Από το τρίτο μνημόνιο ως τις εκλογές…

Η ψήφιση του 3ου μνημονίου με συντριπτική πλειοψηφία πάνω από τα 2/3 της υφιστάμενης Βουλής, αλλά με την κυβερνητική πτέρυγα να πέφτει κάτω από το όριο των 120 βουλευτών, αναμφίβολα πυροδοτεί πολιτικές εξελίξεις. 

Ήδη η κυβέρνηση ανεπίσημα άφησε να διαφανεί ότι μέσα στο επόμενο διάστημα, μόλις ολοκληρωθεί η συμφωνία με τους εταίρους, θα ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης. Ωστόσο, πραγματική θρυαλλίδα για το τι θα συμβεί στη συνέχεια θα αποτελέσει η στάση που θα κρατήσει το Eurogroup στην απογευματινή του συνεδρίαση (με πυρήνα τις γερμανικές θέσεις), όπου και θα εξεταστεί η χορήγηση του νέου μεγάλου πακέτου στήριξης της χώρας μας.

Και τούτο διότι δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο να ασκηθεί σημαντική πίεση από τους εταίρους, προκειμένου να σχηματιστεί κυβέρνηση ειδικού σκοπού ή εθνικής ενότητας, ώστε να μην προκύψει ανάγκη για άμεσες εκλογές. Το πώς θα αντιδράσει στο ενδεχόμενο αυτής της πίεσης η ηγεσία του «κυβερνητικού» ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να προεξοφληθεί.

Στην περίπτωση πάντως που κινηθούν διαδικασίες για ψήφο εμπιστοσύνης, είναι δεδομένο ότι θα πρέπει να στηρίξουν την κυβέρνηση τουλάχιστον 120 βουλευτές, με την προϋπόθεση ότι θα υπάρξει τουλάχιστον «ψήφος ανοχής» από την αντιπολίτευση.

Κάτι τέτοιο δεν πρέπει να θεωρείται αδύνατο, λόγω της πρωινής ψηφοφορίας για το μνημόνιο. Για παράδειγμα, δέκα βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ δεν ψήφισαν «όχι», αλλά δήλωσαν «παρών», κι αν στη νέα ψηφοφορία κάποιοι στηρίξουν την κυβέρνηση, ο αριθμός των βουλευτών θα αυξηθεί πάνω από τους 120.

Αν δεν συμβεί αυτό, τότε κατά πάσα πιθανότητα ανοίγει ο δρόμος για εκλογές άμεσα, πιθανώς και στο ελάχιστο προβλεπόμενο διάστημα, δηλαδή περί τα μέσα του επόμενου μήνα.

Σε αυτή τη φάση όμως τίποτε δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο. Παρά την εμφανή αδυναμία που δημιουργεί η κοινοβουλευτική του ομάδα, ο πρωθυπουργός παραμένει πολιτικά κυρίαρχος και διατηρεί σε μεγάλο βαθμό την πρωτοβουλία των κινήσεων.

Τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό, η πεποίθηση ότι δεν μπορεί να υπάρξει εφαρμογή της νέας συμφωνίας με τον Τσίπρα «απέναντι» φαίνεται να έχει καθιερωθεί, ενώ οι τελευταίες δημοσκοπήσεις του Ιουλίου επιβεβαίωναν ότι διατηρεί εξαιρετικά υψηλή δημοτικότητα.

Σε μεγάλο βαθμό λοιπόν, η πορεία που θα ακολουθήσουν οι περαιτέρω εξελίξεις θα κριθούν α) από το πώς θα ερμηνεύσει πολιτικά τα όσα συμβαίνουν η ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ και β) από τις πιέσεις που θα ασκηθούν εκ του εξωτερικού.
Από αυτούς τους δύο παράγοντες θα κριθεί πρακτικά το αν θα έχουμε κυβέρνηση συνεργασίας, με ή χωρίς κάλπες, καθώς το ενδεχόμενο αυτοδυναμίας φαντάζει σήμερα απόμακρο.

Ορισμένοι παρατηρητές υποστηρίζουν ότι προς το συμφέρον του κ. Τσίπρα είναι καταρχήν να απομονώσει τους πραγματικά «αντιφρονούντες» από εκείνους που πατούν σε δύο βάρκες και δηλώνουν «παρών» ή απουσιάζουν, μέσω της ψήφου εμπιστοσύνης.

Κι εν συνεχεία, να προχωρήσει σε εκλογές ταχύτατα, πριν φουντώσει το πολιτικό κόστος από την εφαρμογή των μέτρων, αλλά και για να μην προλάβει να οργανωθεί εκείνη η πτέρυγα του κόμματος που θα επιλέξει να αποχωρήσει και να κατέλθει στις κάλπες αυτόνομα, φέροντας και το βάρος της «διάσπασης».

Όλα αυτά όμως μένουν να αποδειχτούν στην πράξη.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι η εφαρμογή του νέου μνημονίου, αλλά και γενικότερα η αποτελεσματική διακυβέρνηση της χώρας, σε τόσο δύσκολες συνθήκες, θα απαιτήσει μια κυβέρνηση με πολύ πιο πλούσιο ανθρώπινο δυναμικό από αυτό που διαθέτει η σημερινή.

Από αυτή την αλήθεια δεν θα μπορέσει να ξεφύγει ο Αλέξης Τσίπρας. Το μόνο που μπορεί να επιλέξει, στην προκειμένη περίπτωση, αν δεν θέλει να αποτύχει παταγωδώς, είναι το πώς θα γίνει ο «εμπλουτισμός».

Οι καυτές πολιτικές εξελίξεις που αναμένονται δεν θα πρέπει πάντως να επισκιάσουν το γεγονός ότι το νέο μνημόνιο ψηφίστηκε -για πρώτη φορά- με συντριπτική πλειοψηφία στη Βουλή, γεγονός που αυξάνει κατακόρυφα και την πολιτική «νομιμοποίησή» του.

Συνέπεια αυτού είναι ότι αυξάνονται δραματικά και οι δυνατότητες ουσιαστικής εφαρμογής του, ιδίως στο σκέλος που είχαν αποτύχει τα προηγούμενα, δηλαδή στη σύγκρουση με ισχυρές ομάδες συμφερόντων και στην εφαρμογή δομικών μεταρρυθμίσεων και αλλαγών που θα εκσυγχρονίσουν τη λειτουργία του κράτους, αλλά και του ιδιωτικού τομέα.

Αρκεί βεβαίως να σχηματιστεί μία κυβέρνηση που θα έχει τις ικανότητες να εφαρμόσει τα προβλεπόμενα, διατηρώντας τη στήριξη και της κοινωνίας.