Τράπεζες: Τι σηματοδοτεί η απεξάρτηση από ΕΚΤ

Νέα βουτιά κατά 5,5 δισ. ευρώ σημείωσε τον Ιούνιο ο δανεισμός των ελληνικών τραπεζών από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με αποτέλεσμα από τις αρχές του έτους να έχει περιορισθεί κατά 27 δισ. ευρώ, βελτιώνοντας το προφίλ χρηματοδότησης, χωρίς, όμως, προς το παρόν, η παραπάνω βελτίωση να περνά και στα καθαρά περιθώρια κέρδους.

Ο δανεισμός των ελληνικών πιστωτικών ιδρυμάτων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στα τέλη Ιουνίου, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, διαμορφώθηκε στα 44,95 δισ., σε σχέση με τα 50,66 δισ. ευρώ, στα τέλη Μαΐου.

Ακόμη πιο εντυπωσιακή είναι η επίδοση από το τέλος του 2013. Μέσα σε έξι μήνες οι τράπεζες μείωσαν κατά 27 δισ. ευρώ την εξάρτησή τους από το ευρωσύστημα και έχουν σταματήσει ήδη από τον Μάιο τη χρήση του ακριβού ELA.

Ταυτόχρονα, πληρούν ήδη την απαίτηση της DG Comp να ρίξουν ως το 2017 τη ρευστότητα που αντλούν από το ευρωσύστημα σε επίπεδα χαμηλότερα του 15% του ενεργητικού τους, ενώ μειώνουν γρήγορα τη χρήση κρατικών εγγυήσεων καθώς από την 1η Μαρτίου 2015 δεν θα γίνονται αποδεκτές από την ΕΚΤ ως ενέχυρο για την άντληση δανεισμού.

Η ταχεία απεξάρτηση από το ευρωσύστημα έγινε εφικτή χάρη στις επιτυχείς αυξήσεις κεφαλαίου, μέσω των οποίων οι τράπεζες συγκέντρωσαν 8,3 δισ. ευρώ, στην επάνοδο τους στις αγορές με εκδόσεις ομολόγων ύψους 2,25 δισ. αλλά και στην επιτάχυνση της απομόχλευσης.

Στο δίμηνο Μαΐου - Ιουνίου μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις βγήκαν στις διεθνείς αγορές εκδίδοντας ομόλογα συνολικής αξίας περίπου 6,5 δισ. ευρώ. Το μεγαλύτερο μέρος εξ αυτών κατευθύνθηκε για εξόφληση υφιστάμενων τραπεζικών δανείων.

Η απάλειψη του δανεισμού από τον ELA και η μείωση του δανεισμού από την ΕΚΤ συνιστούν επί της αρχής εξελίξεις που βελτιώνουν το προφίλ χρηματοδότησης των ελληνικών πιστωτικών ιδρυμάτων. Δεν είναι όμως βέβαιο ότι θα οδηγήσουν άμεσα τουλάχιστον και σε βελτίωση στα καθαρά έσοδα από τόκους και στα καθαρά περιθώρια κέρδους.

Όπως αποκάλυψε το Euro2day.gr αυξάνονται τα επιτόκια νέων εταιρικών χορηγήσεων. Η αύξηση αποδίδεται στην πίεση που δέχονται οι ελληνικές τράπεζες στο καθαρό επιτοκιακό τους περιθώριο. Η στασιμότητα που παρατηρείται εδώ και μήνες στο μέτωπο των καταθέσεων έχει επιβραδύνει σημαντικά την ταχύτητα μείωσης των επιτοκίων προθεσμιακών καταθέσεων.

Το μέσο επιτόκιο νέων προθεσμιακών διαμορφώνεται στο 2,71% και των υφιστάμενων στο 2,81%, έχοντας υποχωρήσει μόλις κατά 10 μονάδες βάσης τους πρώτους μήνες του 2014 και κατά 30 μονάδες βάσης από τον Σεπτέμβριο του 2013. Στον αντίποδα είχε υποχωρήσει ταχύτατα μετά τις αυξήσεις κεφαλαίου των πιστωτικών ιδρυμάτων του 2013, πέφτοντας από το 4,2% τον Ιούνιο στο 3% τον Σεπτέμβριο.

Την ίδια στιγμή αποκλιμακώνεται ταχύτατα το επιτόκιο δανεισμού του Δημοσίου μέσω εντόκων γραμματίων, τα οποία σε μεγάλο βαθμό καλύπτουν οι ελληνικές τράπεζες και τα ταμεία, ενώ η αύξηση έστω και με επιβραδυνόμενο ρυθμό των μη εξυπηρετούμενων δανείων περικόπτει έσοδα.

Σύμφωνα με έμπειρα στελέχη της αγοράς, τα επιτόκια των καταθέσεων πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο έξυπνης διαχείρισης από την πλευρά των πιστωτικών ιδρυμάτων και να εξελιχθούν σε σχέση και με τους όγκους των καταθέσεων.

Δηλαδή όσο το σύστημα ζητάει καταθέσεις απεγνωσμένα πρέπει τα επιτόκια να το δικαιολογούν αυτό και όταν δούμε σταδιακή αύξηση των όγκων πρέπει να προσαρμοστούν ανάλογα. «Σε συνθήκες πιστωτικής ασφυξίας δεν μπορεί να κοιτάς απλώς το επιτοκιακό περιθώριο» σημειώνουν χαρακτηριστικά τονίζοντας ότι αν μοναδικό κριτήριο είναι η διατήρηση υψηλού επιτοκιακού περιθωρίου το αποτέλεσμα θα είναι η μείωση των νέων χορηγήσεων.

Η σταθεροποίηση των καταθέσεων και η ανάγκη απεξάρτησης από τα ομόλογα με εγγύηση Δημοσίου για την άντληση ρευστότητας επιβάλλει, σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, η κυβέρνηση να επανεξετάσει τη στάση της απέναντι στο θέμα της παροχής κινήτρων φορολογικής αμνηστίας για επαναπατρισμό κεφαλαίων.

Πρόκειται για θέμα που προκαλεί ενστάσεις λόγω του ηθικού κινδύνου που σηματοδοτεί ενδεχόμενη αμνήστευση χρημάτων που δεν προήλθαν νόμιμα, παράλληλα όμως είναι καίριο ζήτημα στη συγκυρία για να αποκτήσει ρευστότητα το σύστημα ώστε να πέσει φρέσκο χρήμα στην αγορά με χαμηλότερο κόστος δανεισμού.