Μετά τα αλλεπάλληλα σοκ που προκάλεσαν οι οικονομικές κρίσεις, η επανεμφάνιση ακραίων πολιτικών ρευμάτων και οι γεωπολιτικές μεταβολές ισορροπιών, γίνεται σταδιακά φανερό ότι βρισκόμαστε σε μια νέα εποχή, απ’ όλες τις απόψεις: οικονομικές, τεχνολογικές, κοινωνικές και γεωπολιτικές.
Η αρχική έκπληξη και αδράνεια των ηγεσιών αντικαθίσταται από κάποια «βήματα μπροστά», χωρίς αυτό να σημαίνει ότι έχουν βρεθεί οι νέες λύσεις, οι νέες ισορροπίες που θα διαφυλάξουν τις αξίες της «αστικής Δημοκρατίας» και του ευρωπαϊκού Διαφωτισμού.
Αυτό άλλωστε είναι και το μεγάλο στοίχημα που έχουμε μπροστά μας, με τις πολλαπλές πτυχές του οποίου, τόσο για τη χώρα μας όσο και για τη διεθνή κοινότητα, ασχολούνται οι αρθρογράφοι της φετινής ελληνικής έκδοσης του «Turning Points 2019» σε συνεργασία του Euro2day.gr με τους New York Times.
Η επόμενη μάχη δίνεται σε λίγες μέρες, στον στίβο των ευρωεκλογών, απέναντι στους ακραίους εθνικιστές, τους «ευρωσκεπτικιστές», αλλά και σε εκείνους που, επιμένοντας σε πολιτικές που αυξάνουν την ανισότητα εντός της Ευρώπης, πρακτικά ενισχύουν τους πρώτους. Μια μάχη με φόντο το Brexit, την επικράτηση «εκλεγμένων δεσποτών» όπως ο Βίκτωρ Όρμπαν, αλλά και το «φαινόμενο Τραμπ» στις ΗΠΑ. Δεν είναι τυχαίο ότι οι περισσότεροι από τους πολιτικούς αρθρογράφους του Turning Points αναφέρονται από διάφορες οπτικές γωνίες, στα συγκεκριμένα θέματα.
Ουδείς δικαιούται πλέον να ξορκίζει τέτοιου είδους φαινόμενα, αποδίδοντάς τα στην ανωριμότητα μέρους των πολιτών. Οι αιτίες είναι υπαρκτές και πρέπει να αντιμετωπιστούν το συντομότερο. Είτε είναι η οικονομική δυσπραγία, είτε η έλλειψη ασφάλειας και η αβεβαιότητα για το μέλλον, είτε η πληγωμένη αξιοπιστία της πολιτικής και των θεσμών.
Στην Ελλάδα, η ανάγκη δραστικών αλλαγών είναι ακόμη πιο επιτακτική. Το σαθρό οικονομικό και πολιτικό μοντέλο, πέρα από την κρίση, προκάλεσε διάβρωση στους θεσμούς, αλλά και στις αντιλήψεις μεγάλου μέρους της κοινωνίας.
Είναι γεγονός ότι κι εδώ έγιναν βήματα. Η χώρα δείχνει να εξέρχεται σταδιακά από την κρίση, να ξαναγίνεται παράγοντας σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή, ο τουρισμός τα τελευταία χρόνια καλπάζει, η έμφαση στις νέες τεχνολογίες μεγαλώνει, οι εξαγωγές ενισχύονται. Τα θετικά αυτά μηνύματα καταγράφονται στο Turning Points 2019, δημιουργώντας μια αίσθηση αισιοδοξίας.
Εντούτοις, ο πραγματικός εκσυγχρονισμός του κράτους (περιλαμβανομένης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, οι αιρετοί εκπρόσωποι της οποίας εκλέγονται μέσα στον μήνα), η άσκηση αποτελεσματικής κοινωνικής πολιτικής, η αναβάθμιση της παιδείας, η αποδοχή της επιχειρηματικής δραστηριότητας ως βασικότερου μοχλού ανάπτυξης μιας εξωστρεφούς οικονομίας, αλλά και η υιοθέτηση της «4ης Βιομηχανικής Επανάστασης» από τον παραγωγικό τομέα, είναι τα νέα ζητούμενα για βιώσιμη ανάπτυξη, όπως επίσης καταγράφεται τόσο από πολιτικά πρόσωπα όσο και από επιχειρηματικούς παράγοντες στο φετινό Turning Points. Ανάπτυξη προς όφελος της κοινωνικής δικαιοσύνης, που δεν θα αποκλείει μεγάλες κοινωνικές ομάδες, προσφέροντας έδαφος στους ακραίους πολιτικούς σχηματισμούς.
Αναντίρρητα, η προσαρμογή στις νέες συνθήκες δεν είναι εύκολη υπόθεση. Σήμερα, σε πολλές περιπτώσεις λείπει ακόμη και το θεωρητικό-ιδεολογικό πλαίσιο, που αποτελεί βάση για την άσκηση πολιτικών. Το διακύβευμα, όμως, δικαιολογεί κάθε προσπάθεια.
Αν ο αγώνας χαθεί, οι επιπτώσεις θα είναι σαρωτικές όχι μόνο για το επίπεδο ζωής, αλλά και για το προοδευτικό σύστημα αρχών και αξιών που επικράτησε στη Δύση, ιδίως μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.