Πριν μπω στο σημερινό ψαχνό, θα θυμίσω γρήγορα τους τρεις βασικούς παράγοντες που μας οδήγησαν σε αυτήν τη θέση:

- Το ελληνικό πολιτικό σύστημα. Όχι απλώς φέρει την ευθύνη για την καταστροφή που συντελέστηκε στα δημόσια οικονομικά, όχι μόνο απέτυχε να αναγνωρίσει έγκαιρα την επερχόμενη κρίση, αλλά απέτυχε παταγωδώς και στην ως τώρα αντιμετώπισή της!


-Η «τιμωρητική» διάθεση και η ελαφρότητα με την οποία οι Ευρωπαίοι εταίροι μας και το ΔΝΤ χορήγησαν μια τριτοκοσμική συνταγή «αλά κάρτ», που ήταν επόμενο να αποτύχει παταγωδώς, με δεδομένες τις ελληνικές ιδιομορφίες.


-Η ανατροφοδοτούμενη δυσμενής επίδραση των ανωτέρω στην ψυχολογία των πολιτών. Ήταν επόμενο ότι θα υπάρξει μαζική έξοδος των καταθέσεων, περιορισμός της κατανάλωσης και των επενδύσεων, αλλά και έντονη αντίδραση στα ενίοτε άδικα και πρόχειρα μέτρα.

Αυτά τα τρία στοιχεία σχηματίζουν έναν φαύλο κύκλο, που η σημερινή «συγκυβέρνηση» φαίνεται πως ούτε θέλει, ούτε δύναται να σπάσει. Ακόμη κι όπου τα πρόσωπα διαφέρουν, οι πολιτικές τους είναι ίδιες.

Ο ίδιος ο Λουκάς Παπαδήμος δεν φαίνεται να έχει την έμπρακτη στήριξη ή την ιδεολογική αφετηρία για να πολεμήσει «εκ των έσω» τη λογική των μέτρων που επιβάλλει η στρατηγική κατεύθυνση της «εσωτερικής υποτίμησης».

Έτσι, παρά τις κορόνες των πολιτικών -και των κυρίαρχων media που τους στηρίζουν- ότι «τώρα επιτέλους κάνουμε διαπραγμάτευση», όλα δείχνουν ότι έχουμε μια επανάληψη του παραδοσιακού επικοινωνιακού τρικ:

«Άφησε να διαρρεύσουν μέτρα που θα σοκάρουν τους πάντες, να τρομάξει πολύ ο κοσμάκης, για να περάσεις ευκολότερα αυτά που θέλεις».

Σημαίνει αυτό ότι έχουν χαθεί οι ελπίδες; Όχι.

Απλώς θα πρέπει να τις αναζητήσουμε… αλλού.

Στο εξωτερικό, η διαπίστωση πως η συνταγή είναι λάθος φαίνεται πως κερδίζει συνεχώς περισσότερους οπαδούς, με τελευταία περίπτωση τον Γερμανό «σοφό» Χανς Μπόφινγκερ, που δήλωσε προ ημερών ότι τα μέτρα που επιβλήθηκαν στραγγάλισαν την ελληνική οικονομία.

Ολοένα και περισσότεροι αντιλαμβάνονται πως η μετατροπή της Ελλάδας σε ένα είδος Βουλγαρίας ή Αλβανίας δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντα ούτε της ίδιας, ούτε όμως και των πλούσιων κρατών της Ευρώπης, των περίφημων πλέον «θεσμικών δανειστών» μας.

Ακριβώς όπως αντιλαμβάνονται ότι οι κοινωνικές - οικονομικές ανισότητες των τελευταίων δεκαετιών, σε αμφότερες τις πλευρές του Ατλαντικού, αποτελούν γενεσιουργό αιτία και παράγοντα διατήρησης της πρόσφατης παγκόσμιας κρίσης.

Για να παραφράσω τον τίτλο του blog, παράγοντες των μεγάλων οικονομιών της Δύσης αρχίζουν να διαπιστώνουν πως υπάρχει ζωτική ανάγκη για ένα New Deal σε κοινωνίες και οικονομίες, το οποίο θα ενισχύσει την ανάπτυξη.

Η έως πρότινος κυρίαρχη λογική των λιγότερων φόρων στον πλούτο, των τεράστιων αμοιβών στην κορυφή της πυραμίδας, ακόμη και ο τρόπος με τον οποίο λειτούργησε η περίφημη παγκοσμιοποίηση, αμφισβητούνται πλέον ανοιχτά.

Διότι δεν έφεραν το αναμενόμενο αποτέλεσμα.

Νομίζω ότι το πρόσφατο άρθρο Martin Wolf στους Financial Times, με τίτλο "Επτά κινήσεις για να σωθεί το σύστημα" αποτελεί μια πολύ καλή προσέγγιση αυτού του προβληματισμού. Ο οποίος βεβαίως ουδόλως απασχολεί τη δική μας πολιτική ηγεσία, που -ως συνήθως -έχει μείνει μερικά χρόνια πίσω.

Σε αυτό το γενικότερο «New Deal» -και μόνο σε αυτό- βρίσκεται, κατά τη γνώμη μου, η κρυφή ελπίδα της Ελλάδας για αναζωπύρωση της ανάπτυξης κάποια στιγμή κι έξοδο από την πολυετή πλέον ύφεση.

Ως τότε, παλαιοί και όψιμοι θιασώτες ενός ξεπερασμένου πλέον «εκσυγχρονισμού» θα επιμένουν σε σκληρά μέτρα, που αυξάνουν τις ανισότητες, ευελπιστώντας να αναπτύξουν την οικονομία.

Όπως η γάτα που τρώει τη… λίμα κι επιμένει, γιατί τη βλέπει να ματώνει!