Eurobank: Crash test για την κυβέρνηση τα προαπαιτούμενα

Τα αποτελέσματα των εκλογών για το Ευρωκοινοβούλιο της προηγούμενης Κυριακής (25/05/2013) δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί ως πρόφαση για την ακύρωση μεταρρυθμίσεων που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί ή για την καθυστέρηση στην υλοποίηση των ήδη δρομολογημένων μεταρρυθμίσεων, σημειώνει η Eurobank σε τακτική ανάλυσή της για την οικονομία. 

Όπως αναφέρει η τράπεζα, δεν θεωρεί ότι το αποτέλεσμα των Ευρωεκλογών αποτελεί άμεσο πρόβλημα για την κυβέρνηση συνεργασίας.

Άλλωστε, υπογραμμίζει, το άθροισμα των ποσοστών των δύο κομμάτων που απαρτίζουν την κυβέρνηση είναι 30,73% (22,71+8,02), μεγαλύτερο κατά 4,13 ποσοστιαίες μονάδες από το αντίστοιχο ποσοστό του πρώτου κόμματος (ΣΥΡΙΖΑ).

Βέβαια εδώ κάποιος θα πρέπει να σημειώσει πως τα ποσοστά των δύο κομμάτων που απαρτίζουν την κυβέρνηση συνεργασίας μειώθηκαν σημαντικά σε σχέση με της βουλευτικές εκλογές του 2012. Η εμπειρία των προηγούμενων ευρωεκλογών έχει δείξει ότι όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοικτά. Είναι δυνατόν η αξιωματική αντιπολίτευση να κερδίσει τις ευρωεκλογές και να χάσει στις βουλευτικές εκλογές (Ευρωεκλογές 1999 - Βουλευτικές Εκλογές 2000) αλλά είναι δυνατόν να κερδίσει τόσο της Ευρωεκλογές όσο και τις Βουλευτικές εκλογές (Ευρωεκλογές 2009 - Βουλευτικές Εκλογές 2009)1. Το κρίσιμο ζητούμενο από εδώ και πέρα είναι πώς η κυβέρνηση θα συνεχίσει την μεταρρυθμιστική προσπάθεια και ταυτόχρονα πώς η αντιπολίτευση θα μπορέσει να ασκήσει εποικοδομητική κριτική.

Παραπάνω γράψαμε ότι το αποτέλεσμα των Ευρωεκλογών δεν αποτελεί άμεσο πρόβλημα, τονίζει η τράπεζα. Μπορεί όμως έμμεσα να επηρεάσει αρνητικά τις εξελίξεις την επόμενη περίοδο επιτείνοντας ένα ήδη υπαρκτό πρόβλημα. Τον τελευταίο καιρό παρατηρείται συχνά το φαινόμενο κατά τη διάρκεια της κοινοβουλευτικής διαδικασίας τα δύο κόμματα της συγκυβέρνησης να προσπαθούν το καθένα ξεχωριστά να μειώσει την επίδραση συγκεκριμένων μεταρρυθμιστικών δράσεων με σκοπό να επωφεληθεί πολιτικά.

Εύκολα αποδεικνύεται ότι στο όριο, το τελικό αποτέλεσμα σε αυτό το ιδιότυπο «δίλημμα του φυλακισμένου»- είναι αυτό της ακύρωσης των μεταρρυθμίσεων. Μια τέτοια εξέλιξη δεν είναι δυνατόν να συνεχιστεί ούτε είναι δυνατόν να επεκταθεί στο σύνολο της κυβέρνησης τώρα, μετά το αρνητικό εκλογικό αποτέλεσμα για τα δύο κόμματα που απαρτίζουν την κυβέρνηση συνεργασίας, υπογραμμίζει η Eurobank.

Η Fitch στην πρόσφατη ανακοίνωση της για την αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας - από Β- σε Β με σταθερές προοπτικές - αναφέρει ότι ο κίνδυνος της πολιτικής αστάθειας αποτελεί ένα από τα στοιχεία που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε επιδείνωση των προοπτικών της ελληνικής οικονομίας μεσοπρόθεσμα ενώ από την άλλη η σημαντική πρόοδος όσον αφορά την εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων είναι μεταξύ εκείνων των παραγόντων που οδηγούν σε βελτίωση των προοπτικών της οικονομίας. Όπως έχει γράψει και στο παρελθόν η τράπεζα, μόνο η εφαρμογή μιας κρίσιμης μάζας μεταρρυθμίσεων μπορεί να οδηγήσει την επιστροφή σε ένα βιώσιμο μονοπάτι ανάπτυξης.

Θεωρούμε, τονίζει, ότι η κυβέρνηση έχει αντιληφθεί την σημασία του μεταρρυθμιστικού προγράμματος και δε θα προχωρήσει σε κινήσεις που θα ακυρώσουν ό,τι έχει επιτευχθεί μέχρι σήμερα. Απαιτείται συνεννόηση ώστε να αποφευχθούν κινήσεις που έχουν μόνο βραχυπρόθεσμα πολιτικά οφέλη και επηρεάζουν αρνητικά την μεταρρυθμιστική προσπάθεια. Τις επόμενες εβδομάδες θα ενταθεί η δημόσια συζήτηση για την εφαρμογή των προαπαιτούμενων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που θα επιτρέψουν την καταβολή των δύο δόσεων του €1,0 δισ. η κάθε μία, τον Ιούνιο και τον Ιούλιο του 2014 . Η πρόοδος της συγκεκριμένης προσπάθειας θα αποτελέσει δείκτη για την συνέχιση του μεταρρυθμιστικού προγράμματος, υπογραμμίζει η Eurobank.

