Ζανιάς: Να επεκταθεί η χρήση των κονδυλίων ΕΣΠΑ

Ο ίδιος ζήτησε περισσότερη ευελιξία από τις Βρυξέλλες, ώστε να μην εφαρμόζονται δογματικά οριζόντιοι κανόνες για όλες τις χώρες, προκειμένου η Ελλάδα να καταφέρει να απορροφήσει την τεράστια ανεργία. Εκτίμησε δε ότι με ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 3% θέλουμε 7 χρόνια να ανακτήσουμε όλα τα χαμένα σε χρόνους ΑΕΠ, σημειώνοντας ότι με τη σταθεροποίηση του τραπεζικού συστήματος η ροή της ρευστότητας θα γίνει πολύ καλύτερη.

Ειδικότερα ο κ. Ζανιάς ζήτησε να υπάρξει επέκταση της χρήσης των κονδυλίων του ΕΣΠΑ και για την αναχρηματοδότηση επιχειρήσεων. Χαρακτηριστικά ανέφερε ότι σήμερα δεν επιτρέπεται αναχρηματοδότηση μέσω των υφιστάμενων εργαλείων και αυτό όπως είπε πρέπει να αλλάξει.

Έρευνα της ΕτΕ έδειξε ότι το δυναμικό κομμάτι των ΜμΕ, που εκτιμάται πως είναι το 12% του συνόλου, πραγματοποιεί κύκλο εργασιών κοντά στα 10 δισ. ευρώ, ήτοι το 5% του ΑΕΠ, και πιέζεται ασφυκτικά από τα αυξημένα επιτόκια. Αυτό το δυναμικό κομμάτι αξίζει να διασωθεί είπε ο κ. Ζανιάς και αυτός ο στόχος, όπως υποστήριξε, μπορεί να επιτευχθεί μέσω της επέκτασης χρήσης των κονδυλίων του ΕΣΠΑ για αναχρηματοδότηση.

Σημείωσε ότι παρά τη βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος η περιορισμένη χρηματοδότηση εξακολουθεί να αποτελεί πιεστικό πρόβλημα για το 34% των ελληνικών ΜμΕ όταν το αντίστοιχο ποσοστό στην ευρωζώνη είναι στο 17%, ενώ πολλές ελληνικές ΜμΕ δεν κάνουν ούτε καν αίτηση από τον φόβο της απόρριψης.

Ο κ. Ζανιάς ανέφερε ότι το μεγάλο πρόβλημα παραμένει η έλλειψη σε κεφάλαιο κίνησης κάτι το οποίο όπως είπε πρέπει να δει η Επιτροπή, ούτως ώστε να ανασάνουν οι υγιείς επιχειρήσεις. Σημείωσε επίσης ότι οι καταθέσεις ακόμη μειώνονται.

Επίσης ο πρόεδρος της ΕΕΤ ζήτησε να μην ισχύουν τόσο έντονα γεωγραφικές κατανομές όταν οι φύλακες υγιούς επιχειρηματικότητας βρίσκονται σε διάφορες περιοχές. Ο κ. Ζανιάς αναφέρθηκε και στην ψαλίδα των επιτοκίων με τα οποία σήμερα δανείζονται οι ελληνικές επιχειρήσεις σε σχέση με τις χώρες της ευρωζώνης.

Συγκεκριμένα τα χρηματοδοτικά έξοδα των ελληνικών επιχειρήσεων από 3% που ήταν το 2007 σήμερα είναι 5% όταν στην ευρωζώνη έχουν παραμείνει στο 2%.

Οι προτάσεις για το σχεδιασμό του νέου ΕΣΠΑ 

Ο σχεδιασμός πρέπει να προσαρμοστεί στις ιδιαιτερότητες μιας χώρας που μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα απώλεσε το ένα τέταρτο του ΑΕΠ, σχεδόν το ένα-τρίτο του εργατικού δυναμικού της βρίσκεται στην ανεργία και όλα αυτά σε μια χώρα που τώρα βγαίνει από την κρίση και πρέπει το γρηγορότερο δυνατό να απορροφήσει την τεράστια ανεργία.

Γι’ αυτό πρέπει να εφαρμοστεί όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ευελιξία γίνεται και να αποφευχθεί, όπου χρειάζεται, η δογματική εφαρμογή οριζόντιων κανόνων οι οποίοι σχεδιάστηκαν για πιο ομαλές καταστάσεις.

