Ως «κράχτη» για την προσέλκυση διεθνών επενδυτικών κεφαλαίων στην Ελλάδα επιδιώκει να χρησιμοποιήσει τις πέντε συμβάσεις παραχώρησης οδικών αξόνων η κυβέρνηση, ενώ παράλληλα θα επιχειρήσει να τις αξιοποιήσει και για τη μείωση του δημόσιου χρέους μέσω της τιτλοποίησης των μελλοντικών εσόδων από την είσπραξη διοδίων, που υπολογίζονται στο ποσό των 20 δισ. ευρώ.

Η πρόταση διάσωσης των συμβάσεων παραχώρησης που παρουσίασαν χθες οι υπουργοί Οικονομίας κ. Γιώργος Παπακωνσταντίνου και Υποδομών κ. Δημήτρης Ρέππας αποτελεί επί της ουσίας πρωτοβουλία που σχετίζεται άμεσα με την αναπτυξιακή πτυχή του προγράμματος σταθεροποίησης της ελληνικής οικονομίας, καθώς τυχόν ματαίωση των συγκεκριμένων έργων -συνολικής αξίας 8,7 δισ. ευρώ- θα είχε σοβαρές αρνητικές συνέπειες στην προσπάθεια εξασφάλισης νέων επενδύσεων.

Τη σημασία που αποδίδει η κυβέρνηση στη συνέχιση και στην ολοκλήρωση των πέντε έργων επισήμανε, εξάλλου, ο ίδιος ο κ. Παπακωνσταντίνου, αναφέροντας χαρακτηριστικά πως αν αυτά ακυρωθούν τότε θα τεθεί σε αμφισβήτηση η ελκυστικότητα της χώρας σε σχέση με την υλοποίηση επενδύσεων, κυρίως όσων προέρχονται από το εξωτερικό.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τον κίνδυνο αυτόν είχαν επισημάνει εδώ και καιρό οι ξένοι κατασκευαστικοί οίκοι που συμμετέχουν στα οδικά έργα παραχώρησης, οι οποίοι μάλιστα δεν δίσταζαν να εκφράζουν ανοιχτά την απογοήτευσή τους για την τροπή που είχαν πάρει τα πράγματα.

Πάντως, η πρόταση για τη διευθέτηση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν σήμερα τα έργα, αν και αναμένεται να υποβληθεί σύντομα με τη μορφή μνημονίου συναντίληψης προς τους παραχωρησιούχους και τις τράπεζες που τους δανειοδοτούν, προκειμένου να τη μελετήσουν και να τη συνυπογράψουν, είναι ήδη σε γνώση των άμεσα εμπλεκομένων, μιας και αποτέλεσε αντικείμενο των συζητήσεων που είχαν το τελευταίο τρίμηνο με τα υπουργεία Οικονομίας και Υποδομών.

Μάλιστα, στελέχη των παραχωρησιούχων εκτιμούν ότι η πρόταση εμπεριέχει θετικά σημεία, καθώς δίνει όλες τις απαραίτητες εγγυήσεις εκ μέρους του Δημοσίου για τη συνέχιση των εργασιών, ενώ επιλύει ζητήματα όπως η αλλαγή χάραξης των αυτοκινητοδρόμων και η αναδιαμόρφωση των χρονικών προθεσμιών.

Επομένως, η εκτίμηση των κ. Παπακωνσταντίνου και Ρέππα ότι πιθανότατα η πρόταση διάσωσης των συμβάσεων θα γίνει τελικά αποδεκτή από τους παραχωρησιούχους και τις χρηματοδότριες τράπεζες φαίνεται να μην είναι μόνο ευσεβής πόθος αλλά να στηρίζεται και σε πραγματικά γεγονότα.

Λύση δύο φάσεων

Το σχέδιο διάσωσης των πέντε συμβάσεων παραχώρησης περιλαμβάνει δύο φάσεις, με την πρώτη να αφορά σε ενέργειες που έχουν σκοπό τη χρηματοδότηση των έργων μέχρι τα τέλη του έτους και τον άμεσο εξορθολογισμό των διοδίων και τη δεύτερη να προβλέπει την οριστική διευθέτηση των προβλημάτων (χρηματοδότηση, αδειοδοτήσεις, νέες χαράξεις, επέκταση του χρόνου εκμετάλλευσης) αλλά και τη συνεισφορά των έργων στην προσπάθεια μείωσης του δημόσιου χρέους.

