WSJ: Υπό όρους η ελάφρυνση του ελληνικού χρέους

Οι διεθνείς πιστωτές της Ελλάδας μελετούν το ενδεχόμενο να επιβάλλουν όρους στην Αθήνα που θα προβλέπουν την υλοποίηση συγκεκριμένων μεταρρυθμίσεων προκειμένου να προχωρήσουν σε ελάφρυνση χρέους. Η κίνηση, σύμφωνα με τη WSJ, γίνεται σε μια προσπάθεια να διατηρήσουν τον έλεγχο της οικονομικής πολιτικής της χώρας και μετά την λήξη των προγραμμάτων διάσωσης. Η εφημερίδα επικαλείται για τις πληροφορίες αρκετούς αξιωματούχους που μετέχουν στις διαπραγματεύσεις.

Όπως σημειώνει, το ζήτημα του πώς θα ελαφρυνθεί το χρέος της Ελλάδας (που διαμορφώνεται στα 320 δισ. ευρώ ή σχεδόν 174% του ΑΕΠ) ταλανίζει τους αξιωματούχους της ευρωζώνης, του ΔΝΤ, της Κομισιόν και της ΕΚΤ από τον Νοέμβριο 2012.

Η συνεισφορά της ευρωζώνης στο πρόγραμμα διάσωσης επισήμως λήγει στα τέλη του έτους, ενώ η μικρότερη εισφορά του ΔΝΤ θα συνεχίσει να δίνεται ως τον Μάρτιο 2016.

Μέχρι σήμερα, οι πιστωτές ασκούν τις πιέσεις τους στις διαδοχικές ελληνικές κυβερνήσεις, καθυστερώντας τις δόσεις. Καθώς όμως η Ελλάδα ελπίζει να απεξαρτηθεί από την διεθνή βοήθεια και ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς επιμένει ότι δεν θα χρειαστεί τρίτο πρόγραμμα, η επιρροή των πιστωτών στις οικονομικές μεταρρυθμίσεις θα ατονήσει.

Γι’αυτό και οι Ευρωπαίοι πιστωτές, ψάχνουν τρόπους ώστε οι κινήσεις για την βοήθεια ανακούφισης από το χρέος (ειδικά η παράταση του προγράμματος αποπληρωμής,) να γίνονται με την προϋπόθεση ότι η Ελλάδα θα ανταπροκρίνεται σε συγκεκριμένους στόχους στρατηγικής.

Οι διαπραγματεύσεις για το χρέος αναμένεται να ξαναρχίσουν το φθινόπωρο αλλά οι εργασίες προετοιμασίας δρομολογούνται ήδη.

Παρά την απαίτηση του ΔΝΤ να «κουρέψουν» οι χώρες της ευρωζώνης τμήμα του ελληνικού χρέους, η ευρωπαϊκή πλευρά είναι έτοιμη μόνο να κάνει προσαρμογές στους όρους αποπληρωμής. Με αυτές θα μειωθεί λίγο ο όγκος του χρέους μακροπρόθεσμα και θα διευκολυνθεί η αποπληρωμή. Το ΔΝΤ έχει δηλώσει ότι δεν πρόκειται να αλλάξει κανέναν όρο στην αποπληρωμή των δικών του κεφαλαίων, καθώς δεν έχει νομικό δικαίωμα.

Το πρώτο μνημόνιο περιλαμβανε 53 δισ. ευρώ σε διμερή δάνεια προς την Ελλάδα από τις 15 χώρες της ευρωζώνης. Το επιτόκιο σε αυτόν τον μηχανισμό προσαρμόζεται ανά τρίμηνο, στην μισή ποσοστιαία μονάδα πάνω από το 3μηνο επιτόκιο διατραπεζικού δανεισμού Euribor. Αρκετοί Ευρωπαίοι αξιωματούχοι που μετέχουν στις συνομιλίες, δηλώνουν ότι υπάρχει συναίνεση στο να μειωθεί το ποσοστό κατά μισή ποσοστιαία μονάδα. Ωστόσο το όφελος είναι μικρό ενώ αυτή η κίνηση θα σήμαινε ότι οι χώρες που αντιμετωπίζουν και οι ίδιες αυξημένο κόστος δανεισμού, θα άρχιζαν να ζημιώνονται για την βοήθεια προς την Ελλάδα.