* Τα χρηματοοικονομικά εργαλεία του ΕΣΠΑ να μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αναχρηματοδότηση υφιστάμενων δανείων σε επιχειρήσεις που θα έχουν κριθεί με αυστηρά πιστωτικά κριτήρια βιώσιμες. Συγκεκριμένα, ένα κομμάτι των ΜμΕ είναι δυναμικό και λειτουργικά υγιές αλλά βρίσκεται σε δυσμενή θέση λόγω της πίεσης από τα αυξημένα επιτόκια. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις μας, το μερίδιο αυτό είναι της τάξης του 12% των ΜμΕ (επιχειρήσεων με κύκλο εργασιών μέχρι €10 εκατ.), το οποίο αντιστοιχεί σε κύκλο εργασιών €9,4 δισ. (ή 5% του ΑΕΠ). Αυτό το κομμάτι του εταιρικού τομέα θεωρούμε ότι αξίζει να διασωθεί και αυτός ο στόχος μπορεί να προωθηθεί μέσω της επέκτασης της χρήσης των χρηματοδοτικών μέσων του ΕΣΠΑ για την αναχρηματοδότηση των υφιστάμενων δανείων με πιο ανταγωνιστικά επιτόκια.

* Είναι επίσης σημαντικό οι ενισχύσεις μέσω ΕΣΠΑ να εστιάσουν στην προώθηση της εξωστρέφειας και της καινοτομίας των ΜμΕ, καθώς αυτοί είναι οι δύο άξονες που παρέχουν εχέγγυα λειτουργικής ανάπτυξης. Η παροχή στοχευμένης χρηματοδότησης θεωρούμε ότι θα απελευθερώσει σημαντική δυνητική ανάπτυξη, καθώς η έλλειψη κεφαλαίων (σε συνδυασμό με τη γραφειοκρατία) φαίνεται να είναι οι βασικοί ανασταλτικοί παράγοντες τόσο για την εξωστρέφεια όσο και για την καινοτομία.

* Η έμφαση στην παροχή κεφαλαίων κίνησης πρέπει να παραμείνει προτεραιότητα, καθώς η μείωση στην εξωτερική χρηματοδότηση των ΜμΕ φαίνεται κυρίως να έχει προκύψει από τον περιορισμό των πιστώσεων από προμηθευτές.

* Το νέο πρόγραμμα ΕΣΠΑ θα ήταν χρήσιμο να προσέφερε μεγαλύτερη ευελιξία όσον αφορά τη γεωγραφική κατανομή αλλά και τις προϋποθέσεις καταλληλότητας υποψηφίων. Ενδεικτικό της αρνητικής πίεσης που ασκούν οι γεωγραφικοί περιορισμοί είναι ότι όσον αφορά τα κονδύλια μέσω του ταμείου Jeremie οι περιφέρειες της Αττικής είχαν ελλειμματική προσφορά κατά 40% το 2013 ενώ οι 8 περιφέρειες σύγκλισης είχαν πλεονασματική προσφορά κατά 32%. Ως εκ τούτου, η δυνατότητα αξιοποίησης δεσμευμένων κονδυλίων από τις 8 περιφέρειες σύγκλισης στην Αττική, μετά την ικανοποίηση της ζήτησης των 8 περιφερειών, θα είχε άμεσο θετικό αντίκτυπο στην αξιοποίηση των υπό διαχείριση κονδυλίων. Όσον αφορά τις περιοριστικούς όρους υποψηφιότητας και τις δυσκολίες στην υποβολή των αιτήσεων, αξίζει να τονίσουμε ότι ενώ το 36% των ΜμΕ γνωρίζει πλέον την πρωτοβουλία Jeremie, μόνο το 7% είναι διατεθειμένο να υποβάλλει αίτηση.

Εμφαση στην επιχειρηματικότητα

Από την πλευρά του ο υπουργός Ανάπτυξης Κωστής Χατζηδάκης ανέφερε ότι το νέο ΕΣΠΑ 2014-2020 θα δίνει έμφαση στην επιχειρηματικότητα, στην καινοτομία και στην εξωστρέφεια. «Θέλουμε» όπως είπε ο υπουργός, «το νέο ΕΣΠΑ να αποτελέσει το νέο ξεκίνημα για την ελληνική οικονομία, με το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία («ΕΠΑνΕΚ-κίνηση») να αποτελεί κομβικό σημείο αυτής της στόχευσης".

Συγκεκριμένα το πρόγραμμα «ΕΠΑνΕΚ-κίνηση» θα είναι το μεγαλύτερο επιχειρησιακό πρόγραμμα στο Νέο ΕΣΠΑ καθώς σε αυτό θα κατευθυνθεί το 25% των συνολικών κονδυλίων, περίπου 4 δισ. ευρώ για το 2014-2020.

