Όσο κι αν θέλουμε να ισχυριστούμε το αντίθετο, εμείς οι Έλληνες το έχουμε στο αίμα μας να ψάχνουμε την «ευκαιρία», το «σιγουράκι», για να πιάσουμε την... καλή.

Να βρούμε αυτό το κάτι από το οποίο θα κερδίσουμε, ει δυνατόν χωρίς να έχει προηγηθεί κοπιαστική έρευνα ή προσπάθεια. Έτσι, πολύ συχνά αυτή η κλίση που δυστυχώς κατά κανόνα δεν συνοδεύεται από το απαραίτητο αισθητήριο, τη γνώση, το ταλέντο ή την εμπειρία, καταλήγει σε μια ακραία εκδοχή της λαϊκής ρήσης «δώσε κι εμένα, μπάρμπα».

Είτε πρόκειται για τα βιντεοκλάμπ της δεκαετίας του '80, τις τζελατερίες της δεκαετίας του '90, τα φωτοβολταϊκά των προηγούμενων ετών, την επένδυση στο χρηματιστήριο είτε για τη δημιουργία site στο διαδίκτυο, τα σημεία είναι κοινά.

Κάποιοι είδαν πρώτοι το φως, μπήκαν κι έβγαλαν πολλά λεφτά. Κάποιοι άλλοι, περισσότεροι, τους ακολούθησαν και πήγαν καλά. Και κάποιοι άλλοι, πολύ περισσότεροι, είδαν ότι το όποιο εγχείρημα έχει χρήμα κι αποφάσισαν να ακολουθήσουν χωρίς να σταθμίσουν τα δεδομένα, το ρίσκο, τον κορεσμό της αγοράς ή να ερευνήσουν το θέμα ορθολογικά.

Κι αυτοί, οι τελευταίοι, την πατάνε διότι μπαίνουν «στον χώρο» την ώρα που οι πρώτοι που ασχολήθηκαν είτε έχουν πιάσει τα πόστα είτε πουλάνε για να περάσουν σε έναν άλλον ανεκμετάλλευτο χώρο.

Αυτή η τάση μας να θέλουμε να καβαλήσουμε το κύμα, αδιαφορώντας αν έχει ήδη φουσκώσει πολύ, ή αν έχει αρχίσει να σκάει στην παραλία, είναι ακόμη πιο επικίνδυνη στη σημερινή συγκυρία.

Διότι ακόμη κι αν πριν από την κρίση η αγορά «συγχωρούσε» ιδίως στον καταναλωτικό τομέα, λόγω της υπερκατανάλωσης που μας διέκρινε, τώρα το επιχειρηματικό και το επενδυτικό παιχνίδι είναι μόνο για μελετημένους.

Είτε πρόκειται για μεγάλα ψάρια είτε για μικρά.

Η είσοδος σε μια αγορά, είτε επενδυτική είτε επιχειρηματική, χωρίς γνώσεις, χωρίς μελέτη, απλώς και μόνο γιατί είδαμε κάποιους άλλους να πετυχαίνουν, κατά κανόνα δεν φέρνει όφελος. Τουναντίον, τείνει να καταστρέψει την αγορά, ιδίως όταν τα εμπόδια εισόδου είναι χαμηλά. Ενίοτε δημιουργεί φούσκες και χαρίζει κέρδη.

Το τέλος όμως είναι πάντα το ίδιο.

Πάντα έρχεται το ξεφούσκωμα. Και τότε κατά κανόνα βγαίνουν κερδισμένοι εκείνοι που ήξεραν την αγορά, ήξεραν γιατί μπήκαν και πώς να παραμείνουν ή να φύγουν.

Οι υπόλοιποι ανακαλύπτουν ότι ο μπάρμπας έδωσε μουντζούρη.