Η πρόοδος για τα προαπαιτούμενα 

Μέχρι στιγμής η πρόοδος όσον αφορά τις προαπαιτούμενες μεταρρυθμίσεις που θα έπρεπε να είχαν ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος Μαΐου 2014 είναι σημαντική αλλά υπάρχουν και σημαντικά περιθώρια για κριτική:

1. Έχουν ψηφιστεί ήδη τα νομοσχέδια για τον καθορισμό του νομοθετικού πλαισίου για το υπαίθριο εμπόριο και την αδειοδότηση επιχειρήσεων αλλά κρίσιμες λεπτομέρειες αποσύρθηκαν και παραπέμφθηκαν προς διευθέτηση στο μέλλον είτε για λόγους πολιτικού κόστους είτε γιατί δεν είχαν ακόμη προετοιμαστεί οι σχετικές δράσεις. Παράδειγμα, στο νομοσχέδιο για το υπαίθριο εμπόριο δεν συμπεριελήφθησαν στο τελικό κείμενο οι διατάξεις περί διαχωρισμού εμπόρων και παραγωγών στις λαϊκές αγορές καθώς και αυτές σχετικά με τη διαδικασία επιλογής της θέσης πώλησης στην λαϊκή αγορά (με κλήρωση ή χωρίς). Αντίθετα, ο καθορισμός τους θα γίνει με υπουργική απόφαση μετά από τρείς μήνες. Προφανώς μια τέτοια ρύθμιση θα μπορούσε να δεχθεί έντονη κριτική από τους εκπροσώπους των δανειστών αφού και τα δύο μέτρα θα μπορούσαν να συμβάλουν στη μείωση των τελικών τιμών πώλησης.

2. Όσον αφορά στους φόρους υπέρ τρίτων, μια νέα σειρά από αυτούς (43) θα υποβληθούν στην τρόικα προς κατάργηση. Το βασικό πρόβλημα με τους φόρους υπέρ τρίτων είναι ότι συνήθως χρηματοδοτούν ασφαλιστικά ταμεία και συνεπώς η κατάργησή τους χωρίς την λήψη ισοδυνάμων μπορεί να οδηγήσει σε περικοπές σε συντάξεις ή σε άλλες παροχές προς ασφαλισμένους.

3. Η παροχή υπηρεσιών υγείας σε μη-ασφαλισμένους αναμένεται να ξεκινήσει την αμέσως επόμενη περίοδο ενώ και οι συζητήσεις για τη μείωση του περιθωρίου κέρδους των φαρμακείων βρίσκεται ήδη σε προχωρημένο επίπεδο.

4. Η νομοθετική ρύθμιση σχετικά με την συνεργασία Υπουργείου Οικονομικών και Απασχόλησης για την είσπραξη των οφειλομένων εισφορών από το πρώτο βρίσκεται σε καλό δρόμο. Βέβαια, οι πιέσεις των τελευταίων ημερών για παρέμβαση στην (ημι-ανεξάρτητη) Γραμματεία Γενικών Εσόδων μόνο ως καλός οιωνός δεν μπορούν να χαρακτηρισθούν.

5. Τέλος δεν υπάρχει ακόμη κάποια πληροφόρηση για το νέο κώδικα δεοντολογίας των μελών του υπουργικού συμβουλίου.

Η αξιολόγηση από τους εκπροσώπους των δανειστών για την ολοκλήρωση της πρώτης δέσμης των προαπαιτούμενων μεταρρυθμίσεων αναμένονται όχι πριν από τα μέσα Ιουνίου 2014. Ομοίως η αξιολόγηση της δεύτερης δέσμης των προαπαιτούμενων μεταρρυθμίσεων δεν αναμένεται πριν από τα μέσα Ιουλίου 2014. Η ολοκλήρωση των προαπαιτούμενων μεταρρυθμίσεων και η δρομολόγηση όσων ακόμη εκκρεμούν την αμέσως επόμενη περίοδο και εντός των σχετικών χρονοδιαγραμμάτων δεν θα επιτρέψει:

• Νέες καθυστερήσεις στην καταβολή των επόμενων δόσεων από το δανειακό πρόγραμμα του 2ου Προγράμματος Σταθεροποίησης της Ελληνικής Οικονομίας (2ΠΣΕΟ). Υπενθυμίσουμε ότι για το 2014 πέρα από τα €2,0 δισ. που αναφέρθηκαν παραπάνω απομένει ακόμη μία δόση ύψους €2,9 δισ. από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας. Το ΔΝΤ από την άλλη θα αποφασίσει στις 30 Μαΐου 2014 για την συνέχιση της χρηματοδότησης της Ελλάδας και την καταβολή της δόσης των €3,5 δισ. με βάση την πρόοδο στην εφαρμογή του προγράμματος.. Σύμφωνα με το 2ΠΣΕΟ από το ΔΝΤ πέρα από τα €3,5 δισ. που αναμένεται να καταβληθούν τις επόμενες εβδομάδες απομένουν άλλες 2 δόσεις των €3,5 δισ. για το 2014. Δε θα πρέπει να παραβλέπουμε ότι σύμφωνα με το 2ΠΣΕΟ στο 3° τρίμηνο του 2014 θα πρέπει να εξυπηρετηθεί χρέος συνολικού ύψους €7,6 δισ.

• Νέες καθυστερήσεις και συνεπώς αύξηση της αβεβαιότητας όσον αφορά την τελική συμφωνία για τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους το φθινόπωρο του 2014.