Το φάσμα της εξωτερικής χρεοκοπίας απομακρύνθηκε. Η Ευρώπη έδειξε καθαρά ότι δεν θέλει την απομάκρυνση κανενός κράτους-μέλους της ευρωζώνης γι' αυτό και επέλεξε να υποκαταστήσει τον ιδιωτικό τομέα, αναλαμβάνοντας πλέον το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού χρέους.

Ωστόσο, οι όροι, που κατά τη γνώμη μου ορθώς επέβαλε, σημαίνουν ότι στο εξής η χώρα μας θα βρίσκεται σχεδόν μόνιμα υπό την απειλή της «εσωτερικής χρεοκοπίας», δηλαδή της αδυναμίας του κράτους να αντεπεξέλθει στις υποχρεώσεις του στο εσωτερικό του.

Υπό αυτήν την έννοια, το μπαλάκι έχει πια περάσει στα χέρια των ηγετών του πολιτικού μας συστήματος. Δεν υπάρχουν ούτε δικαιολογίες, ούτε χρονικά περιθώρια. Η χώρα μας πρέπει να αποκτήσει πλεονασματικό προϋπολογισμό μέσα στο 2013.

Όλοι, νομίζω, έχουμε αντιληφθεί ότι αυτό δεν πρόκειται να συμβεί μέσα από νέα εισπρακτικά μέτρα, που θα θίγουν -και πάλι- μισθωτούς και συνταξιούχους. Διότι υπάρχουν άμεσες επιπτώσεις στην κατανάλωση, και άρα στην ύφεση.

Όσο δε κι αν κόπτονται οι εκπρόσωποι των δύο μεγάλων κομμάτων για την ανάγκη αναπτυξιακής τόνωσης της οικονομίας, είναι δεδομένο ότι για 2-3 χρόνια, ακόμη κι αν υπάρξουν σοβαρές αναπτυξιακές «εστίες», η άμεση επίδραση στους στόχους του προγράμματος θα είναι περιορισμένη.

Το κλειδί, λοιπόν, βρίσκεται αλλού: Στην πολυθρύλητη «καταπολέμηση της φοροδιαφυγής». Υπάρχουν διάφοροι υπολογισμοί που φέρουν το μέγεθος της απώλειας εσόδων στο ύψος των 14 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση. Πρόκειται για μέγεθος κολοσσιαίο, που επιπροσθέτως, τουλάχιστον αυτήν την περίοδο, δεν κατευθύνεται στην κατανάλωση, αλλά στη συσσώρευση πλούτου.

Και τούτο διότι ενθυλακώνεται κυρίως από πρόσωπα μεγάλης ή σχετικά μεγάλης εισοδηματικής επιφάνειας.

Το ελληνικό κράτος εμφανίζεται να «πολεμά» τη φοροδιαφυγή επί δεκαετίες. Χωρίς κανένα αποτέλεσμα.

Κι αυτό δεν είναι τυχαίο. Στην πράξη το ελληνικό κράτος, ανεξαρτήτως κυβέρνησης, είχε καθιερώσει τη φοροδιαφυγή είδος «αντιπαροχής» προς τον ιδιωτικό τομέα, εν όσω στον κρατικό τομέα υφίσταντο τα βασιλικά προνόμια της μονιμότητας και των επιδομάτων.

Τους μεν τους βόλευε, στους δε έκανε τα στραβά μάτια, ενώ μέσω του φαινομένου θησαύριζαν -και θησαυρίζουν- οι επί προμήθεια διαμεσολαβούντες, ιδιώτες και κρατικοί υπάλληλοι.

Προφανώς, η διατάραξη αυτής της ολέθριας σχέσης μεταξύ φοροδιαφυγής και πολιτικών είναι για τους τελευταίους εξίσου δύσκολη με τη διάλυση του πελατειακού κράτους που δημιούργησαν. Άλλωστε, τα δύο είναι ως έναν βαθμό αλληλένδετα.

Δεν φαίνεται να υπάρχει όμως άλλη λύση, αν θέλουμε να αποφύγουμε πολύ δυσάρεστες κοινωνικές εντάσεις.

Διότι η πάταξη της φοροδιαφυγής είναι ο πλέον σημαντικός παράγοντας όχι μόνο για την αύξηση των εσόδων του Δημοσίου (που ως τώρα αναζητείται εις μάτην από τα γνωστά υποζύγια-μισθωτούς και συνταξιούχους) αλλά και για την εγκαθίδρυση στοιχειώδους κοινωνικής δικαιοσύνης.

Πώς είναι δυνατόν να μιλάμε για αναδιανομή του πλούτου σε μια χώρα στην οποία είναι εδώ και δεκαετίες ολοφάνερο ότι μεγάλο μέρος του πληθυσμού αποκρύπτει συστηματικά τα εισοδήματά του;

Με ποια στοιχεία μπορεί οποιοδήποτε κράτος να βοηθήσει τους πραγματικά αδύναμους όταν δεν δύναται να ξεχωρίσει αυτόν που έχει ανάγκη από τον φοροφυγά;

«Τι έχει γίνει ως σήμερα;», ενδεχομένως θα ρωτήσετε. Σχεδόν τίποτε.

Ακόμη και τώρα, ελεύθεροι επαγγελματίες διαφόρων κλάδων, από γιατρούς μέχρι και «ταπεινούς» μικροεπαγγελματίες, εξακολουθούν να φοροδιαφεύγουν συστηματικά, με τη συμβολή ημών των υπολοίπων,

Διότι η ίδια η φορολογική νομοθεσία ωθεί τον πολίτη, υπό το βάρος και της κρίσης, να γίνει «συνένοχος» για να αντεπεξέλθει στις περιορισμένες δυνατότητες του εισοδήματός του.

Η λύση, βεβαίως, βρίσκεται σε μεγάλο βαθμό στη «σύγκρουση συμφερόντων».

Έως ότου εδραιωθεί η φορολογική συνείδηση, ο πολίτης θα πάψει να γίνεται συνένοχος του φοροφυγά μόνο όταν πάψει να τον συμφέρει σε προσωπικό επίπεδο.

Ας πάρουμε για παράδειγμα μια απλή ιατρική επίσκεψη, που σήμερα χρεώνεται ανάλογα με τον αν θα είναι…. «άνευ» ή… «με» απόδειξη.

Ποιος θα ζητήσει απόδειξη όταν οι ιατρικές δαπάνες δεν εκπίπτουν από το εισόδημα; Σχεδόν κανένας. Θα συνέβαινε το ίδιο αν υπήρχε πολύ σοβαρό ποσοστό έκπτωσης στις δαπάνες για ιατρικές επισκέψεις; Ασφαλώς και όχι.

Προφανώς το φαινόμενο της φοροδιαφυγής θέλει πολύ περισσότερη μελέτη από την παροχή ενός απλού παραδείγματος. Λύσεις όμως υπάρχουν. Η Ιταλία αντιμετώπιζε πολύ σοβαρά προβλήματα αντίστοιχου τύπου κι ως έναν βαθμό τα έχει λύσει.

Πολλές άλλες χώρες έχουν εδραιώσει -σίγουρα όχι από τη μια μέρα στην άλλη- συστήματα που καθιστούν τη φοροδιαφυγή πολύ δύσκολη, επικίνδυνη κι επώδυνη παρανομία.

Η Ελλάδα ως τώρα δεν μπορούσε γιατί απλώς δεν ήθελε! Τώρα όμως πρέπει να μπορέσει…, «θέλει δε θέλει»!

Υποψιάζομαι ότι θα φροντίσει και ο γλυκομίλητος κ. Ράιχενμπαχ γι' αυτό…