Η στήλη έχει πάγια αδυναμία στο θέμα της φοροδιαφυγής που μαστίζει τη χώρα και κατά πάγια πρακτική, μεταφέρει το βάρος των δημόσιων οικονομικών στα συνήθη υποζύγια, ήτοι κυρίως στους μισθωτούς και τους ειλικρινείς φορολογούμενους.
Μόλις προχθές ο πρωθυπουργός εξήγγειλε μια σειρά φορολογικών μειώσεων, που αφορούν είτε τις επιχειρήσεις είτε κατά κύριο λόγο τους ελεύθερους επαγγελματίες. Η μείωση του πρώτου συντελεστή για εισοδήματα έως 10.000 ευρώ, από 22% σε 9%, τους τελευταίους κυρίως αφορά.
Η μείωση του συντελεστή για τις επιχειρήσεις από 28% σε 24% και της φορολογίας μερισμάτων από το 10% στο 5% έχει προφανείς σκοπούς αναφορικά με την ενίσχυση της ανάπτυξης, παρότι στο τραπέζι παραμένει η περίφημη «προκαταβολή φόρου», που στην πράξη σχεδόν διπλασιάζει την επιβάρυνση, ιδίως σε περιπτώσεις αυξανόμενης κερδοφορίας από χρόνο σε χρόνο.
Η εύρεση σημείου ισορροπίας σε σχέση με τους χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές της επιχειρηματικής κερδοφορίας σε γειτονικές χώρες είναι βέβαιο ότι θα απαιτήσει πολύ χρόνο, δεδομένου του γνωστού προβλήματος με το χρέος. Κάθε βήμα όμως είναι σημαντικό.
Από την πλευρά της, η κυβέρνηση Μητσοτάκη προτίθεται εμφανώς να καταβάλει προσπάθεια εκλογίκευσης των φορολογικών βαρών, πιστεύοντας πως η μείωση των συντελεστών θα οδηγήσει σε (οικειοθελή) αποκάλυψη εισοδημάτων που σήμερα αποκρύπτονται.
Η έκκληση άλλωστε του πρωθυπουργού στους ελεύθερους επαγγελματίες να δηλώσουν τώρα τα πραγματικά τους εισοδήματα, αφού ωφελούνται από τη σημαντική μείωση του φορολογικού συντελεστή, ήταν χθες δημόσια και ξεκάθαρη.
Το ερώτημα είναι αν θα φέρει αποτέλεσμα.
Είναι γεγονός ότι μέσα στα χρόνια της κρίσης, μεγάλο μέρος της «μικρής» σε κλίμακα οικονομίας πέρασε για διάφορους λόγους έξω από το τραπεζικό αλλά και το φορολογικό σύστημα, ενώ η φοροδιαφυγή έφτασε να δικαιολογηθεί και «θεωρητικά» με βάση τη συμπίεση των εισοδημάτων, αλλά και την υπέρογκη φορολογική επιβάρυνση.
Εντούτοις, η φοροδιαφυγή ως εκτεταμένο φαινόμενο δεν εμφανίστηκε στην Ελλάδα με την κρίση. Τουναντίον ήταν ενδημική σε όλες τις προηγούμενες δεκαετίες, πριν αλλά και μετά τη μεταπολίτευση, ακόμη και σε εποχές στις οποίες κυριολεκτικά «δέναμε τα σκυλιά με τα λουκάνικα», δηλαδή την περίοδο της μεγάλης ευφορίας που μας έφερε ενώπιον της κρίσης.
Απλά τότε, η «αιτιολόγησή» της δεν στηριζόταν στην ανάγκη επιβίωσης, αλλά στο περιορισμένο «αντίδωρο» που παρείχε το κράτος στον πολίτη, στη γραφειοκρατία, στο χαμηλό επίπεδο των υπηρεσιών και των δημόσιων έργων κ.λπ.
Κατά την άποψη λοιπόν του υπογράφοντος, θα είναι μεν ευχής έργο, η μείωση των φορολογικών συντελεστών να επιφέρει σημαντική αύξηση στη δήλωση «κρυφών» εισοδημάτων, ουδείς, όμως, μπορεί να βεβαιώσει ότι θα συμβεί, στον απαιτούμενο βαθμό, ακριβώς εξαιτίας της παγιωμένης νοοτροπίας φοροδιαφυγής, που περνά με χαρακτηριστική μάλιστα άνεση από γενιά σε γενιά.
Το σίγουρο πάντως είναι ότι αυτή η νοοτροπία πρέπει να αλλάξει, προκειμένου να μειωθούν επιτέλους αισθητά οι φορολογικοί συντελεστές και στα «συνήθη υποζύγια», δηλαδή τους μισθωτούς. Διότι εδώ που έχουμε φτάσει, αυτό που έλεγαν από παλιά έμποροι και επιχειρηματίες (δίκαια ή άδικα) ότι έχουν «το κράτος συνέταιρο», έχει φτάσει να συμβαίνει σε απλούς εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα, μικρομεσαίους δηλαδή, που όμως αντιμετωπίζονται ως… προύχοντες!