Υπουργείο Εργασίας: Τα 3+1 «καυτά» μέτωπα με την τρόικα

Προάγγελος της σκληρής στάσης από την πλευρά των δανειστών ο εκπρόσωπος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Τζέρι Ράις, που χθες επανέλαβε ότι οι μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας έχουν καθυστερήσει καθώς και ότι η έγκαιρη εφαρμογή τους είναι το κλειδί για την Ελλάδα.

Πολλές επιθέσεις αναμένεται να δεχθεί ο υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούστης από τους εκπροσώπους της τρόικας, τους οποίους συναντά στις 10 το πρωί στο υπουργείο Οικονομικών. Οι αλλαγές στον συνδικαλιστικό νόμο, νέες παρεμβάσεις στην αγορά εργασίας με αιχμή την επανεξέταση των ομαδικών απολύσεων, το μόνιμα ανοικτό θέμα των ασφαλιστικών ταμείων και η αναδιάρθρωση των προνοιακών επιδομάτων με δεδομένη την εφαρμογή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος αναμένεται να τεθούν επί τάπητος. Από την πλευρά τους, και σε συνεργασία με τον υπουργό Οικονομικών Γκίκα Χαρδούβελη, ο Γ. Βρούτσης αναμένεται να θέσει το θέμα της ευνοϊκότερης ρύθμισης χρεών προς τα ασφαλιστικά ταμεία, καθώς διαπιστώνεται ότι οι στόχοι για τα έσοδα δεν έχουν επιτευχθεί, η αγορά ασφυκτιά και όσο τα χρέη δεν ρυθμίζονται οι επιχειρήσεις δεν καταβάλλουν ούτε τις τρέχουσες εισφορές.

Η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας έχει δεσμευθεί σε ένα ασφυκτικό χρονοδιάγραμμα, προκειμένου εντός του καλοκαιριού να προχωρήσει σε αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο που διέπει τη συνδικαλιστική δράση στην Ελλάδα. Οι δανειστές εκτιμούν ότι πρέπει να επανεξεταστούν οι ρυθμίσεις για τη συλλογική δράση, ώστε «να διασφαλίζεται το δικαίωμα στην εργασία, να προωθούνται εποικοδομητικές σχέσεις μεταξύ των μερών, να αποφευχθεί οποιαδήποτε αδικαιολόγητη διαταραχή στη λειτουργία των επιχειρήσεων και οι συνδικαλιστικές αποφάσεις να είναι ώριμες και ευθυγραμμισμένες με τις διεθνείς συμβάσεις».

Στην πράξη ζητούν αλλαγή του συνδικαλιστικού νόμου και κυρίως αλλαγή του τρόπου λήψης αποφάσεων για απεργίες, ενώ ζητούν την επαναφορά της δυνατότητας των εργοδοτών για ανταπεργία (lock out). Βάσει των δεσμεύσεων, ο διάλογος και η εξέταση των βέλτιστων πρακτικών θα έπρεπε ήδη να έχει ολοκληρωθεί, προκειμένου να υπάρξει νομοθετική πρωτοβουλία στο τέλος Οκτωβρίου 2014.

Βέβαια, και παρότι αρχικά η κυβέρνηση και κυρίως η Ν.Δ. αντιμετώπιζε το θέμα θετικά, θεωρώντας ότι είναι καιρός να εφαρμοστούν αλλαγές σε ένα θεσμικό πλαίσιο που ισχύει πάνω από 30 χρόνια, η παρούσα πολιτική συγκυρία δεν ευνοεί μια τέτοια εξέλιξη. Σημαντικό ρόλο σε αυτήν την υπαναχώρηση παίζει και το συγκυβερνών κόμμα του ΠΑΣΟΚ καθώς τα στελέχη του έχουν σηκώσει το θέμα επιμένοντας ότι δεν χρειάζονται αλλαγές στον νόμο του 1982.

Σε αυτό το σκηνικό, το υπουργείο Εργασίας θα επιδιώξει να πείσει τους δανειστές ότι το ζήτημα πρέπει να αντιμετωπιστεί από τους ίδιους τους κοινωνικούς εταίρους, εργοδότες και εργαζόμενους, παραπέμποντας την όποια νομοθετική παρέμβαση στο μέλλον, εφόσον υπάρξει σχετική εισήγηση. Δεν αποκλείεται να προτείνει τη σύσταση ειδικής επιτροπής, στην οποία βέβαια είναι ξεκάθαρο ότι δεν θα συμμετάσχει η ΓΣΕΕ.

