Ως συνήθως, στη χώρα μας η προσέγγιση ενός σοβαρού προβλήματος ξεκινά με επικοινωνιακές «βόμβες μολότοφ» από δευτεροκλασάτα κυβερνητικά στελέχη κι εντυπωσιακά πρωτοσέλιδα, περί «κουρέματος» όλων των δανείων, και μάλιστα σε ποσοστό... 30%.

Επιχειρηματικών και ιδιωτικών, ανεξαρτήτως όρων και συνθηκών.

Ίσως παίζει ρόλο το γεγονός ότι ήταν ένας Έλληνας, ο Σόλωνας, που μέσω της «Σεισάχθειας» έφερε ριζικές κοινωνικές και οικονομικές μεταβολές στην προχριστιανική Αττική, όπου η αδυναμία πληρωμής δανεισμού οδηγούσε ακόμη και στην υποδούλωση.

Όμως, μια γρήγορη έρευνα στα πρόσφατα παραδείγματα που επικαλούνται οι θιασώτες μιας τέτοιας «γενναίας ρύθμισης» αποκαλύπτει τα εξής:

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ένα κράτος τεράστιων δυνατοτήτων και με πάνω από 300 εκατ. πληθυσμό, οι ρυθμίσεις που αποδέχτηκαν οι πέντε μεγάλες τράπεζες υπέρ των δανειοληπτών (κατόπιν παρεμβάσεων εκ μέρους των πολιτειακών αρχών των ΗΠΑ για αθέμιτες πρακτικές των τραπεζών) ήταν αξίας μόλις 25-30 δισ. δολαρίων!

Το ποσό αυτό αποτελεί σταγόνα στον ωκεανό των στεγαστικών δανείων των ΗΠΑ και βεβαίως ουδόλως μπορεί να συγκριθεί με το ποσό των 60-70 δισ. ευρώ, στο οποίο θα ανερχόταν ένα μαζικό κούρεμα κατά 30% στα ελληνικά δάνεια.

Ομοίως, στη μικροσκοπική Ισλανδία, που υπέφερε λόγω της χρεοκοπίας των τραπεζών της (και όχι του κράτους της, όπως συνέβη στην περίπτωσή μας), η ρύθμιση που έγινε αφορά τις περιπτώσεις στις οποίες το χρέος των νοικοκυριών ξεπερνά το 110% της αξίας των οικιστικών ακινήτων που είχαν υποθηκεύσει, ενώ κρίθηκαν παράνομα και τα δάνεια που είχαν δοθεί σε ξένο νόμισμα (καθότι η κορόνα υποτιμήθηκε με τη χρεοκοπία της Ισλανδίας).

Ακόμη όμως και στην περίπτωση αυτή οι «χαριστικές ρυθμίσεις» αφορούν ποσό της τάξεως του 13% του ΑΕΠ, που για την Ελλάδα φαίνεται να ισοδυναμεί πλέον με περίπου 30 δισ. ευρώ.

Τα παραπάνω δεν επισημαίνονται ως επιχειρήματα εναντίον των ρυθμίσεων, αλλά για να αποκτήσουμε επιτέλους μια αίσθηση του μέτρου και να φύγουμε από τη νεοελληνική νοοτροπία του «βρήκαμε παπά, να θάψουμε πέντε-έξι»!

Κατά την άποψή μου, ένα είδος «Σεισάχθειας» θα επιβληθεί ούτως ή αλλέως από τις περιστάσεις.

-Η αύξηση των φόρων και η μείωση των απολαβών οδηγούν στη συντεταγμένη και οργανωμένη μείωση των εισοδημάτων.

-Η πρωτόγνωρη ύφεση μείωσε και θα συνεχίσει να μειώνει τις δυνατότητες των επιχειρήσεων να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους.

-Τα ανωτέρω συνδυαστικά οδηγούν σε μείωση της αξίας περιουσιακών στοιχείων όπως τα ακίνητα. Και δεν είναι τυχαίο ότι οι τράπεζες ουδόλως διαμαρτυρήθηκαν για το πάγωμα των πλειστηριασμών. Γνωρίζουν ότι αν αρχίσουν μαζικοί πλειστηριασμοί οι τιμές των ακινήτων θα καταρρεύσουν.

-Τέλος οι ίδιες οι τράπεζες υποχρεώνονται μέσω της BlackRock να εγγράψουν σημαντικές πρόσθετες επισφάλειες στα χαρτοφυλάκιά τους πριν ανακεφαλαιοποιηθούν. Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και εκεί όπου δίσταζαν ως τώρα θα εγγράψουν τις απώλειες και θα είναι σε θέση να προχωρήσουν σε ρυθμίσεις, ιδίως αν το αποτέλεσμα είναι θετικό (επιτρέπει τελικά αναστροφή μέρους των προβλέψεων).

Όμως, όλα αυτά απέχουν πολύ -και πρέπει να απέχουν- από το να δοθεί έτσι γενικώς και αορίστως ένα «συγχωροχάρτι», όπως ίσως θα επιθυμούσαν ορισμένοι.

Διότι κάτι τέτοιο θα τίναζε ξανά στον αέρα το τραπεζικό σύστημα, που με ενέσεις δισ. ευρώ επιχειρείται τώρα να σταθεί στα πόδια του.

Το όλο θέμα θα πρέπει να μελετηθεί προσεκτικά τόσο από τις αρχές όσο και από τους τραπεζίτες, που έτσι κι αλλιώς τα τελευταία δύο χρόνια κυρίως ασχολούνται με τις αναχρηματοδοτήσεις και τις ρυθμίσεις δανείων.

Στην περίπτωση των νοικοκυριών, δεδομένου ότι ζούμε σε μια χώρα που μαστίζεται από τη φοροδιαφυγή αλλά και από την έλλειψη σωστά οργανωμένης κτηματαγοράς, προκύπτουν θέματα τόσο για τα πραγματικά εισοδήματα (και την περιουσία του υπόχρεου) όσο και για την αξία του ακινήτου.

Στην περίπτωση των επιχειρήσεων, το μέγα θέμα αφορά τη βιωσιμότητα, αλλά και το επιχειρησιακό σχέδιο. Διότι καμία ρύθμιση δεν πρόκειται να σώσει εταιρείες-ζόμπι που πολύ απλά τρενάρουν χρονικά τον «θάνατό» τους, εις βάρος των υγιών εταιριών του κλάδου τους.

Να είστε σίγουροι ότι οποιαδήποτε λύση έρθει τελικά θα λάβει υπ' όψιν της αυτά τα δεδομένα.

Προς το παρόν, βέβαια, εκλογές έρχονται, θα ακούσουμε πολλά.

Καλό όμως είναι να κρατάμε μικρό καλάθι.

ΥΓ.: Το θέμα είναι πολύ σημαντικό, γι' αυτό και θα επανέλθουμε.