Κομισιόν: Ενισχύονται τα σημάδια ανάκαμψης στην Ελλάδα

Τα δεδομένα μέχρι στιγμής φέτος συνεχίσουν να στηρίζουν σθεναρά τις προσδοκίες ότι η οικονομία της Ελλάδας θα επιστρέψει στην ανάπτυξη το 2014, τονίζει στις εαρινές της προβλέψεις η Κομισιόν. Όπως επισημαίνει, οι δείκτες εμπιστοσύνης που ανακοινώθηκαν πρόσφατα συνεχίζουν να στηρίζουν τις προσδοκίες για επιστροφή σε ρυθμό ανάπτυξης φέτος, ενώ οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που έχουν εφαρμοστεί στις αγορές εργασίας και προϊόντων τονίζουν βελτίωση στην ανταγωνιστικότητα που θα ενισχύσει τις εξαγωγές και τις επενδύσεις. Παράλληλα, αναμένεται να συνεχιστεί η βελτίωση του ονομαστικού ελλείμματος.

Οι εκτιμήσεις που διατυπώνει η Κομισιόν για την ανάπτυξη είναι ευθυγραμμισμένες με αυτές που περιλαμβάνονται στη αναθεώρηση του μνημονίου που δόθηκε προ ολίγων ημερών στη δημοσιότητα. Διαφοροποίηση καταγράφεται στο σκέλος της ανεργίας την οποία το ευρωπαϊκό σκέλος της τρόικας υπολογίζει σε 24,5% φέτος και σε 22,5% το 2015 με βάση τους εθνικούς λογαριασμούς, ενώ η Κομισιόν σε 26% φέτος και σε 24% το 2015 με βάση τον ορισμό της Eurostat.

Σε σύγκριση με τις προηγούμενες (χειμερινές) προβλέψεις της Κομισιόν, δεν υπάρχουν διαφοροποιήσεις σε ό,τι αφορά την πορεία του ΑΕΠ φέτος και το 2015 (ανάπτυξη 0,6% και 2,9% αντίστοιχα).

Το πρωτογενές πλεόνασμα υπολογίζεται σε 2,8% του ΑΕΠ για φέτος και σε 4,1% για το 2015 (2,7% και 4,1% στις χειμερινές προβλέψεις). Να σημειωθεί ότι η έκθεση της Ε.Ε., με βάση τους κανόνες του προγράμματος, το προσδιορίζει σε 1,6% για φέτος και σε 3% για το 2015.

Το χρέος αναμένεται στο 177,2% του ΑΕΠ για το 2014 και στο 172,4% του ΑΕΠ για το 2015, όταν η προηγούμενη έκθεση το τοποθετούσε στο 177% φέτος και στο 171,9% του ΑΕΠ την επόμενη χρονιά.

Η έκθεση πάντως σημειώνει ότι το β' εξάμηνο του 2014 αναμένονται αναθεωρήσεις των συστημάτων ΦΠΑ, κοινωνικής ασφάλισης και κοινωνικής πρόνοιας. Όπως αναφέρει, η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να παρατείνει τα μέτρα που λήγουν προκειμένου να επιτύχει τον στόχο του προγράμματος για πρωτογενές πλεόνασμα 3% του ΑΕΠ το 2015. Αυτό υποδηλώνει ονομαστικό έλλειμμα 1%.

Βελτιωμένη εμπιστοσύνη και ανάκαμψη με τη στήριξη δημοσιονομικών επιτευγμάτων

Πιο αναλυτικά, η Κομισιόν στην εαρινή της έκθεση κάνει λόγο για βελτίωση της εμπιστοσύνης και για ανάκαμψη, εικόνα που στηρίζεται από τα δημοσιονομικά επιτεύγματα της Ελλάδας και τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.

Η ύφεση, σημειώνει, μειώθηκε αξιοσημείωτα το 2013, καθώς υποχώρησε από το -6% το α' τρίμηνο στο -2,3% το δ' τρίμηνο. Για το σύνολο του έτους, το ελληνικό ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά 3,9%, έναντι της ύφεσης 7% που είχε καταγραφεί το 2012 (αναθεωρημένα στοιχεία Μαρτίου 2014).

