Βαρέθηκα τις τελευταίες ημέρες να διαβάζω για τον φόβο της ακυβερνησίας, λες και τόσα χρόνια, που είχαμε ισχυρές κυβερνήσεις, θριαμβεύσαμε! Κατανοώ τα κίνητρα όσων εκφράζουν αυτήν την άποψη, ωστόσο η αλήθεια είναι εντελώς διαφορετική.

Είτε προκύψει από τις εκλογές κοινοβουλευτικά ισχυρή κυβέρνηση είτε όχι, το πρόβλημα της «ακυβερνησίας», με την υφιστάμενη σήμερα μορφή της, θα παραμείνει ίδιο.

Πρόκειται για πρόβλημα που έχει δύο συνδεόμενες διαστάσεις: την έλλειψη «νομιμοποίησης» των πολιτικών εν γένει και την επακόλουθη κατάσταση λανθάνουσας «ανομίας» που επικρατεί σε μεγάλη μερίδα της κοινωνίας.

Θέλετε ένα απτό και απλό παράδειγμα; Ο νόμος για τα πανεπιστήμια ψηφίστηκε με ισχυρότατη πλειοψηφία των δύο μεγάλων κομμάτων. Κι όμως ακόμη και σήμερα δεν εφαρμόζεται.

Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι στη σημερινή Ελλάδα για να εφαρμοστεί ένας νόμος δεν αρκεί η ψήφισή του από τη συντριπτική πλειοψηφία των εκλεγμένων αντιπροσώπων του λαού. Απαιτείται πλέον να τον ενστερνιστούν άλλοι, τυπικοί και άτυποι, μηχανισμοί της κοινωνίας.

Κατά τη γνώμη μου, υπεύθυνη για την εμφάνιση αυτής της ιδιότυπης «ανομίας» είναι η αδυναμία του πολιτικού συστήματος να εφεύρει ξανά τον εαυτό του, ώστε να πείσει τον πολίτη να κάνει μια θετική επιλογή στις εκλογές.

Η νομιμοποίηση της πολιτικής στα μάτια του πολίτη δεν έρχεται καταναγκαστικά μέσω της εκλογικής διαδικασίας. Έρχεται όταν ο πολίτης ψηφίζει θετικά. Όταν ψηφίζει κάποια παράταξη θεωρώντας ότι αυτή η παράταξη είναι ικανή και άξια να κυβερνήσει.

Όχι όταν ψηφίζει από φόβο (θεωρώντας ότι δεν έχει άλλη επιλογή) ή από θυμό, εκφράζοντας τη δυσαρέσκειά του.

Αυτή όμως είναι η δυναμική που κυριαρχεί σήμερα. Το εκκρεμές μεταξύ θυμού και φόβου αποτυπώνεται ξεκάθαρα στις δημοσκοπήσεις τόσο από τα ποσοστά των κομμάτων εξουσίας όσο και από τα ποσοστά καταλληλότητας των υποψήφιων πρωθυπουργών.

Κι ασφαλώς δεν πρόκειται να αναστραφεί όσο τα μεγάλα κόμματα συνεχίζουν να κινούνται στη σημερινή πραγματικότητα, με απόψεις, ρητορείες και πρακτικές, που έχουν μείνει προσκολλημένες στο χθες.

Θα ήταν ευχής έργον αν οι πολιτικοί ηγέτες κατανοούσαν άμεσα την ανάγκη να πείσουν την ευρύτερη κοινωνία ότι «κάτι άλλαξε», ακόμη κι αν αυτό σημαίνει ότι θα συγκρουστούν με το εσωκομματικό κατεστημένο. Την ανάγκη να υπερβούν τα εσκαμμένα, προκειμένου να σταθούν στο ύψος της κρίσης

Αλλά κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να συμβαίνει.