Συρρικνωμένη στις 90 ημέρες από 110-120 ημέρες που ήταν τα προηγούμενα χρόνια αναμένεται να είναι η φετινή σεζόν για τον εισερχόμενο οδικό τουρισμό, με τον πόλεμο στην Ουκρανία και την αύξηση του κόστους διαβίωσης να παίζουν καθοριστικό ρόλο στην απόφαση των ταξιδιωτών από τις βαλκανικές χώρες να επισκεφθούν τη χώρα μας.
Με δεδομένο ότι οι διεθνείς οδικές αφίξεις το 2019, έτος-ρεκόρ για τον ελληνικό τουρισμό και τελευταία χρονιά κανονικότητας πριν από την εμφάνιση της πανδημίας, ξεπέρασαν τα 12 εκατομμύρια, αντιπροσωπεύοντας επί της ουσίας περίπου το 1/3 των συνολικών αφίξεων, η πορεία του οδικού τουρισμού φαίνεται ότι θα αποτελέσει δύσκολη εξίσωση για τη φετινή σεζόν.
«Ο πόλεμος στην Ουκρανία σε συνδυασμό με το υψηλό κόστος διαβίωσης, ως απόρροια της ενεργειακής κρίσης και της ακρίβειας, φαίνεται ότι έχουν επηρεάσει τις βαλκανικές χώρες. Ως εκ τούτου η σεζόν για τον οδικό τουρισμό άργησε να ξεκινήσει φέτος», επισημαίνουν παράγοντες της τουριστικής αγοράς. Τονίζουν, πάντως, ότι σταδιακά ο εισερχόμενος οδικός τουρισμός ανεβάζει ταχύτητα και θα μπορούσε να καλύψει το 80% των αριθμών του 2019, στηρίζοντας κατά κύριο λόγο τις περιοχές της βόρειας Ελλάδας, με αιχμή τη Χαλκιδική, τη Θάσο, την Πιερία, καθώς και τα νησιά του Ιονίου και κυρίως τη Λευκάδα.
Οι πρώτοι τουρίστες έφτασαν μαζικά οδικώς στην Ελλάδα μετά τις 10 Ιουνίου, με τους Ρουμάνους να πρωταγωνιστούν και τους Σέρβους και τους Βούλγαρους να έπονται. Από τον πόλεμο στην Ουκρανία έχει επηρεαστεί σημαντικά και η Πολωνία, ένα μέρος των ταξιδιωτών της οποίας ταξιδεύουν οδικώς στη χώρα μας, συμβάλλοντας σημαντικά τα τελευταία χρόνια στην τόνωση των τουριστικών εσόδων της Ελλάδας.
Ενδεικτικά της σταδιακής ανάκαμψης του οδικού τουρισμού είναι τα στοιχεία που επεξεργάστηκε το Ινστιτούτο του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΙΝΣΕΤΕ), βάσει των οποίων τον Μάιο η μείωση των οδικών αφίξεων -οι οποίες έφτασαν τις 569 χιλ.-, ανήλθε σε -16,3%/-111 χιλ. έναντι του αντίστοιχου μήνα του 2019.
Αισθητή είναι, την ίδια στιγμή, από τη βόρεια Ελλάδα η απώλεια των Ρώσων και των Ουκρανών ταξιδιωτών, με τους επιχειρηματίες του κλάδου να εκτιμούν ότι ενδεχομένως οι Βαλκάνιοι ταξιδιώτες να καταφέρουν να καλύψουν το κενό αυτών των δύο αγορών ως προς τις διανυκτερεύσεις, αλλά όχι ως προς τη μέση δαπάνη.
Πάντως, σημαντική τονωτική ένεση για τις επιχειρήσεις της ηπειρωτικής κυρίως χώρας αναμένεται να αποτελέσει ο εγχώριος οδικός τουρισμός, αφού, όπως εξηγούν οι ξενοδόχοι, αρκετοί Έλληνες, εξαιτίας του υψηλού κόστους των εισιτηρίων, θα επιλέξουν φέτος για τις διακοπές τους προορισμούς τους οποίους μπορούν να προσεγγίσουν με αυτοκίνητο, προκειμένου να περιορίσουν τις δαπάνες τους.
Τι δείχνουν οι αριθμοί
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, η ταξιδιωτική κίνηση μέσω οδικών συνοριακών σταθμών τον Απρίλιο αυξήθηκε κατά 427,5% σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2021 (σ.σ. οπότε ίσχυαν περιοριστικά μέτρα), ενώ αντίστοιχα σε επίπεδο τετραμήνου Ιανουαρίου-Απριλίου το ίδιο ποσοστό διαμορφώθηκε στο συν 258,1%. Με βάση, δε, τα στοιχεία του ΙΝΣΕΤΕ, την περίοδο Ιανουαρίου-Μαΐου 2022 καταγράφηκαν 1,5 εκατ. διεθνείς οδικές αφίξεις, έναντι 2,7 εκατ. της περιόδου Ιανουαρίου-Μαΐου 2019, παρουσιάζοντας μείωση κατά -45,7%/-1,2 εκατ. οδικές αφίξεις. Υπενθυμίζεται ότι το 2021 καταγράφηκαν 4 εκατ. διεθνείς οδικές αφίξεις, έναντι 12,3 εκατ. το 2019, παρουσιάζοντας μεγάλη μείωση κατά -8,4 εκατ./-67,9%.
Οι βασικές χώρες από τις προέρχονται οι επισκέπτες που ταξιδεύουν οδικώς στη χώρα μας είναι η Αλβανία, η Βόρεια Μακεδονία, η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Σερβία και η Τουρκία. Σύμφωνα με στοιχεία του ΙΝΣΕΤΕ, το 2019 οι τουρίστες από αυτές τις 6 χώρες πραγματοποίησαν πάνω από 38 εκατ. διανυκτερεύεις στην Ελλάδα, δαπανώντας 1,8 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί περίπου στο 10% των συνολικών ταξιδιωτικών εισπράξεων που κατέγραψε η χώρα μας πριν από την πανδημία.
Σε μία γενικότερη εικόνα, οι οδικές αφίξεις από το 2014 και έπειτα αντιπροσωπεύουν περί το 30% των συνολικών αφίξεων, οι διανυκτερεύσεις είναι περί το 18% του συνόλου και τα έσοδα αντιστοιχούν περίπου στο 12% επί των συνολικών εισπράξεων, ως απόρροια της χαμηλής μέσης διάρκειας παραμονής και της χαμηλής μέσης δαπάνης ανά διανυκτέρευση.
Βέβαια, παρά τις χαμηλές δαπάνες, οι τουρίστες από τις βαλκανικές χώρες είναι υψηλής σημασίας για τον τουρισμό της βόρειας Ελλάδα, δεδομένου ότι χιλιάδες επιχειρήσεις στηρίζονται κατά κύριο λόγο σε αυτές τις αγορές.
Η top αγορά εισερχόμενου οδικού τουρισμού για την Ελλάδα το 2019 ήταν η ρουμανική, με το 83% των αφίξεων, το 79% των διανυκτερεύσεων και το 73% των εσόδων του εισερχόμενου τουρισμού από τη Ρουμανία να προέρχονται από οδικό τουρισμό. Αναφορικά με το σύνολο του εισερχόμενου τουρισμού στην Ελλάδα, η Ρουμανία βρίσκεται στην 7η θέση, ενώ η Ελλάδα αποτελεί έναν εξαιρετικά δημοφιλή προορισμό των Ρουμάνων.