Σε σύγκριση με τις χειμερινές προβλέψεις της Κομισιόν, τόσο οι δείκτες εμπιστοσύνης όσο και τα στοιχεία βελτιώθηκαν περαιτέρω. Ο Δείκτης Οικονομικού Κλίματος συνέχισε να βελτιώνεται, ιδιαίτερα για τους καταναλωτές και για τον κατασκευαστικό τομέα, ενώ ο PMI του Μαρτίου εμφάνισε την καλύτερη τριμηνιαία επίδοση από το γ' τρίμηνο του 2008. Τα στοιχεία για τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο του 2014 επιβεβαιώνουν την αυξανόμενη βιομηχανική παραγωγή και τη σταθεροποίηση στις λιανικές πωλήσεις, τα έσοδα από ταξιδιωτικές υπηρεσίες και τις οικοδομικές άδειες.

Η οικονομική ανάκαμψη στην ευρωζώνη φέτος αναμένεται να στηρίξει την αναβίωση των εξαγωγών αγαθών, καθώς και την ισχυροποίηση των εσόδων από τη ναυτιλία και τον τουρισμό, ενώ οι εισαγωγές αναμένεται να δείξουν μια λιγότερο έντονη πτώση σε σχέση με το 2013. Συνολικά, η θετική συνεισφορά των καθαρών εξαγωγών αναμένεται να είναι παρόμοια με αυτήν του 2013. Ωστόσο αυτό αναμένεται να αντισταθμίσει την πολύ χαμηλότερη αρνητική συνεισφορά της εγχώριας ζήτησης, χάρη στην ανάκαμψη των επενδύσεων και στη μικρότερη συρρίκνωση της κατανάλωσης. Έτσι, το πραγματικό ΑΕΠ αναμένεται να αναπτυχθεί το 2014 με ρυθμό 0,6%.

Η ανάπτυξη του πραγματικού ΑΕΠ προβλέπεται στο 2,9% το 2015, με μια πιο ισορροπημένη συνεισφορά στην ανάπτυξη από τις εξαγωγές και την εγχώρια ζήτηση. Τόσο οι επενδύσεις όσο και η ιδιωτική κατανάλωση αναμένεται να συνεισφέρουν σημαντικά.

Η ανεργία κορυφώθηκε στο 27,3% το 2013. Οι μεταρρυθμίσεις για τον καθορισμό των μισθών έχουν ήδη συμβάλει στις έντονες βελτιώσεις στην ανταγωνιστικότητα του κόστους η οποία, σε συνδυασμό με τα ανακοινωθέντα προγράμματα στήριξης της απασχόλησης και την αύξηση των επενδύσεων, αναμένεται να οδηγήσει σε σχετικά ισχυρή μείωση της ανεργίας, στο 26% το 2014 και στο 24% το 2015.

Οι τιμές καταναλωτή κατέγραψαν μέτρια πτώση της τάξης του 0,9% το 2013 και αναμένεται να υποχωρήσουν 0,8% το 2014, αντανακλώντας βελτιώσεις στην ανταγωνιστικότητα των τιμών, οι οποίες είναι αποτέλεσμα της μείωσης του κόστους εργασίας ανά μονάδα και των μεταρρυθμίσεων στην αγορά προϊόντων. Καθώς η οικονομική ανάκαμψη θα επιταχύνεται, οι τιμές θα αυξηθούν κατά 0,3% το 2015.

Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών της Ελλάδας άγγιξε το 2,4% του ΑΕΠ το 2013 και αναμένεται να περιοριστεί στο 2,3% το 2014 και στο 2,2% το 2015. Πρόκειται για λιγότερο ισχυρά στοιχεία σε σχέση με την προηγούμενη πρόβλεψη, εξαιτίας των πιο αδύναμων προοπτικών για την αντικατάσταση των εισαγωγών μεσοπρόθεσμα. Η ανάπτυξη των εξαγωγών εκτός τουριστικού τομέα προβλέπεται να ενισχυθεί τόσο το 2014 όσο και το 2015.

