Πριν μπούμε στην ουσία των πιθανών επερχόμενων εξελίξεων, μια και ο κ. Σόιμπλε αιφνιδιάζοντας τους πάντες άφησε για πρώτη φορά ανοικτό το ενδεχόμενο αποχώρησης του ΔΝΤ, έχει σημασία να δούμε ποια είναι η γενεσιουργός αιτία στην κόντρα μεταξύ των Ευρωπαίων και του ΔΝΤ.
Η απλή αλήθεια λοιπόν είναι ότι το ΔΝΤ μπήκε στην ελληνική υπόθεση σε μια περίοδο κατά την οποία η Ευρώπη δεν είχε δικά της κατάλληλα «εργαλεία» για να χειριστεί την κατάσταση. Μπαίνοντας όμως, αναγκάστηκε να αποδεχθεί ένα «φαντασιακό» πρόγραμμα διάσωσης, στηριγμένο σε εντελώς απίθανα οικονομικά δεδομένα. Ένα πρόγραμμα που ήταν καταδικασμένο να αποτυγχάνει και να αναπροσαρμόζεται, όπως και έγινε επί σειρά ετών.
Μέσα από αυτή τη διαδικασία, το πλήγμα για το κύρος του ΔΝΤ, που είναι ένας παγκόσμιος οικονομικός οργανισμός, ήταν μεγάλο, όπως φάνηκε κι από τις αντιδράσεις πολλών μη ευρωπαϊκών χωρών που συμμετέχουν σε αυτό.
Το αποτέλεσμα ήταν η σταδιακή επιστροφή του ΔΝΤ στην οικονομική πραγματικότητα, όπως αυτή εκφράζεται με τις τελευταίες τοποθετήσεις του και κυρίως με το αίτημα για γενναία ρύθμιση του ελληνικού χρέους. Κι εδώ προκύπτει το μεγάλο πρόβλημα για τους Ευρωπαίους και κυρίως τους Γερμανούς. Διότι με τον τρόπο με τον οποίο χειρίσθηκαν την ελληνική κρίση, οι ιδιώτες επενδυτές που είχαν δανείσει την Ελλάδα υποκαταστάθηκαν από τα κράτη, δηλαδή τους φορολογούμενους της εκάστοτε χώρας!
Κι έτσι τώρα, οιαδήποτε ρύθμιση θίγει τα συμφέροντα των… ψηφοφόρων, που σύντομα θα κληθούν να εκλέξουν κυβερνήσεις. Γι' αυτό και η Ευρώπη δείχνει να είναι πολύ πιο ανοικτή σε πιο «πολιτικούς» τρόπους περαιτέρω χειρισμού της ελληνικής κρίσης. Σκοπός της είναι να κλωτσήσει το τενεκεδάκι παρακάτω.
Θεωρητικά, μάλιστα, όσο πιο μακριά πάει το τενεκεδάκι, τόσο απομακρύνεται η ομολογία λήψης δύσκολων αποφάσεων, που κάθε πολιτικός θέλει να αποφύγει, αφήνοντας ει δυνατόν την καυτή πατάτα για τον επόμενο.
Εκτιμώ ότι εκεί εδράζεται και η προτίμηση των Ελλήνων πολιτικών, περιλαμβανομένης και της τρέχουσας κυβέρνησης, προς τους Ευρωπαίους, έναντι του ΔΝΤ. Στην πεποίθηση ότι μπορούν να συμφωνήσουν σε πιο «πολιτικές» μεθόδους αντιμετώπισης των προβλημάτων, μέσα από ένα παζάρι συγκερασμού συμφερόντων, που ενδεχομένως θα αψηφά τη στυγνή οικονομική λογική.
Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο, δεν θα ήταν παράξενο να δούμε συμφωνίες σε στόχους που δεν βγαίνουν, διότι δεν ελήφθησαν τα μέτρα που θα χρειάζονταν για να επιτευχθούν, συμφωνίες σε στόχους που θα αναπροσαρμόζονται, με διάφορες αιτιολογίες, αλλά και μια αντιμετώπιση του ελληνικού χρέους που θα μετατοπίζεται ολοένα και σε μεγαλύτερο βάθος χρόνου, με την προσδοκία ότι στο πέρασμα του χρόνου, έτσι κι αλλιώς, «θα φάει η φακή το λάδι».
Αυτό όμως είναι το καλό σενάριο, όπου η Ελλάδα παραμένει μεν σκλάβος του χρέους της, αλλά με πολύ μεγαλύτερη κατανόηση στους πολιτικούς περιορισμούς και στις παρενέργειες των σκληρών μέτρων. Πρόκειται για σενάριο που δεν στερείται πολιτικής λογικής, ιδίως σε μια περίοδο κατά την οποία έχει γίνει εμφανές ότι απειλείται η ίδια η συνοχή της Ευρωζώνης, ίσως και της Ευρωπαϊκής Ένωσης ευρύτερα και κάπου θα πρέπει να μπει «νερό στο κρασί».
Εν τούτοις υπάρχει και κακό σενάριο. Το σενάριο το οποίο «υπόσχεται» ο κ. Σόιμπλε. Με επαναδιαπραγμάτευση των όρων του προγράμματος προς το… σκληρότερο, προκειμένου να «ικανοποιηθεί» η κοινή γνώμη της Γερμανίας, ενόψει εκλογών, ή τουλάχιστον εκείνο το τμήμα της που γαλουχήθηκε με εξηγήσεις της ελληνικής κρίσης δια της εφημερίδας Bild.
Καλώς ή κακώς, κι αυτό το σενάριο δεν μπορεί να αγνοηθεί, ιδίως καθόσον ο κ. Σόιμπλε φαίνεται να θεωρεί ξεκάθαρα, ασχέτως αν δεν το λέει εντελώς ανοικτά, ότι η Ελλάδα έπρεπε να έχει βγει από το ευρώ, υπηρετώντας το σχέδιό του για μια μικρότερη Ευρωζώνη, «γερμανικού» χαρακτήρα.