Ο κ. Χατζηδάκης σημείωσε ότι με το πρόγραμμα αυτό σπάμε μια παράδοση δεκαετιών, που έδινε έμφαση στα τεχνικά έργα καθώς οι πόροι θα προσανατολιστούν:

-Στον Τουρισμό γενικά και σε ειδικότερες μορφές τουρισμού.
-Στον Αγροτοδιατροφικό τομέα, σε συνέργεια και με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης
-Στα Logistics (εφοδιαστική αλυσίδα)
-Στην Περιβαλλοντική βιομηχανία
-Στον τομέα της υγείας και της φαρμακευτικής βιομηχανίας.
-Στην παραγωγή και εξοικονόμηση ενέργειας.
-Στις τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών.
-Στον τομέα υλικών - κατασκευών.
-Στις δημιουργικές βιομηχανίες που περιλαμβάνουν τομείς όπως το ελληνικό design και ο πολιτισμός.

Ωστόσο ο υπουργός έσπευσε να σημειώσει "δεν θέλουμε να μοιράσουμε κονδύλια δεξιά και αριστερά κονδύλια", στόχος είναι η στήριξη της επιχειρηματικότητας όχι μόνο μέσω των επιδοτήσεων, αλλά με δράσεις στοχευμένες.

Πάντως δεν παρέλειψε να αναφέρει ότι κομβικής σημασίας για την επιτυχία είναι η ενίσχυση της ρευστότητας.

Ο ίδιος σημείωσε ότι μέχρι τις 28 Απριλίου η Ελλάδα θα στείλει τα σχέδια για τα εθνικά και περιφερειακά προγράμματα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενώ για το πρόγραμμα «ΕΠΑνΕΚ-κίνηση» θα συσταθούν τομεακά συμβούλια τα οποία θα παρακολουθούν την εξέλιξη του προγράμματος.

Ο Γ. Γιαννούσης, Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Επενδύσεων – ΕΣΠΑ, σημείωσε ότι το παραγωγικό πρότυπο για τη χώρα από εδώ και πέρα θα υπηρετηθεί από το νέο ΕΣΠΑ με την κινητοποίηση ιδιωτικών πόρων. Ο ίδιος ανέφερε ότι ανάπτυξη δεν μπορεί να είναι μόνο τα έργα υποδομής, τα εισοδήματα που προκύπτουν από την κατασκευή των έργων είναι με ημερομηνία λήξεως όπως και οι θέσεις εργασίας, είπε. Ο κ. Γιαννούσης σημείωσε επίσης ότι έως τις 22 Απριλίου θα πραγματοποιηθεί η ηλεκτρονική διαβούλευση με τους φορείς της αγοράς ώστε να συγκεραστούν όλες οι απόψεις και να επιτευχθεί ο καλύτερος σχεδιασμός για το νέο ΕΣΠΑ.

Από την πλευρά του ο κ. Μ. Σχοινάς, διευθυντής επικεφαλής γραφείου Αθηνών της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων (ECFIN) της Ε.Ε., σημείωσε ότι η νέα ελληνική οικονομία θα χρειαστεί και νέες διαρθρωτικές προτεραιότητας. "Πρέπει να κάνουμε μια μετάβαση από την παραδοσιακή στήριξη σε ομάδες και δίκτυα προς ιδέες και σχέδια", είπε ο ίδιος για να συμπληρώσει ότι ένα από τα διδάγματα του παρελθόντος στην Ε.Ε. είναι ότι υπάρχουν διάφορες ομάδες οι οποίες σαν να είχαν νομοτελειακή σύνδεση με τις χρηματοδοτήσεις εν αντιθέσει με τους άλλους. "Πρέπει να κλονιστεί η βεβαιότητα ότι όποιος δεν είναι μέσα στις χρηματοδοτήσεις δεν μπορεί να μπει", συμπλήρωσε.

Εκτίμησε ότι τίποτε δεν θα προχωρήσει και δεν θα πιάσουν τόπο οι χρηματοδοτήσεις αν δεν φτιαχτεί νέο ρυθμιστικό περιβάλλον στη χώρα, ενώ σημείωσε ότι θα χρειαστούν και νέες δεξιότητες στην Ελλάδα.
Αναφερόμενος στη ρευστότητα είε ότι πρέπει να τη βγάλουμε από το παραδοσιακό μοντέλο και να βρούμε νέα χρηματοδοτικά εργαλεία.

*** Διαβάστε το ενημερωτικό σημείωμα για το πρόγραμμα "ΕΠΑνΕΚ-κίνηση" στη στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".