Η φωτιά στην Ανατολική Αττική προξένησε αναμφίβολα μια πρωτοφανή τραγωδία, τόσο σε ανθρώπινες ζωές όσο και σε υλικές καταστροφές. Γεγονός που εξηγεί τα έντονα συναισθήματα στην κοινή γνώμη.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι σε οποιαδήποτε καλά οργανωμένη και συγκροτημένη χώρα, θα υπήρχε αναζήτηση τυχόν ευθυνών με μεθοδικό και τεκμηριωμένο τρόπο, όχι απλά προκειμένου να καταλογιστούν οι ευθύνες, αλλά και για να διασφαλιστεί έναντι μελλοντικών συμβάντων, ότι δεν θα επαναληφθούν ενδεχομένως τα ίδια λάθη, ότι δεν θα σημειωθούν οι ίδιες παραλείψεις και ότι θα αντιμετωπιστούν ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΑ τυχόν εγγενείς αιτίες που συνέβαλαν στη συγκεκριμένη καταστροφή
Διότι, αν υπάρχει κάτι που οφείλουμε πρωτίστως ως κοινωνία σε όσους έχασαν ζωές και περιουσίες, πέραν της στήριξης όλων αυτών των οικογενειών, είναι να διερευνήσουμε σε βάθος τα αίτια της καταστροφής και να φροντίσουμε, όσο είναι δυνατόν, να μην επαναληφθούν τα ίδια.
Αντ' αυτού, παρακολουθούμε ένα ρεσιτάλ στείρας αντιπαράθεσης, που σε ορισμένες περιπτώσεις φτάνει τα όρια του σουρεαλισμού, ξεκινώντας από τη διαρκή σύγκρουση μεταξύ κυβέρνησης και αξιωματικής αντιπολίτευσης, για να φτάσει μέχρι τις απόψεις ή και τις δήθεν «απόψεις» που καταγράφονται στα social media.
Δεν είναι βεβαίως η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο, ασχέτως αν αυτή τη φορά το μέγεθος της τραγωδίας είναι τόσο σοκαριστικό -για να μην κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλό μας- και λόγω και της εγγύτητας στον μητροπολιτικό ιστό της Αθήνας.
Κάθε φορά που θρηνούμε θύματα, είτε γιατί μια νταλίκα με φθαρμένα λάστιχα έπεσε σε ένα λεωφορείο, είτε εξαιτίας ενός τραγικού πολύνεκρου δυστυχήματος που συνέβη σε σημείο -γνωστή καρμανιόλα- του οδικού δικτύου, είτε για κάποια άλλη φυσική καταστροφή, σχεδόν όλοι συμπεριφερόμαστε ωσάν να ξυπνήσαμε από ένα βαθύ ύπνο, κατά τη διάρκεια του οποίου πιστεύαμε ότι ζούμε σε μια άριστα οργανωμένη χώρα, με άρτιες υποδομές και οργάνωση.
Ότι ζούμε σε μια χώρα που οι πολεοδομικές παραβάσεις και τα αυθαίρετα σε δασικές περιοχές δεν έφτασαν να γίνουν ευρύ κοινωνικό φαινόμενο, σε μια χώρα στην οποία δεν έχουν φτάσει οι αστυνομικοί στο σημείο να βάζουν από την τσέπη τους για τη συντήρηση περιπολικών, ενώ υπάρχουν σοβαρότατες ελλείψεις ακόμη και σε κεντρικά νοσοκομεία. Σε μια χώρα που οι πολίτες σέβονται τους νόμους και τις υποχρεώσεις τους, έναντι όχι απλά του κράτους αλλά και του κοινωνικού συμφέροντος. Σε μια χώρα που δεν κομματικοποίησε πλήρως τη δημόσια διοίκηση και τα σώματα ασφαλείας, αλλά και την τοπική αυτοδιοίκηση. Σε μια χώρα στην οποία δεν κυριαρχεί η αναξιοκρατία, η οποία μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις δεν περιορίζεται στον δημόσιο αλλά επεκτείνεται ως καθεστώς γνωριμιών, διασυνδέσεων και φιλιών, στον ίδιο τον ιδιωτικό τομέα!
Πρόκειται για τον ορισμό της ατομικής και συλλογικής υποκρισίας, που μετά από λίγο καιρό μάς επιτρέπει να ξαναπέσουμε στον ίδιο ύπνο, έχοντας εκτονώσει την οργή μας!
Ενδιαμέσως, δημοσιογράφοι, πολιτικοί, ανευθυνοϋπεύθυνοι και διάφοροι τυχάρπαστοι, που αποζητούν προβολή ή άλλο όφελος, επιδίδονται δημοσίως και ανερυθρίαστα ς στο αγαπημένο τους σπορ. Την... «ξερολίαση» και το σύνδρομο του «αν ήμουν εγώ…» (προσθέστε πρωθυπουργός, υπουργός Δημοσίων Εργων, αρχηγός της πυροσβεστικής ή ό,τι άλλο), εκφέροντας άποψη και μάλιστα από καθέδρας, για θέματα επί των οποίων στη χειρότερη περίπτωση δεν έχουν ιδέα, ενώ στην καλύτερη, είναι απλά ημιμαθείς.
