Stress Test: Τι ζητάει από ΕΚΤ και EBA η Αθήνα

Μερικές ημέρες πριν από την ολοκλήρωση του πρώτου μέρους της άσκησης προσομοίωσης, ανοικτές παραμένουν κρίσιμες λεπτομέρειες για τον τρόπο με τον οποίο θα αξιολογηθεί η ποιότητα του ενεργητικού των ελληνικών τραπεζών κατά την 31η Δεκεμβρίου 2013.

Σήμερα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ανακοίνωσε την μεθοδολογία με την οποία συνδέεται ο έλεγχος ποιότητας στοιχείων ενεργητικού (AQR) που ολοκληρώνεται από την ίδια, με την άσκηση προσομοίωσης που θα τρέξει η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (European Banking Authority) για 128 ευρωπαϊκές τράπεζες, μεταξύ των οποίων και οι τέσσερις μεγάλες ελληνικές.

Πρόκειται, σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, για το πλέον κρίσιμο σημείο της διαδικασίας του stress test, καθώς η μεθοδολογία σύνδεσης θα κρίνει εν πολλοίς το ύψος των κεφαλαιακών αναγκών που θα προκύψουν ανά τράπεζα, αλλά και τη φαρέτρα των πιστωτικών ιδρυμάτων για τα σχέδια κεφαλαιακής ενίσχυσης (capital plans), τα οποία θα ακολουθήσουν.

Τα ανοικτά μέτωπα για τις ελληνικές τράπεζες είναι πολλά και οι τρέχουσες συνθήκες στην ευρωπαϊκή αγορά (κατάρρευση της Espirito Santo, κρίση στην Ουκρανία) έχουν προκαλέσει ανησυχία ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα υιοθετήσει τελικώς αυστηρότερη μεθοδολογία.

Την ίδια στιγμή, όμως, διαφαίνονται θετικές ενδείξεις ότι η ΕΚΤ θα αναγνωρίσει εν μέρει τις ιδιαιτερότητες που έχουν οικονομίες όπως η ελληνική, οι οποίες εξέρχονται από βαθιά ύφεση.

Όπως αποκάλυψε το Euro2day.gr η ΕΚΤ έχει ήδη αποδεχθεί η αξιολόγηση του χαρτοφυλακίου εταιρικών χορηγήσεων των ελληνικών πιστωτικών ιδρυμάτων να γίνει με μέθοδο που θα συνυπολογίζει τόσο τη σχέση καθαρού δανεισμού προς EBITDA 2013 όσο και τις μελλοντικές ταμειακές ροές.

Η κυβέρνηση έχει ζητήσει από την ΕΚΤ να συνυπολογισθεί η επίπτωση της βαθιάς ύφεσης σε σειρά οικονομικών δεικτών, που προσμετρώνται στον έλεγχο ποιότητας ενεργητικού τον οποίο ολοκληρώνει η ΕΚΤ και να υιοθετηθεί για την αξιολόγηση των ελληνικών τραπεζών ένα μοντέλο που δεν θα είναι μόνο στατικό (σ.σ. reset στον ισολογισμό χρήσης 2013), αλλά θα περιλαμβάνει και εργαλεία δυναμικής αξιολόγησης.

Το παζάρι για τον τρόπο αποτίμησης ενεχυριασμένων ακινήτων

Το πλέον καυτό μέτωπο για τις ελληνικές τράπεζες, μετά τη διαφαινόμενη λύση αναφορικά με την αξιολόγηση του χαρτοφυλακίου εταιρικών δανείων, είναι ο τρόπος με τον οποίο θα αποτιμηθούν οι κατοικίες που έχουν ως ενέχυρα δανείων (στεγαστικών κατά κύριο λόγο και δευτερευόντως καταναλωτικών και δανείων προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις).

Η μεθοδολογία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας προβλέπει τη «mark to market» αποτίμηση των ακινήτων χωρίς να έχουν διασαφηνισθεί οι παράμετροι με τις οποίες θα διενεργηθεί η τρέχουσα αποτίμηση.

Η πρώτη άσκηση που είχε διεξαχθεί στο πλαίσιο του AQR είχε αποτιμήσει τα παραπάνω ακίνητα στο 85% της τιμής που έχουν στα βιβλία τους, υπάρχει όμως ανησυχία ότι το ύψος του «haircut» θα αυξηθεί φθάνοντας έως και το 30% (σ.σ. αποτίμηση στο 70% της τιμής που έχουν στα βιβλία).

Η κυβέρνηση πιέζει να αναγνωρισθεί και σε αυτό το σημείο η ιδιαιτερότητα της ελληνικής οικονομίας και να υπάρξει δυναμική αξιολόγηση, καθώς η οικονομία ανακάμπτει. Πρόκειται όμως για δύσκολο εγχείρημα γιατί και η μεθοδολογία της EBA προβλέπει πτώση των τιμών των ακινήτων τόσο στο βασικό σενάριο όσο και στο δυσμενές.

Ειδικότερα, οι τιμές των κατοικιών με το βασικό σενάριο προβλέπεται να υποχωρήσουν 7,7% φέτος, 3,7% το 2015 και 1,2% το 2016. Υπό το δυσμενές σενάριο, προβλέπεται να υποχωρήσουν 11,1% φέτος, 9,9% το 2015 και 7,9% το 2016. Με το δυσμενές σενάριο το haircut ανέρχεται αθροιστικά στο 29%.

Να συνυπολογισθούν οι πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων

Η ελληνική πλευρά ζητά επίσης από την ΕΚΤ και την EBA να συνυπολογισθούν κατά την άσκηση προσομοίωσης που θα διενεργήσει η EBA οι πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων που προβλέπουν για την τριετία 2014-16 τα πλάνα αναδιάρθρωσης που έχει εγκρίνει η DG Comp.

Αν υιοθετηθεί η πρόταση, τότε η EBA θα συνυπολογίσει στις τελικές κεφαλαιακές ανάγκες στρεσαρισμένες και τις εκτιμήσεις για έσοδα από πώληση περιουσιακών στοιχείων.

Προς το παρόν πάντως κάτι τέτοιο φαντάζει δύσκολο και το πιθανότερο είναι ότι η ΕΚΤ θα επιτρέψει απλώς στις τράπεζες να συμπεριλάβουν στα σχέδια κεφαλαιακής ενίσχυσης (capital plans), που θα πρέπει να υποβάλουν εντός 2 εβδομάδων από τη δημοσιοποίηση των ευρημάτων της άσκησης, τις εκτιμήσεις για τα έσοδα από πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων που περιλαμβάνονται στα πλάνα αναδιάρθρωσης.

Πιθανόν είναι στα capital plans να συνυπολογισθεί και η μετατροπή του αναβαλλόμενου φόρου σε φορολογική απαίτηση (tax credit) εφόσον η κυβέρνηση έχει θεσμοθετήσει μέχρι τότε την αλλαγή ακολουθώντας το παράδειγμα της Πορτογαλίας με μικρές διαφοροποιήσεις ώστε να μην υπάρξει καμία επιβάρυνση στο χρέος. Τη σχετική πρόθεση αποκάλυψε το Euro2day.gr.

Η κυβέρνηση, πάντως, επιδιώκει η φορολογική απαίτηση, εφόσον θεσμοθετηθεί, να προσμετρηθεί στην άσκηση προσομοίωσης ώστε ο λογαριασμός των κεφαλαιακών αναγκών να είναι μικρότερος έως και 3,3 δισ. ευρώ.