Bloomberg: Ο ανεύθυνος Σαμαράς και η αριστερή ουτοπία του ΣΥΡΙΖΑ

Κρίνοντας από την ψηφοφορία της Τετάρτης στο ελληνικό κοινοβούλιο, ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς ίσως δεν λάβει την εντολή που θέλει προκειμένου να συνεχίσει τα μέτρα οικονομικής λιτότητας και να αποφύγει την κήρυξη χρεοστασίου. Η δική του οδός θα ήταν η υπεύθυνη οδός, όμως είναι αρκετά εύκολο να καταλάβει κανείς γιατί οι Έλληνες δεν θα ήθελαν να την ακολουθήσουν.

Η διαμάχη αυτή στοιχειώνει για μια ακόμα φορά τους διεθνείς επενδυτές, διότι η Ευρωπαϊκή Ένωση γενικότερα, και η Γερμανία ειδικότερα αρνούνται να διαγράψουν οποιοδήποτε μέρος του κρατικού χρέους της Ελλάδας. Ωστόσο, όπως παραδέχονται οι περισσότεροι οικονομολόγοι, η χώρα δεν θα μπορέσει ποτέ να αποπληρώσει το χρέος της – που τώρα πλησιάζει το 180% του ΑΕΠ. Και η προοπτική ατελείωτων ετών λιτότητας στην προσπάθεια να ξεχρεώσει είναι πολιτικό δηλητήριο.

Ο Σαμαράς αποφάσισε να επισπεύσει την ψήφο της Τετάρτης για την εκλογή νέου Προέδρου της Δημοκρατίας, την πρώτη από τις τρεις, μετατρέποντάς την σε ψήφο εμπιστοσύνης. Ουσιαστικά προκαλεί τους βουλευτές να απορρίψουν τον υποψήφιό του, τον Σταύρο Δήμα, διότι αυτό θα οδηγούσε στην αναγκαστική διενέργεια νέων βουλευτικών εκλογών – τις οποίες είναι πιθανό να κερδίσει ο αντιμνημονιακός, νεομαρξιστικός συνασπισμός του ΣΥΡΙΖΑ. Κρίνοντας από την πρώτη ψηφοφορία, στην οποία ο Στ. Δήμας εξασφάλισε μόλις 160 ψήφους, θα είναι ένας δύσκολος αγώνας. Για να κερδίσει στον τρίτο γύρο προς το τέλος του μήνα, ο Στ. Δήμας θα χρειαστεί να συγκεντρώσει 180 ψήφους.

Η Ελλάδα, η Ευρώπη και οι αγορές ομολόγων έχουν βρεθεί και στο παρελθόν σε παρόμοια θέση. Ωστόσο, κάθε φορά οι συνθήκες είναι λίγο διαφορετικές.

Μετά από έξι χρόνια εφαρμογής πολιτικών λιτότητας που επιβλήθηκαν στο πλαίσιο της συμφωνίας διάσωσης –οι οποίες οδήγησαν σε συρρίκνωση της παραγωγής και των πραγματικών μισθών κατά ένα πέμπτο- η χώρα έχει πλέον εξαντληθεί. Η ελληνική οικονομία μπορεί να αναπτύσσεται και πάλι, όμως 1 στους 4 Έλληνες παραμένει άνεργος, και ποσοστό άνω του 70% είναι μακροχρόνια άνεργοι.

Βέβαια, αυτά είναι απλώς νούμερα, και η Ελλάδα σίγουρα ζούσε πέραν των δυνατοτήτων της. Τι σημαίνει όμως η λιτότητα για τον απλό Έλληνα; Κατ' αρχάς, βρέθηκε χωρίς επαρκή περίθαλψη. Οι περικοπές στον προϋπολογισμό έχουν μειώσει τις κρατικές δαπάνες στον τομέα της υγείας κατά ένα τέταρτο, και κατά το ήμισυ στον τομέα της ψυχικής υγείας. Οι αυτοκτονίες έχουν αυξηθεί 45%. Οι μολύνσεις με HIV έχουν δεκαπλασιαστεί (καθώς τα προγράμματα παροχής βελόνων και προφυλακτικών έχουν μειωθεί). Και η ελονοσία έκανε την επανεμφάνισή της μετά από 40 χρόνια (αφού έχουν μειωθεί τα προγράμματα ψεκασμών).