Από το δεύτερο πρόγραμμα διάσωσης, περίπου τα 140 δισ. ευρώ προέρχονται από το προσωρινό ταμείο διάσωσης της ευρωζώνης, το EFSF. Ο επικεφαλής του ταμείου, Klaus Regling, έχει διαμηνύσει πως δεν υπάρχει περιθώριο να μειωθεί και άλλο το επιτόκιο σε αυτό το τμήμα του δανείου, καθώς θα μεταφραζόταν σε άμεσες απώλειες για το ταμείο.

Αλλά ο χρόνος ωρίμανσης του ομολόγου, που αυτή την στιγμή είναι λίγο πάνω από τα τριάντα χρόνια με μια περίοδο χάρητος ως το 2022, μπορεί να επεκταθεί κατά 10 με 20 χρόνια.

Οπως υπενθυμίζει η WSJ, ένα άλλο κομμάτι του παζλ είναι το ελληνικό ταμείο ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, γνωστό ως Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Το Ταμείο είχε χρηματοδοτηθεί με 50 δισ. ευρώ από το πακέτο διάσωσης για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών, εκ των οποίων τα 11 δισ. δεν έχουν χρησιμοποιηθεί ακόμα. Εφόσον τα επερχόμενα stress tests από την ΕΚΤ στους ισολογισμούς των τραπεζών της ευρωζώνης, που θα ολοκληρωθούν τον Οκτώβριο, δεν περιλαμβάνουν δυσάρεστες εκπλήξεις για τις ελληνικές τράπεζες, τα 11 δισ. μπορούν να χρησιμοποιηθούν για άλλο στόχο, ανέφεραν αξιωματούχοι. Ένας τρόπος να χρησιμοποιηθούν θα ήταν να κλείσουν οι χρηματοδοτικές τρύπες μετά το 2014, αποτρέποντας ένα ανεπιθύμητο τρίτο πακέτο διάσωσης.

Αξιωματούχοι εξετάζουν επίσης μια ιδέα για το «κλείδωμα» του επιτοκίου στα δάνεια της Ελλάδας από τον EFSF για μια παρατεταμένη περίοδο. Τα επιτόκια του EFSF είναι αυτή την στιγμή κυμαινόμενα, ανάλογα με το κόστος δανεισμού που αντιμετωπίζει το Ταμείο στις αγορές.

Το μέτρο είναι αμφιλεγόμενο, καθώς ορισμένοι αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι η κίνηση θα πρόσθετε ένα premium μέχρι και 1% στο επιτόκιο που πληρώνει τώρα η Ελλάδα στο EFSF, οδηγώντας το πάνω από το 2%.

Αλλά και πάλι αυτό θα ήταν χαμηλότερο από αυτό που πληρώνει η Ελλάδα τώρα στην αγορά και θα προσέφερε μακροπρόθεσμη βεβαιότητα για το κόστος δανεισμού της Ελλάδας. 

Παρ’ όλα αυτά, οι προτάσεις από την πλευρά της ευρωζώνης μπορεί να μην ικανοποιήσουν τις προσδοκίες του ΔΝΤ, υποστηρίζει ο Mujtaba Rahman, επικεφαλής της Eurasia στην Ευρώπη. «Δεδομένου ότι οι πιθανότητες να μην υπάρξει τρίτο πακέτο αυξάνονται, είναι πιθανό η ανακούφιση του χρέους να συνδεθεί με κάποιες μεταρρυθμίσεις. Αλλά μια περιορισμένη εποπτεία από τους Ευρωπαίους δεν θα είναι αρκετή για να κρατήσει ανοικτή την κάνουλα του ΔΝΤ» σημείωσε ο κ. Rahman.

«Η εμπειρία του ΔΝΤ στην Ελλάδα θα τους κάνει πιο προσεκτικούς, αφού ακόμα και με αυστηρούς όρους, πλήρη εποπτεία από την τρόικα και ισχυρή πίεση, η ελληνική κυβέρνηση εφάρμοσε μόνο ένα μικρό μέρος των υποχρεώσεων της»