Για μια ακόμη φορά το μεγάλο διακύβευμα των εκλογών κινδυνεύει να περάσει απαρατήρητο. Το θέμα, για να το πούμε απλά, είναι ποιος ή ποιοι θα σπάσουν επιτέλους αυγά για να φτιάξουν ομελέτα, θα κάνουν δηλαδή τις απαραίτητες τομές στους θεσμούς, στο δημόσιο και στην ιδιωτική οικονομία, ώστε να ξαναπάρει μπροστά η χώρα.
Δυστυχώς, οι πολιτικές ηγεσίες μένουν σε διαχειριστικά κυρίως θέματα. Ακόμη και ο Αλέξης Τσίπρας, που έχει δυνατότητες οραματικού λόγου, δείχνει να αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στο ριζοσπαστικό παρελθόν και το δυσάρεστο παρόν του τρίτου μνημονίου, χωρίς να δίνει μέχρι στιγμής πειστική εικόνα για ένα καλύτερο μέλλον.
Σχεδόν όλοι -με πρώτο και καλύτερο τον Βαγγέλη Μεϊμαράκη- μιλούν αορίστως για συναινέσεις, χωρίς όμως να προκύπτει από πουθενά σε ποιους τομείς και σε ποιες πολιτικές θα προκύψουν αυτές οι συναινέσεις.
Ποιος είναι, εν τέλει, ο ελάχιστος κοινός παρονομαστής;
Πολύ φοβάμαι ότι στις περισσότερες περιπτώσεις ο κοινός παρονομαστής θα είναι απλώς η προσπάθεια εφαρμογής του νέου μνημονίου. Κι αυτό με κάνει να πιστεύω ότι θα βρεθούμε με «μία από τα ίδια». Μία ακόμη «συγκυβέρνηση» τύπου Σαμαρά, που θα προσπαθεί να στρογγυλέψει τις γωνίες του μνημονίου, χωρίς δικό της σχέδιο για τη χώρα.
Αποφυγή του πολιτικού κόστους όπου αυτό είναι δυνατό (όπου δηλαδή μπορεί να βγει το πόδι από τον κύκλο του μνημονίου), αλλεργία στις μεταρρυθμίσεις, ελάχιστες συγκρούσεις με ισχυρά συμφέροντα, είτε αυτά είναι οικονομικά, είτε συντεχνιακά.
Σε προηγούμενο σχόλιο είχα αναφέρει ότι τούτες οι εκλογές θα είναι εκλογές δυσαρέσκειας και ρεαλισμού. Ότι κυβέρνηση θα σχηματιστεί, όπως και να έχει. Ωστόσο, έχει πολύ μεγάλη σημασία στην πράξη, με ποιες προδιαγραφές θα σχηματιστεί τελικά αυτή η κυβέρνηση και σε ποιο πολιτικό πλαίσιο θα κινηθεί, εάν βεβαίως δεν θέλουμε μετά το τρίτο μνημόνιο να ακολουθήσει ένα τέταρτο!
Η χώρα ασφαλώς χρειάζεται ευρύτερες συναινέσεις. Χρειάζεται μια κυβέρνηση «εθνικής συστράτευσης», καθώς θα απαιτηθούν σημαντικότατες ικανότητες, προκειμένου να βγούμε από το τέλμα. Όπως χρειάζεται και όραμα που θα κινητοποιήσει μεγάλα τμήματα της κοινωνίας.
Ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης μέχρι στιγμής έχει κινηθεί μόνο στον πρώτο άξονα, παρότι έφτασε στο σημείο να πει ότι υπό ορισμένες συνθήκες θα δεχόταν να μην είναι ο ίδιος πρωθυπουργός, έστω κι αν η Νέα Δημοκρατία είναι πρώτο κόμμα.
Ο Αλέξης Τσίπρας πήγε λίγο παραπέρα. Σκιαγράφησε ένα πρόγραμμα, έξω από το πλαίσιο του μνημονίου. Ο ίδιος έκανε τις τελευταίες ημέρες και αναφορές σε μια κυβέρνηση «αρίστων», με την υπουργοποίηση προσώπων χωρίς κομματική ταυτότητα. Αλλά μέχρι εκεί. Δειλά δειλά και… αορίστως.
Όσο για το όραμα, σε τούτες τις εκλογές εμφανίζεται ως είδος σε πλήρη ανεπάρκεια.
Κι αν για τους εκπροσώπους του «παλαιού» κομματικού συστήματος αυτό μοιάζει έως και φυσιολογικό, το αξιοπερίεργο είναι ότι το ίδιο συμβαίνει και με τα νεότερα κόμματα. Κι όμως, τώρα, με τη δυσαρέσκεια διάχυτη για τις σημερινές συνθήκες στην κοινωνία και την οικονομία, αλλά και με τη σκληρή συνειδητοποίηση της πραγματικότητας, ότι δεν υπάρχει εύκολη διέξοδος από τα μνημόνια, ότι δεν υπάρχει μαγική επιστροφή στο παρελθόν, ένα ρεαλιστικό όραμα για το μέλλον θα ήταν ικανό να κρίνει τις εκλογές.
Άραγε φταίει η ταχύτητα με την οποία γίνονται τούτες οι εκλογές, ή πολύ απλά δεν έχουμε πολιτικούς με πραγματικό όραμα για μια καλύτερη Ελλάδα;