Καθώς τα παραδοσιακά πολιτικά κόμματα προσφέρουν ακόμα περισσότερη παρόμοια λιτότητα –ακόμα και τώρα που καταγράφεται πρωτογενές πλεόνασμα- πολλοί Έλληνες στρέφονται προς τον ΣΥΡΙΖΑ. Το κόμμα υπόσχεται να αυξήσεις τις δαπάνες, να αντιστρέψει τις περικοπές στον προϋπολογισμό, να παράσχει δωρεάν ρεύμα, και παράλληλα με κάποιον τρόπο να αποφύγει μια επίσημη χρεοκοπία ή επιστροφή στη δραχμή. Το κόμμα λέει πως θα πείσει τους διεθνείς πιστωτές να αναδιαρθρώσουν το χρέος της Ελλάδας και να χρηματοδοτήσουν την αύξηση των δαπανών.

Φυσικά, αυτό είναι τρελό, εκτός από το κομμάτι της αναδιάρθρωσης, που είναι και αυτό ακριβώς που θα πρέπει να κάνουν οι πιστωτές της Ελλάδας. Η χώρα έχει ήδη εξασφαλίσει κάποια ελάφρυνση του χρέους, από τους ιδιώτες πιστωτές, για να μην αναφέρουμε τα 240 δισ. ευρώ που χορηγήθηκαν ως δάνεια διάσωσης από την Ε.Ε. και το ΔΝΤ. Ωστόσο, το πρόγραμμα διάσωσης εξασφάλισε επίσης τις γερμανικές και τις γαλλικές τράπεζες που δάνεισαν χρήματα στην Ελλάδα. Έτσι, η αναδιάρθρωση χρέους δεν θα ήταν καλή μόνο για την ευρωζώνη, αλλά παράλληλα θα διαμοίραζε με δίκαιο τρόπο το βάρος.

Η συμφωνία που θα έπρεπε να κάνουν τώρα οι δανειστές της Ελλάδας -η επονομαζόμενη τρόικα- δεν θα ήταν η παροχή περισσότερων κεφαλαίων με αντάλλαγμα περισσότερη λιτότητα. Θα πρέπει να είναι η ελάφρυνση του χρέους με αντάλλαγμα τις βαθιές οικονομικές μεταρρυθμίσεις που χρειάζονται ώστε να γίνει η Ελλάδα βιώσιμη οικονομία. Ο Σαμαράς έχει μείνει πίσω σε τέτοιου είδους μεταρρυθμίσεις, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει να διαλύσει αυτές που έχουν ήδη επιτευχθεί, στο κυνήγι του για μια αδύνατη αριστερή ουτοπία.

Ο Σαμαράς γνωρίζει τι πάει να πει να είσαι ανεύθυνος παράγοντας στη χώρα του. Πριν γίνει πρωθυπουργός, ο ίδιος ήταν αντίθετος στο πρόγραμμα διάσωσης το οποίο διαπραγματευόταν η Ελλάδα το 2010 (ήταν απαραίτητο για να μειωθούν τα τεράστια χρέη που είχε συσσωρεύσει το δικό του το κόμμα, η Νέα Δημοκρατία, την τελευταία φορά που βρέθηκε στην εξουσία). Και ήταν οι δικοί του κακοί υπολογισμοί και ο αυξανόμενος λαϊκισμός του που οδήγησαν στο πολιτικό θρίλερ που εκτυλίσσεται στην Αθήνα.

Έτσι, η υπόθεση αυτού του τελευταίου ελληνικού δράματος έχει να κάνει λιγότερο με τον ανταγωνισμό μεταξύ της υπευθυνότητας και του εξτρεμισμού -όπως το έθεσε πρόσφατα ο πρόεδρος της Κομισιόν Jean Claude Juncker- και περισσότερο με το γεγονός ότι η Ευρώπη δεν θα πρέπει πλέον να πιέζει τους Έλληνες να πληρώνουν για να μειωθούν τα χρέη τους με την επιβολή περισσότερων περικοπών στον προϋπολογισμό.

Οποιοσδήποτε έρθει στην εξουσία στην Ελλάδα το επόμενο έτος δεν θα μπορέσει να διαχειριστεί περισσότερη λιτότητα, καταλήγουν οι αρθρογράφοι του Bloomberg.