ΤτΕ: Ποιος είναι ο λογαριασμός της κρίσης

Το 2014 αναμένεται να είναι το πρώτο έτος θετικών ρυθμών ανάπτυξης, αλλά αυτό προϋποθέτει να προχωρήσουν οι μεταρρυθμίσεις. Σύμφωνα με την ΤτΕ η ώθηση στην οικονομία θα προέλθει από την άνοδο των επιχειρηματικών επενδύσεων και των εξαγωγών, η οποία θα υπεραντισταθμίσει την αρνητική επίδραση της συνεχιζόμενης υποχώρησης της κατανάλωσης.

Όπως σημειώνεται, η μείωση των αποδοχών προβλέπεται να είναι πολύ περιορισμένη σε σύγκριση με την τελευταία διετία, ενώ η απασχόληση στον ιδιωτικό τομέα αναμένεται να εμφανίσει σημάδια ανάκαμψης και η ανεργία να αρχίσει να αποκλιμακώνεται. Η ενίσχυση της εμπιστοσύνης στις προοπτικές της χώρας, η συνέχιση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και η αποκατάσταση της χρηματοδότησης της οικονομίας αποτελούν τις μεγαλύτερες προκλήσεις για το τρέχον έτος.

Στην έκθεση γίνεται και ένας απολογισμός της τετραετούς ύφεσης. Η Τράπεζα της Ελλάδος για την ελληνική οικονομία σημειώνει:

• Την τετραετία 2010-2013 η ύφεση ήταν συνολικά 20,4%.
• Η μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος είναι πάνω από 30% (η συρρίκνωση αυτή είναι η μεγαλύτερη μεταπολεμικά στις χώρες του ΟΟΣΑ).
• Η ιδιωτική κατανάλωση σε σταθερές τιμές μειώθηκε περίπου 23% και οφείλεται:
Α. Στη μείωση μισθών στο δημόσιο και  στην αύξηση των φόρων
Β. Στη μείωση του αριθμού απασχολούμενων
Γ. Στην υποχώρηση των αμοιβών στον ιδιωτικό τομέα
Δ. Στον περιορισμό του εισοδήματος από περιουσία

• Υποχώρησαν οι δαπάνες για επενδύσεις την τετραετία 2010-2013 κατά 51% (το 47% της υποχώρησης προέρχεται από μείωση επενδύσεων σε κατοικίες και το 17% από μείωση επενδύσεων σε λοιπές κατασκευές). Οι επιχειρήσεις αποδίδουν τη μείωση των επενδύσεων από την υψηλή φορολογία και τη διάχυτη αβεβαιότητα και την ανεπάρκεια κεφαλαίων.

Η απασχόληση

Το κόστος της ύφεσης σε όρους θέσεων απασχόλησης είναι τεράστιο. Μεταξύ 2009-2013 χάθηκαν 904.200 θέσεις εργασίας (-19,9%). Ταυτόχρονα το ποσοστό απασχόλησης ηλικίας 20-64 ετών μειώθηκε στο 53,3% το 2013 από 64,4% το 2009 και έναντι 70% που αποτελεί τον ελληνικό στόχο για το 2020 στην ευρωζώνη και 75% για την Ε.Ε. των 28.

Σύμφωνα με στοιχεία του ΙΚΑ περίπου 75.600 επιχειρήσεις (το 30%) διέκοψαν τη δραστηριότητά τους.

Τα επαγγέλματα που επλήγησαν περισσότερο είναι: ανειδίκευτοι εργάτες, πωλητές, χειριστές μηχανημάτων και υπάλληλοι γραφείου.

Το ποσοστό μισθωτών με μερική απασχόληση στον ιδιωτικό τομέα αυξήθηκε από 7,7% το 2010, σε 12,9% το 2013. Μειώθηκε επίσης το ποσοστό απασχολούμενων με συμβάσεις ορισμένου χρόνου.

- Από τα άτομα που είναι άνεργα το 2013 περίπου το 1/5 είναι άνεργα από το 2009.

Οι μισθοί

Σωρευτικά το 2010-2013 οι πραγματικές μέσες ακαθάριστες αποδοχές (πραγματικές) μειώθηκαν 25,2%, ενώ οι κατώτατες αποδοχές κατά 19,9%. Οι μέσες ακαθάριστες αποδοχές ανά τομέα υποχώρησαν ως εξής:
Δημόσιο: -15,9%
ΔΕΚΟ: -29,1%
Τράπεζες: -18,2%
Ιδιωτικός τομέας (πλην τραπεζών): -20,4%

Η πρόβλεψη της ΤτΕ είναι ότι το 2013 οι μέσες αποδοχές θα μειωθούν κατά 7,4% (ευρωζώνη +1,8%). Το ποσοστό αυτό είναι το μεγαλύτερο της τελευταίας 4ετίας. Φέτος μάλιστα θα υπάρξει νέα πτώση κατά 1,5% στις μέσες αποδοχές.

Καλπάζει η φτώχεια

Το ποσοστό πληθυσμού της Ελλάδος που βρίσκεται είτε σε κίνδυνο φτώχειας είτε σε κατάσταση κοινωνικού αποκλεισμού (ζει με υλικές στερήσεις ή νοικοκυριά με χαμηλή ένταση εργασίας) το 2012 ήταν 34,6% (3.795.100 άτομα) και είναι υψηλότερο από την Ε.Ε.-28 (25,1%) με εξαίρεση τη Βουλγαρία (49,3%), τη Ρουμανία (41,7%) και τη Λετονία (36,6%). Ο κίνδυνος φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού αυξήθηκε τα τρία πρώτα χρόνια της κρίσης κατά 25,4%.

* Δείτε την έκθεση στη στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".