Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας της Τράπεζας της Ελλάδος για τη συστηματική παρακολούθηση και ανάλυση των εξελίξεων στην αγορά ακινήτων, δίδονται για πρώτη φορά σήμερα στη δημοσιότητα ορισμένοι νέοι δείκτες σχετικά με τις τιμές, καθώς και τον αριθμό και τον όγκο των συναλλαγών στην αγορά οικιστικών ακινήτων.

Για την κατασκευή των δεικτών αυτών χρησιμοποιούνται τα αναλυτικά στοιχεία τα οποία υποβάλλουν στην Τράπεζα της Ελλάδος όλα τα πιστωτικά ιδρύματα που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Εκτός των άλλων, τα στοιχεία αυτά περιλαμβάνουν τις εκτιμήσεις των τραπεζών για την τρέχουσα εμπορική αξία όλων των οικιστικών ακινήτων τα οποία αποτελούν αντικείμενο χρηματοδότησης ή εξασφάλιση χορηγούμενων δανείων, καθώς και πληροφορίες για τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των εν λόγω ακινήτων.

Όλοι οι δείκτες είναι τριμηνιαίοι με έτος βάσης το 2007. Εκτιμάται ότι η δημοσιοποίησή τους σε τακτική βάση θα συμβάλει ουσιαστικά στη βελτίωση της διαθέσιμης πληροφόρησης, όσον αφορά την αξιόπιστη καταγραφή των βραχυχρόνιων εξελίξεων και προοπτικών της ελληνικής αγοράς ακινήτων, και κατά συνέπεια στην καλύτερη αξιολόγηση των επιδράσεων της αγοράς αυτής στην οικονομία γενικότερα.

Ειδικότερα, ο Πίνακας 1 παρέχει πληροφόρηση για τις τιμές του συνόλου των διαμερισμάτων σε ολόκληρη την επικράτεια, ενώ επιπλέον γίνεται διάκριση μεταξύ “νέων” (ηλικίας έως πέντε ετών) και “παλαιών” (πάνω από πέντε ετών) διαμερισμάτων.

Όπως προκύπτει από τα στοιχεία αυτά, η επιβράδυνση, από τις αρχές του 2007, των θετικών ρυθμών μεταβολής των τιμών των διαμερισμάτων στην Ελλάδα συνεχίστηκε έως το τέλος του 2008.

Από το πρώτο τρίμηνο του 2009, ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής των τιμών διαμορφώθηκε σε αρνητικά επίπεδα τόσο για τα “νέα” όσο και τα “παλαιά” διαμερίσματα. Ειδικότερα, με βάση τα στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί από τις τράπεζες, οι τιμές για το σύνολο των διαμερισμάτων (σε ονομαστικούς όρους) εκτιμάται ότι μειώθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 3,8% τους πρώτους εννέα μήνες του 2009 (-3,4%, -2,6% και -5,3% το α’, β’ και γ’ τρίμηνο αντίστοιχα).

Η μείωση αυτή ήταν στο ίδιο διάστημα ελαφρώς μεγαλύτερη για τα παλαιά διαμερίσματα (4,7%) έναντι των νέων (2,4%), γεγονός που φαίνεται να αντανακλά τη σχετικά μεγαλύτερη «ανθεκτικότητα» των τιμών των νεόδμητων διαμερισμάτων τα οποία διατίθενται προς πώληση από τους κατασκευαστές.

Στον Πίνακα 2 παρέχεται πληροφόρηση για τις τιμές των διαμερισμάτων κατά γεωγραφική περιοχή, με διάκριση σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, άλλες μεγάλες πόλεις (περιλαμβάνονται οι πρωτεύουσες όλων των νομών, καθώς και πόλεις με πληθυσμό μεγαλύτερο από την πρωτεύουσα κάθε νομού) και λοιπές περιοχές.

Η εξέλιξη των τιμών είναι παρόμοια σε όλες τις επιμέρους περιοχές, καταγράφοντας σημαντική αποκλιμάκωση των θετικών ρυθμών έως το τέλος του 2008 και αρνητικούς ρυθμούς στη συνέχεια.

Τους πρώτους εννέα μήνες του 2009 οι τιμές των διαμερισμάτων εκτιμάται ότι μειώθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 5,1% στην Αθήνα, 6,0% στη Θεσσαλονίκη, 3,0% στις άλλες μεγάλες πόλεις και 0,9% στις λοιπές περιοχές της χώρας. (Υπενθυμίζεται ότι κατά την τελευταία δεκαετία η Τράπεζα της Ελλάδος δημοσιεύει δείκτη τιμών κατοικιών στις «λοιπές αστικές περιοχές», ο οποίος αφορά περιορισμένο αριθμό πόλεων, είναι διαθέσιμος για την περίοδο από το τελευταίο τρίμηνο του 1993 και καταρτίζεται με βάση στοιχεία που συλλέγουν τα υποκαταστήματά της, κυρίως από μεσιτικά γραφεία.)

Ο αριθμός των συναλλαγών οικιστικών ακινήτων που πραγματοποιούνται με τη διαμεσολάβηση του τραπεζικού συστήματος δίδεται στον Πίνακα 3. Στον ίδιο πίνακα παρουσιάζονται τόσο ο δείκτης όγκου των συναλλαγών με βάση το σύνολο των τετραγωνικών μέτρων των ακινήτων που αποτέλεσαν το αντικείμενο των συναλλαγών αυτών όσο και ο δείκτης της συνολικής αξίας των εν λόγω συναλλαγών.

Από τα στοιχεία αυτά προκύπτει μεγάλη μείωση των συναλλαγών κατά την περίοδο της πρόσφατης χρηματοπιστωτικής κρίσης, ύστερα από τη σημαντική αύξησή τους κατά την προηγούμενη περίοδο (2006-07). Το γεγονός ότι οι δείκτες όγκου και αξίας των συναλλαγών την περίοδο της κρίσης μειώθηκαν με ελαφρά ταχύτερο ρυθμό από ό,τι ο αριθμός των συναλλαγών αντανακλά τη στροφή του αγοραστικού ενδιαφέροντος των νοικοκυριών σε διαμερίσματα μικρότερου εμβαδού και μικρότερης αξίας.

* Οι πίνακες δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".

Επίσης, σήμερα κυκλοφόρησε ειδική έκδοση της Τράπεζας της Ελλάδος με τίτλο Αγορές ακινήτων: εξελίξεις και προοπτικές. Η έκδοση αυτή περιλαμβάνει τις εισηγήσεις που παρουσιάστηκαν στην ημερίδα με θέμα «Αγορά ακινήτων: πρόσφατες εξελίξεις και προοπτικές», την οποία διοργάνωσε η Τράπεζα της Ελλάδος στις 29 Απριλίου 2009.
Η ειδική αυτή έκδοση είναι διαθέσιμη σε ηλεκτρονική μορφή στο δικτυακό τόπο της Τράπεζας της Ελλάδος, στη θέση: http://www.bankofgreece.gr/BoGDocuments/ΑΓΟΡΑ_ΑΚΙΝΗΤΩΝ.pdf