Οι δανειστές αναμένεται να επαναφέρουν και το θέμα των απολύσεων. Το ΔΝΤ είναι αυτό που επιμένει στην περαιτέρω μείωση του κόστους των απολύσεων και ζητά να υπάρξουν νέες αλλαγές και στο πλαίσιο των ομαδικών απολύσεων. Από την πλευρά του το υπουργείο Εργασίας θα αντιτείνει ότι στην πράξη η απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων έγινε, με χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτό της Ελληνικής Χαλυβουργίας, όμως δεν υπάρχουν άλλα αιτήματα στο Ανώτατο Συμβούλιο Εργασίας από επιχειρήσεις.

Εισοδηματικά κριτήρια στην πρόνοια

Το υπουργείο Εργασίας έχει δεσμευθεί από την προηγούμενη επίσκεψη της τρόικας στην Ελλάδα για πλήρη αναδιάρθρωση των προνοιακών δομών, με στόχο την καταπολέμηση της φτώχειας. Το πρώτο μέρος της αναθεώρησης της κοινωνικής πρόνοιας θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί τον Ιούνιο. Το υπουργείο Εργασίας αναμένεται να παρουσιάσει την πρότασή του για την εφαρμογή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, από τον Σεπτέμβριο. Οι περιοχές έχουν επιλεγεί, τα εισοδηματικά κριτήρια και οι δικαιούχοι επίσης, και αυτό που μένει είναι το οριστικό Ο.Κ. από τους δανειστές, αφού υπάρχουν ενστάσεις ως προς το εάν οι δικαιούχοι πρέπει να λαμβάνουν άλλα προνοιακά επιδόματα ή όχι.

Το δεύτερο, δυσκολότερο μέρος της αναθεώρησης θα πρέπει να επικεντρωθεί στην αποτελεσματικότητα των παροχών και οι δανειστές επιμένουν ότι όλα τα επιδόματα, από το ΕΚΑΣ έως το επίδομα υπερηλίκων του ΟΓΑ, πρέπει να συνδυαστούν με εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια.

Στο μόνιμα ανοικτό θέμα του ασφαλιστικού αναμένεται να παρουσιαστεί από τον υπουργό Εργασίας το χρονοδιάγραμμα των αλλαγών - ενοποιήσεων, με το βάρος να πέφτει στην αξιολόγηση του φθινοπώρου. Τα έσοδα των ταμείων αναμένεται να διαδραματίσουν πρωταγωνιστικό ρόλο, κυρίως στην προσπάθεια της ελληνικής κυβέρνησης να πείσει τους δανειστές ότι απαιτείται βελτίωση για να τρέξει η ρύθμιση χρεών προς τα ταμεία. Μόνο έτσι, θα επισημάνει ο υπουργός Εργασίας, θα μπορεί να εφαρμοστεί και η περαιτέρω μείωση κατά 1% των εργοδοτικών εισφορών.

Συνολικά, στη σημερινή συνάντηση αναμένεται να τεθούν επί τάπητος 3+1 ανοικτά μέτωπα:

1ον: Εργασιακό, με αιχμή την αλλαγή του λεγόμενου συνδικαλιστικού νόμου και αύξηση στο όριο των ομαδικών απολύσεων. Φετίχ για την τρόικα και κυρίως για το ΔΝΤ, ταμπού για την κυβέρνηση είναι αυτό των παγωμένων τριετιών, οι οποίες οι δανειστές ζητούν να καταργηθούν, από το 2017 και μετά, προκειμένου ο κατώτατος μισθός να είναι «γυμνός», χωρίς προσαυξήσεις. Δεν αποκλείεται η τρόικα να επαναφέρει το θέμα ασκώντας έτσι εντονότερη πίεση προς την ελληνική πλευρά.

2ον: Ασφαλιστικό, με θέματα όπως η περαιτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά μία μονάδα, η κατάργηση και άλλων κοινωνικών πόρων που κατευθύνονται προς τα ταμεία, ο περιορισμός των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων και η ενοποίηση των ασφαλιστικών ταμείων.

3ον: Προνοιακά επιδόματα. Θα συζητηθεί η καθιέρωση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος και η εφαρμογή εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων στην καταβολή των προνοιακών επιδομάτων.
Το 4ο θέμα θα το θέσει η κυβέρνηση και το υπουργείο Εργασία, καθώς αφορά τη βελτίωση των όρων και των προϋποθέσεων για τη ρύθμιση χρεών προς τα ασφαλιστικά ταμεία.