Τα ρίσκα

Τα ρίσκα στις προβλέψεις είναι ισορροπημένα, τονίζει στην εαρινή της έκθεση η Κομισιόν. Τα πτωτικά ρίσκα σχετίζονται με την πιθανή επίπτωση των γεωπολιτικών εξελίξεων στη γειτονιά της Ελλάδας. Πιθανός εκτροχιασμός στον ρυθμό των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων θα μπορούσε επίσης να επηρεάσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών. Ωστόσο, οι εξαγωγές θα μπορούσαν να έχουν καλύτερες του αναμενόμενου επιδόσεις, δεδομένων των πρώιμων ενδείξεων για μια ακόμα καλύτερη θερινή τουριστική περίοδο. Στα ανοδικά ρίσκα συγκαταλέγεται επίσης μια ισχυρότερη του αναμενόμενου επίδραση από την εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.

Βελτιώνεται η εικόνα στον προϋπολογισμό

Σύμφωνα με την Κομισιόν, το ονομαστικό έλλειμμα με βάση τους κανόνες ESA επιδεινώθηκε στο 12,7% του ΑΕΠ το 2013. Η επιδείνωση αυτή οφείλεται κυρίως στα έκτακτα κόστη της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών (10,8% του ΑΕΠ). Στο πλαίσιο του ορισμού του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής της Ελλάδας για το πρωτογενές ισοζύγιο, που εξαιρεί τα έκτακτα στοιχεία όπως είναι τα κόστη για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και άλλα στοιχεία, η Ελλάδα πέτυχε πρωτογενές πλεόνασμα 0,8% του ΑΕΠ, ποσοστό πολύ ανώτερο από τον στόχο του προγράμματος για το 2013.

Το διαρθρωτικό ισοζύγιο άγγιξε το 2% του ΑΕΠ το 2013, τρεις ποσοστιαίες μονάδες πάνω από το 2012. Τον Απρίλιο, η Ελλάδα επέστρεψε στις διεθνείς αγορές ομολόγων μετά από τέσσερα χρόνια απουσίας, με μία έκδοση πενταετών ομολόγων ύψους 3 δισ. ευρώ, η οποία υπερκαλύφθηκε.

Το 2014, το ονομαστικό έλλειμμα προβλέπεται ότι θα μειωθεί στο 1,6% του ΑΕΠ. Η ελληνική κυβέρνηση έχει κάνει κινήσεις για τον εξορθολογισμό διαφόρων προγραμμάτων δαπανών και για να ενισχύσει την κοινωνική ασφάλιση καθώς και την είσπραξη φόρων προκειμένου να διασφαλίσει την επίτευξη των στόχων του προγράμματος. Την ίδια ώρα, βρέθηκε περιθώριο στον προϋπολογισμό του 2014 για μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 3,9%, ενισχύοντας ταυτόχρονα τους πόρους για την κοινωνική συνοχή και εξαλείφοντας διάφορες δημοσιονομικές χρεώσεις.

Το β' εξάμηνο του 2014 αναμένονται αναθεωρήσεις των συστημάτων ΦΠΑ, κοινωνικής ασφάλισης και κοινωνικής πρόνοιας. Η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να παρατείνει τα μέτρα που λήγουν προκειμένου να επιτύχει τον στόχο του προγράμματος για πρωτογενές πλεόνασμα 3% του ΑΕΠ το 2015. Αυτό υποδηλώνει ονομαστικό έλλειμμα 1%.

Το χρέος της κυβέρνησης ως ποσοστό του ΑΕΠ αναμένεται να κορυφωθεί το 2014 στο 177,2%, καθώς θα ολοκληρώνεται η διευθέτηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών και θα ομαλοποιείται ο ρυθμός ανάπτυξης του ονομαστικού ΑΕΠ, και στη συνέχεια αναμένεται να υποχωρήσει σταθερά το 2015 και ύστερα λόγω των ισχυρότερων δημοσιονομικών ισοζυγίων και της οικονομικής ανάκαμψης.