Τους βασικούς άξονες, στους οποίους κινείται το σχέδιο του ΥΠΕΚΑ για τη ριζική αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο οργανώνονται ο δομημένος χώρος και το περιβάλλον στη χώρα μας, περιέγραψε ο υπουργός αναπληρωτής Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Σταύρος Καλαφάτης, στη διάρκεια εκδήλωσης που συνδιοργάνωσαν στη Θεσσαλονίκη το ΥΠΕΚΑ και το ΕΒΕΘ, με θέμα «Οι μεταρρυθμίσεις στη χωροταξία μοχλός ανάπτυξης της χώρας».
Στη διάρκεια της εκδήλωσης -που πραγματοποιήθηκε χθες το απόγευμα στην αίθουσα του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης- παρουσιάστηκαν τα κύρια σημεία της προωθούμενης χωροταξικής και πολεοδομικής μεταρρύθμισης, η οποία -όπως τονίστηκε- έχει στόχο, μεταξύ άλλων, την ανάπτυξη και τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων.
«Όλο το σχέδιο του ΥΠΕΚΑ», είπε ο κ. Καλαφάτης, μεταξύ άλλων, «ενισχύει την ανταγωνιστικότητα και δίνει ώθηση στους δυνητικούς τομείς ανάπτυξης, ενώ διαμορφώνει αποτελεσματικούς κανόνες προστασίας του δομημένου περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων. Ακόμη, εστιάζει στη δημιουργία βιώσιμων θέσεων απασχόλησης, με κίνητρα για την προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων».
Αναφερόμενος στο κτηματολόγιο, ο υπουργός αναπληρωτής ΠΕΚΑ επισήμανε ότι με το νέο θεσμικό πλαίσιο επιταχύνονται οι διαδικασίες και η χώρα θα μπορεί να έχει εθνικό κτηματολόγιο μέχρι το 2020. Όπως είπε, προκηρύσσονται άμεσα οι διαγωνισμοί για τις περιοχές που δεν έχουν κτηματογραφηθεί ακόμη, ενώ αναφερόμενος στο νέο θεσμικό πλαίσιο για τα αυθαίρετα (σ.σ. τις επόμενες βδομάδες το νομοσχέδιο θα εισαχθεί για έγκριση στη Βουλή) υπογράμμισε ότι στόχος είναι να μπει «κόκκινη γραμμή» στο φαινόμενο αυτό.
Ο κ. Καλαφάτης επισήμανε ακόμη ότι βρίσκεται υπό επεξεργασία το νομοσχέδιο του ΥΠΕΚΑ για τη χωροταξική και πολεοδομική μεταρρύθμιση, στο οποίο εντάσσεται και η λύση για τα χρονίζοντα ζητήματα των οικοδομικών συνεταιρισμών, ενώ αναφέρθηκε και στην καθιέρωση του θεσμού της «Τράπεζας Γης» ως σύνθετου αναπτυξιακού εργαλείου.
Μέσω αυτού, είπε, θα μπορούν να αποζημιώνονται οικοδομικοί συνεταιρισμοί αλλά και ιδιώτες για πολεοδομικά δικαιώματα που παραχωρούν. Θα μπορούν, για παράδειγμα, χωρίς κόστος για το δημόσιο, να αποκαθίστανται τα διατηρητέα κτίρια που έχουν υπόλοιπο συντελεστή δόμησης, ώστε να καταφέρουν οι πολίτες να αποκαταστήσουν τις όψεις αυτών των αρχιτεκτονικών θησαυρών.
Με το θεσμό της Τράπεζας Γης, πρόσθεσε ο αναπληρωτής υπουργός ΠΕΚΑ «θα μπορέσουμε, σε περιοχές με περιβαλλοντική επιβάρυνση, να δημιουργήσουμε έναν μηχανισμό αστικών αναπλάσεων, ακόμη και απόσυρσης κτιρίων».
Σημείωσε ακόμη ότι στόχος είναι η αρμόδια υπηρεσία του ΥΠΕΚΑ να λειτουργήσει ως one stop shop για οικοδομικούς συνεταιρισμούς και ιδιωτική πολεοδόμηση, με μέγιστη προθεσμία έγκρισης τους 6 μήνες, ενώ όλες οι διαδικασίες θα γίνονται ηλεκτρονικά, προκειμένου να επιτευχθεί ταχύτητα, διαφάνεια και λογοδοσία.
Ακόμη, το ΥΠΕΚΑ επιδιώκει να δώσει τη δυνατότητα στους οικοδομικούς συνεταιρισμούς να δημιουργήσουν εταιρίες Ανάπτυξης, με τη συμμετοχή επενδυτών, ώστε να βρεθούν οι αναγκαίοι πόροι για τη χρηματοδότηση έργων υποδομής και την κατασκευή κοινόχρηστων χώρων. «Στόχος είναι να "ξεμπλοκάρουν" όσο το δυνατό περισσότεροι οικοδομικοί συνεταιρισμοί», είπε ο κ. Καλαφάτης.
