσει ότι δεν πρόκειται να το κάνει αν δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν πως υπάρχουν περιθώρια συμφωνίας.
Δύο επιλογές
Ωστόσο η πρώτη «ντουφεκιά» έπεσε από το Βερολίνο. Με γραπτή ανακοίνωση ο εκπρόσωπος Τύπου του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε έβαλε «πάγο» σημειώνοντας ότι «η επιστολή από την Αθήνα δεν είναι μια πρόταση που μπορεί να οδηγήσει σε λύση. Στην πραγματικότητα, η πρόταση βασίζεται σε μια χρηματοδότηση-γέφυρα και δεν πληροί τους όρους του προγράμματος. Η επιστολή δεν ευθυγραμμίζεται με τα κριτήρια που συμφωνήθηκαν τη Δευτέρα».
Και ενώ από κύκλους των Βρυξελλών η συγκεκριμένη στάση ερμηνεύτηκε ως διαπραγματευτική κίνηση, η Αθήνα σήκωσε το γάντι, επίσης τραβώντας το σκοινί. «Η ελληνική κυβέρνηση κατέθεσε επιστολή προς το Eurogroup ζητώντας εξάμηνη παράταση της δανειακής σύμβασης. Το αυριανό Eurogroup έχει μόνο δύο επιλογές: να αποδεχτεί ή να απορρίψει το ελληνικό αίτημα. Εδώ θα φανεί ποιος θέλει να βρεθεί λύση και ποιος όχι», τόνισαν κύκλοι του Μεγάρου Μαξίμου.
Ο αντικαγκελάριος S. Gabriel φάνηκε να διαφοροποιείται από τη γερμανική γραμμή. «Η γραπτή προσφορά της ελληνικής κυβέρνησης για τη διαπραγμάτευση της συνέχισης του μεταρρυθμιστικού προγράμματος είναι το πρώτο βήμα στη σωστή κατεύθυνση». Μετά και την τηλεγραφικού χαρακτήρα ανακοίνωση της ελληνικής κυβέρνησης ότι το Eurogroup μπορεί είτε να εγκρίνει είτε να απορρίψει το ελληνικό αίτημα, έσπευσε να τονίσει ότι το αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης δεν είναι επαρκές, αλλά μπορεί να αποτελέσει τη βάση για την έναρξη των διαπραγματεύσεων προσθέτοντας πως «πρέπει να αποφευχθούν τα τελεσίγραφα από κάθε πλευρά» τα οποία δε βοηθούν στη διαπραγμάτευση.
Λίγη ώρα αργότερα η γερμανική θέση στο EWG, σύμφωνα τουλάχιστον με όσα έκανε γνωστά η ελληνική πλευρά, ήταν αρχικά πολύ σκληρή. Χαρακτήρισε «Δούρειο Ιππο» για την Ευρώπη το ελληνικό αίτημα και απαίτησε «παράταση του υφιστάμενου προγράμματος με στόχο την επιτυχή του ολοκλήρωση». Μάλιστα ζήτησε να επιστραφούν τα 10,9 δισ. ευρώ του ΤΧΣ με το αιτιολογικό ότι οι τράπεζες έχουν ανακεφαλαιοποιηθεί.