Πόσα μας «έφαγαν» τα μνημόνια

Συνολικά 42 δισεκατομμύρια 876 εκατομμύρια και κάτι... ψιλά χιλιάδες ευρώ έβγαζαν τα ελληνικά νοικοκυριά το τρίτο τρίμηνο του 2009, όταν κάποιοι γνώριζαν ότι η Ελλάδα βρίσκεται ένα βήμα πριν από το χείλος του γκρεμού, άλλοι φοβόντουσαν πως θα έρθουν χειρότερες μέρες και η συντριπτική πλειονότητα των Ελλήνων δεν είχε καν ψυχανεμιστεί ότι ένας οικονομικός Αρμαγεδδών βρίσκεται προ των πυλών.

Τότε, ακόμα λεφτά υπήρχαν και παρότι ο καθένας γνωρίζει τι έχει συμβεί στο πορτοφόλι του στο μεσοδιάστημα, οι αριθμοί είναι μάλλον συγκλονιστικοί.

Τέσσερα χρόνια μετά, και δύο μνημόνια, η καθίζηση των εισοδημάτων είναι συντριπτική. Τα στοιχεία που ανακοίνωσε η ΕΛΣΤΑΤ στη σκιά της επίσκεψης της επιτροπής του ευρωκοινοβουλίου που ελέγχει την τρόικα, δείχνουν ότι το ακαθάριστο διαθέσιμο εισόδημα μειώθηκε το τρίτο τρίμηνο του 2013 στα 30,4 δισ. ευρώ.

Αν δούμε, τρίμηνο με τρίμηνο (πάντα το τρίτο κάθε έτους για λόγους συγκρισιμότητας) τα ποσά των ακαθάριστων εισοδημάτων των ελληνικών νοικοκυριών, τότε μάλλον ο καθένας θα αρχίσει να θυμάται πότε κόπηκε για πρώτη φορά ο μισθός του, πότε «φαγώθηκαν» τα δώρα Χριστουγέννων, πότε οι άνεργοι ξεπέρασαν το 1 εκατομμύριο και «φλερτάρουν» με το 1,5...

Από τα 42,876 δισ. ευρώ το τρίτο τρίμηνο του 2009, το πρώτο χτύπημα στα εισοδήματα, όπως αποτυπώθηκε στα στοιχεία τρίτου τριμήνου του 2010, κατέβασε το μέγεθος στα 38,783 δισ. ευρώ.

Έναν χρόνο αργότερα, πάντα σε όρους ακαθάριστου διαθέσιμου εισοδήματος, το τρίτο τρίμηνο του 2011 καταγράφεται συγκριτικά πιο ήπια υποχώρηση στα 37,350 δισ. ευρώ, αλλά το 2012 η κατραπακιά είναι γερή: το διαθέσιμο ακαθάριστο εισόδημα των νοικοκυριών υποχωρεί στα 33,046 δισ. ευρώ για να προσγειωθεί λίγο πάνω από τα 30 δισ. ευρώ το τρίτο τρίμηνο του 2013.

Χοντρικά λοιπόν από τα 43 δισ. ευρώ, τα εισοδήματα έπεσαν στα 30 δισ. ευρώ, απώλεια 13 δισεκατομμυρίων, την οποία μοιράζονται προφανώς ανισομερώς 8,5 εκατομμύρια φορολογούμενοι.

Αν επιχειρούσε κάποιος μια προσέγγιση της μέσης απώλειας εισοδήματος -παρότι προφανώς είναι λάθος- το αποτέλεσμα θα έβγαινε κοντά στο ενάμισι χιλιάρικο για καθέναν από τους φορολογούμενους το εξεταζόμενο τρίμηνο.

Για κάποιους αν είχαν χαθεί μόνο 1.500 ευρώ θα ήταν ευχής έργον, για άλλους καταστροφή. Όμως ούτε αυτή είναι η αλήθεια. Κάποιοι έχασαν τη δουλειά τους και παλεύουν χρόνια με την ανεργία, όσοι τη διατήρησαν μετρούν απώλειες κοντά στο 30% και κάνουν τάμα στον άγιο να πληρωθούν κοντά στην ώρα τους και μερικοί εξακολουθούν να ζουν ζωή χαρισάμενη στην υγειά των κορόιδων.

Διότι όσο και αν οι κυβερνήσεις των τελευταίων τεσσάρων ετών βρέθηκαν λίγο-πολύ προ τετελεσμένων γεγονότων ως προς το μέγεθος της κρίσης, υπό την έννοια ότι η ζημιά είχε συσσωρευτεί έτη και έτη, η μοιρασιά των βαρών της κρίσης κάθε άλλο παρά δίκαιη ήταν.

Και παρότι σηκώνει πολλή κουβέντα πως μοιράζονται δίκαια τα βάρη μιας τέτοιας κρίσης, κανείς μάλλον δεν θα αμφισβητήσει ότι στη βάση της συζήτησης θα έπρεπε να είναι η πάταξη της φοροδιαφυγής. Διότι ακόμα και σήμερα κάποιοι πληρώνουν και κάποιοι γλιτώνουν...