«Αν καθυστερήσουμε δεν θα έχουμε επιχειρήσεις»
«Οι διάφορες αλλαγές του χωροταξικού σχεδιασμού που κατά καιρούς προωθούνται επηρεάζουν σημαντικά το επιχειρηματικό περιβάλλον και συνεπώς αποτελούν καθοριστικό παράγοντα τόσο κατά την ίδρυση όσο και κατά τη λειτουργία των επιχειρήσεων», υπογράμμισε ο πρόεδρος του ΕΒΕΘ, Δημήτρης Μπακατσέλος και πρόσθεσε: «Δεν είναι λίγα τα παραδείγματα των επιχειρήσεων στη Θεσσαλονίκη, που εγκαταστάθηκαν νόμιμα σε μια περιοχή, η οποία στη συνέχεια εντάχθηκε στον αστικό ιστό, αναγκάζοντας τις επιχειρήσεις είτε να μετεγκατασταθούν είτε να αναστείλουν τη λειτουργία τους. Ομοίως, στη Θεσσαλονίκη, γνωρίζουμε περιοχές εντός των οποίων λειτουργούσαν νόμιμα παραγωγικές επιχειρήσεις, οι οποίες όμως στη συνέχεια χαρακτηρίστηκαν ως προστατευόμενες για περιβαλλοντικούς λόγους».
Ο κ. Μπακατσέλος επισήμανε ακόμη ότι το ΕΒΕΘ έχει πολλές φορές ασχοληθεί με προβλήματα των μελών του που προκύπτουν από αλλαγές στη χωροταξική ή περιβαλλοντική νομοθεσία και τις σχετικές διατάξεις, ενώ δίνει πάντα το «παρών» σε σχετικές διαβουλεύσεις για χωροταξικές ρυθμίσεις, καταθέτοντας θέσεις και προτάσεις. Τόνισε ακόμη πως η επιστροφή της χώρας σε ανάπτυξη προϋποθέτει νέες επενδύσεις, και συνεπώς βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και άρση σημαντικών εμποδίων που σήμερα υπάρχουν.
Όμως, όπως είπε ο πρόεδρος του ΕΒΕΘ, οι αναγκαίες τομές και μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται πρέπει να γίνουν πολύ γρήγορα. «Καθοριστικό ρόλο παίζει ο παράγων χρόνος. Αν καθυστερήσουμε κι άλλο, σε λίγο δεν θα έχουμε πια επιχειρήσεις», είπε χαρακτηριστικά.
Στους στόχους της χωροταξικής μεταρρύθμισης αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, ο γενικός γραμματέας Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος του ΥΠΕΚΑ, Σωκράτης Αλεξιάδης, κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στην απλούστευση και την επιτάχυνση των διαδικασιών κατάρτισης, έγκρισης και αναθεώρησης των χωροταξικών και πολεοδομικών σχεδίων, ενώ το νέο πλαίσιο χωρικού σχεδιασμού, οι βασικές αρχές και οι προοπτικές τους βρέθηκε στο επίκεντρο της ομιλίας του νομικού συμβούλου του υπουργού αναπληρωτή ΠΕΚΑ, Κωνσταντίνου Καρατσώλη ο οποίος κωδικοποίησε τις νομοθετικές αλλαγές που επέρχονται ως ακολούθως:
• Καθορίζεται ενιαία ηλεκτρονική διαδικασία και έκδοση εγκρίσεων όλων των αναγκαίων εγκρίσεων και αδειοδοτήσεων (Δασαρχείο - Αρχαιολογικές Υπηρεσίες - Οριοθετήσεις Ρεμάτων - Εθνικό Κτηματολόγιο).
• Σε ειδικές περιπτώσεις μεγάλων εκτάσεων όπου έχουν ανακύψει ιδιαίτερα ζητήματα ιδιοκτησιακού καθεστώτος ή αμφισβήτησης του χαρακτήρα της εκτάσεως, μετά από εισήγηση του αρμοδίου οργάνου, δύναται να εγκρίνεται ταχεία διαδικασία κτηματογράφησης και κύρωσης του δασικού χάρτη, με απόφαση του υπουργού μέσω της Κτηματολόγιο Α.Ε (πλέον ΕΚΧΑ Α.Ε μετά την ψήφιση του σχεδίου νόμου του Υπουργείου).
• Καθορίζεται η ηλεκτρονική διαδικασία εγκρίσεων πριν την πολεοδομική μελέτη καθώς και καθορισμός των ηλεκτρονικών εντύπων και στοιχείων για όλη την επικράτεια (δασαρχείο - αρχαιολογία - φορείς γνωμοδοτήσεων).
• Απλοποιούνται τα βήματα τελικής έγκρισης με αποκλειστικές προθεσμίες γνωμοδοτήσεων και διαβούλευσης με ειδική αιτιολογία.
Στη σημασία της χωροταξίας ως μοχλού για τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων και την ανάπτυξη της χώρας αναφέρθηκε στη συνέχεια ο τεχνικός σύμβουλος του ΕΒΕΘ Δημήτρης Σαμαράς επισημαίνοντας, μεταξύ άλλων, ότι στα νέα Γ.Π.Σ. θα πρέπει:
-Να εξειδικεύονται τα αναπτυξιακά χαρακτηριστικά που έχουν αναγνωριστεί από τα υπερκείμενα επίπεδα σχεδιασμού.
-Ο χαρακτηρισμός περιοχών ως «Γεωργική Γη Υψηλής Παραγωγικότητας» να γίνεται τεκμηριωμένα και με απόλυτα ποσοτικά κριτήρια.
-Η δόμηση να απαγορεύεται μόνο σε ζώνες απόλυτης προστασίας.
-Η διαδικασία έγκρισης και τροποποίησης να γίνεται ευκολότερα και ταχύτερα (Μέχρι τον Ν. 3889/2010 τροποποίηση του Γ.Π.Σ. μπορούσε να ξεκινήσει μετά την πάροδο 5 ετών από την έγκρισή του).