Ειδικότερα, αμέσως μόλις οι παραχωρησιούχοι αποδεχτούν την πρόταση, το υπουργείο Οικονομίας θα δημιουργήσει ειδικό εγγυητικό λογαριασμό στην Τράπεζα της Ελλάδος, προκαταβάλλοντας το ποσό των 500 εκατ. ευρώ που αφορά στη χρηματοδοτική συμμετοχή του Δημοσίου στα έργα, η οποία βάσει των συμβάσεων ανέρχεται συνολικά στα 2,3 δισ. ευρώ.

Τα 500 εκατ. ευρώ θα προέλθουν από τον τακτικό προϋπολογισμό (είχαν ήδη προϋπολογιστεί για τα συγκεκριμένα έργα). Επισημαίνεται ότι μέχρι στιγμής το Δημόσιο έχει συνεισφέρει 984 εκατ. ευρώ στα πέντε έργα, χωρίς να συνυπολογίζονται τα χρήματα που διέθεσε για τις απαραίτητες απαλλοτριώσεις.

Η πρώτη αυτή φάση προβλέπει, επίσης, τη μείωση του κόστους των διοδίων κατά 25% - 30% για τα επόμενα τρία χρόνια (στα υπό κατασκευή τμήματα, όπως στον αυτοκινητόδρομο Κορίνθου - Πατρών, η ποσοστιαία μείωση ίσως φτάσει και το 50%).

Η μείωση των διοδίων μπορεί να γίνει αμέσως μετά τη συμφωνία Δημοσίου - κατασκευαστών - τραπεζών, κάτι που σύμφωνα με την ηγεσία του υπουργείου Υποδομών είναι εφικτό τον επόμενο μήνα.

Οι απώλειες που εκ των πραγμάτων θα υπάρξουν στα έσοδα από τα διόδια θα καλύπτονται από το ταμείο της εταιρίας ειδικού σκοπού που θα ιδρυθεί για την τιτλοποίηση των μελλοντικών εσόδων του Δημοσίου. Σημειώνεται πως, βάσει των συμβάσεων παραχώρησης, στα κρατικά ταμεία θα καταλήγει ένα σημαντικό μέρος από τα έσοδα που θα εξασφαλίζουν οι παραχωρησιούχοι από τα διόδια.

Η ίδρυση της εταιρίας ειδικού σκοπού, η οποία θα φέρει την επωνυμία Ελληνικοί Αυτοκινητόδρομοι Α.Ε., περιλαμβάνεται στη δεύτερη φάση του σχεδίου διάσωσης των οδικών παραχωρήσεων και σ’ αυτήν θα εισφερθούν όλα τα δικαιώματα του Δημοσίου επί των μελλοντικών εσόδων που αυτό θα έχει από τα πέντε έργα.

Τα έσοδα αυτά υπολογίζονται στο ποσό των 20 δισ. ευρώ για το σύνολο του χρόνου ισχύος των συμβάσεων παραχώρησης. Δεν αποκλείεται στην ίδια εταιρία να ενταχθούν και άλλα οδικά έργα παραχώρησης, όπως η Εγνατία και η Αττική Οδός. Εκτός από τη χρηματοδότηση της μείωσης των διοδίων, τα κεφάλαια της εταιρίας Ελληνικοί Αυτοκινητόδρομοι θα χρησιμοποιηθούν για τη διασφάλιση της χρηματοδότησης των έργων μέχρι την ολοκλήρωσή τους, αλλά και για τη μείωση του δημόσιου χρέους. Το τελευταίο μπορεί να γίνει με την εξόφληση ομολόγων στη λήξη τους ή με την απόκτησή τους στη δευτερογενή αγορά.

Παράλληλα με την ίδρυση εταιρίας ειδικού σκοπού, θα επιλυθούν ζητήματα που έχουν να κάνουν με τη χάραξη των αυτοκινητοδρόμων και το τεχνικό αντικείμενο των συμβάσεων.

Πάντως, η τροποποίηση των συμβάσεων θα γίνει με τρόπο που να μην αλλάζει την ουσία τους και να μη θέτει σε κίνδυνο την κοινοτική χρηματοδότηση των έργων.


[email protected]