Τώρα πια βεβαίως υπάρχει και μια νέα διάσταση. Τα social media, που λειτουργούν ως «ενισχυτής» εντελώς ανορθολογικών απόψεων, αλλά και ως αρένα για την αποτελεσματική εκτόξευση των fake news, συχνά με πλαστογράφηση εικόνων και αναρτήσεων.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα του λαϊκισμού που κυκλοφορεί είναι και οι απόπειρες σύγκρισης -χωρίς εις βάθος ανάλυση- ανάμεσα στην πυρκαγιά της Ηλείας το 2007 και στην πρόσφατη. Όπου, λόγω των μεγάλων διαφορών στη μορφολογία του εδάφους, στον οικιστικό ιστό, στις διαθέσιμες δυνάμεις και σε πολλούς άλλους παράγοντες, τα μόνα ουσιαστικά κοινά σημεία ίσως είναι ότι αμφότερες ξέφυγαν από τον έλεγχο και προξένησαν μεγάλη καταστροφή με ανθρώπινα θύματα.
Όλα αυτά συνδυαζόμενα με την πλήρη πόλωση που επικρατεί στο πολιτικό σκηνικό της χώρας οδηγούν σε μια έκρυθμη κατάσταση, στην οποία η κυβέρνηση προσπαθεί να αποσείσει εκ προοιμίου οποιαδήποτε ευθύνη, ενώ η αντιπολίτευση να αξιοποιήσει τα συμβάντα προκειμένου να μεγιστοποιήσει το πολιτικό κόστος για τον αντίπαλό της.
Πόση σημασία έχει αν θα παραιτηθεί ο Τόσκας, αν ανέλαβε την «πολιτική ευθύνη» ο Τσίπρας, ή αν αυξηθεί κατά μερικές μονάδες η εκλογική επιρροή της αντιπολίτευσης έναντι της κυβέρνησης; Θα βελτιωθούν οι δομές της χώρας, θα επικρατήσει αξιοκρατία στις υπηρεσίες, θα αποφευχθούν τα επόμενα θύματα;
Η μέχρι τώρα εμπειρία δεκαετιών λέει πως όχι.
Τι θα έπρεπε να γίνει λοιπόν στην προκειμένη περίπτωση; Ποια είναι η «ταμπακιέρα»; Θα πρέπει να κάνουμε αυτό που θα έκανε οποιαδήποτε σοβαρή χώρα, προκειμένου να καταλογιστούν ευθύνες για πράξεις και παραλείψεις , αλλά το κυριότερο, να διαπιστωθούν -και εξαλειφθούν- τα κενά και οι εγγενείς αδυναμίες στις υποδομές ή και στα σχέδια αντίδρασης, σε μια υπόθεση στην οποία εμπλέκονται πολυάριθμες κρατικές και δημοτικές υπηρεσίες, θέματα θεσμικού πλαισίου, αλλά και διάφορες «φυσικές» παράμετροι.
Να σχηματιστεί ένα σώμα, ανεξάρτητο από τις κρατικές και δημοτικές δομές, μια υψηλόβαθμη επιτροπή εμπειρογνωμόνων, με τη συμμετοχή εγχώριων και ξένων ειδικών, καθώς και εκπροσώπων ειδικευμένων οργανισμών του εξωτερικού, που θα έχει απόλυτη πρόσβαση, προκειμένου να εξετάσει όλα τα διαθέσιμα στοιχεία, τα πορίσματα και τις επίσημες καταγραφές δραστηριότητας των κρατικών υπηρεσιών, τα υπεύθυνα πρόσωπα, αυτόπτες μάρτυρες, ακόμη και θύματα της καταστροφής.
Ένα επίσημο «Fact Finding Committee», που θα καταθέσει επιστημονικά τεκμηριωμένο και στοιχειοθετημένο πόρισμα, το οποίο βεβαίως θα δοθεί όχι μόνο στην κυβέρνηση, στη Βουλή, στις υπηρεσίες και στα υπουργεία, αλλά και στην ευρεία δημοσιότητα.
Χρησιμεύοντας ως «οδηγός» για τη βελτίωση των ελλείψεων.
Το μέγεθος της πρόσφατης τραγωδίας δικαιολογεί απολύτως τα όποια έξοδα θα απαιτηθούν.
ΥΓ: Η στήλη εύχεται το υπόλοιπο θέρος να κυλήσει για όλους χωρίς περαιτέρω δυσάρεστα συμβάντα. Κι ανανεώνει το ραντεβού με τους αναγνώστες για τον Σεπτέμβρη.