Έρχεται ο καιρός να το παραδεχτούμε. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τη χώρα προέρχεται από το εσωτερικό και αποτελεί ευθύνη όλων ανεξαιρέτως των πολιτικών κομμάτων, για τον τρόπο που γαλούχησαν και «καθοδήγησαν» την ελληνική κοινωνία.
Διότι εν τέλει, κανένα εξ αυτών, είτε επρόκειτο για δεξιά, είτε για αριστερά, είτε για κεντρώα κόμματα, δεν εξήγησε στον «κυρίαρχο λαό» ότι ο παράδεισος που χάθηκε ήταν πλαστός, κι ότι αν θέλουμε στη σημερινή διεθνή πραγματικότητα να είμαστε ανταγωνιστικοί, υπάρχουν δύο -και μόνον- δρόμοι:
Ο δρόμος των χωρών του τρίτου κόσμου: Χαμηλό επίπεδο αμοιβών, χαμηλό επίπεδο υπηρεσιών και προϊόντων, ανεπαρκής έως ανύπαρκτη κοινωνική ασφάλεια, διαρκής προσαρμογή σε έναν διεθνή ανταγωνισμό που εστιάζει κυρίως στην «τιμή».
Ο δρόμος των ανεπτυγμένων χωρών: Καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, πάταξη της γραφειοκρατίας και της αναποτελεσματικότητας του Δημοσίου, αξιοκρατία, επικέντρωση στα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της χώρας, με μια επώδυνη διαδικασία προσαρμογής, επενδύσεις στην παιδεία και τις υποδομές, κατάργηση των διαφόρων προνομίων που απέσπασαν κατά το παρελθόν διάφορες επαγγελματικές ομάδες.
Σπεύδω να σημειώσω ότι τα μνημόνια που υπογράφηκαν ως σήμερα ελάχιστη σημασία έδωσαν στους στρατηγικούς, τους «θεσμικούς» αν θέλετε πυλώνες της ανάπτυξης (όπως π.χ. η Παιδεία και η Δικαιοσύνη). Κυρίως έδωσαν έμφαση σε μέτρα περικοπής δαπανών και είσπραξης φόρων, που απέφεραν βραχυχρόνιο χρηματικό αποτέλεσμα, χωρίς όμως να αλλάζουν τα δεδομένα του οικονομικού μας μοντέλου.
Είναι όμως εντελώς παράδοξο να περιμένουμε από τους ξένους να κάνουν ό,τι χρειάζεται για τη χώρα μας, όταν εμείς οι ίδιοι, επί 5 χρόνια δεν έχουμε καταφέρει να παρουσιάσουμε ένα συγκροτημένο εθνικό σχέδιο, που να συγκεντρώνει κάποια υποτυπώδη συναίνεση.
Αν όχι εμείς, τότε ποιοι; Ποιοι θα έπρεπε να το πράξουν;
Το χειρότερο όλων είναι ότι ακόμη και σήμερα, τώρα που είναι προφανές πλέον στο μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας ότι οι δανειστές δεν πρόκειται να κάνουν μεγάλες υποχωρήσεις, οι εκπρόσωποι των απανταχού επαγγελματικών ομάδων, στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, θέλουν να πληρώσουν οι… άλλοι το λογαριασμό. Απλά παραθέτω ενδεικτικά:
- Οι δικηγόροι δεν θέλουν ΦΠΑ στις υπηρεσίες τους.
- Οι φαρμακοποιοί δεν θέλουν μη συνταγογραφούμενα φάρμακα σε άλλα σημεία πώλησης.
- Οι έμποροι των νησιών δεν θέλουν πληρωμές μέσω κάρτας για ποσά πάνω από ένα όριο.
- Οι νησιώτες του Αιγαίου δεν θέλουν κατάργηση της έκπτωσης στο φόρο.
- Οι συνδικαλιστές δεν θέλουν μείωση των πρόωρων συντάξεων.
- Οι «νοικοκυραίοι» δεν θέλουν τον ΕΝΦΙΑ.
- Οι μεγάλες επιχειρήσεις δεν θέλουν έκτακτη εισφορά στα κέρδη τους.
- Οι ευκατάστατοι δεν θέλουν την αύξηση της έκτακτης εισφοράς.
Ειλικρινά, νομίζω ότι η χώρα πάσχει από κάποιου είδους ομαδική παράκρουση, με διαφορετικά συμπτώματα, που εκδηλώνονται ανάλογα με την πολιτική απόχρωση και την κοινωνική θέση του πάσχοντος.
Στα αριστερά εκδηλώνεται με φρούδες ελπίδες ότι είτε θα είμαστε καλύτερα με τη δραχμή (οπότε οι συντάξεις και οι μισθοί θα μειωθούν de facto κατά 50-60% διότι είμαστε απόλυτα εξαρτημένοι από τις εισαγωγές και η υποκατάστασή τους θα πάρει δεκαετίες) είτε ότι θα μας σώσουν οι Ρώσοι, οι Κινέζοι και άλλοι από μηχανής θεοί.
Στα δεξιά, μεταξύ των «φιλελεύθερων» εκδηλώνεται με μίσος ενάντια στον δημόσιο τομέα (λες και μπορεί μια χώρα να λειτουργήσει με πένητες δημοσίους υπαλλήλους και λειτουργούς) και αγιοποίηση του ιδιωτικού τομέα και κυρίως των μικρομεσαίων και των ελευθέρων επαγγελματιών, που είναι όπως όλοι γνωρίζουμε, πρωταθλητές σε μια από τις μεγαλύτερες πληγές της Ελλάδας, τη φοροδιαφυγή!
Στην ακροδεξιά, πάλι εκδηλώνεται με έναν στείρο εθνοκεντρισμό που θεωρεί την Ελλάδα ομφαλό του σύμπαντος κι αναμασάει εθνικοσοσιαλιστικές θεωρίες που ουδέποτε λειτούργησαν, σε οποιαδήποτε χώρα του κόσμου, χωρίς ολέθριες συνέπειες.
Η πικρή αλήθεια είναι ότι η ελληνική κοινωνία μέσα σε μερικές δεκαετίες, ένιωσε πλούτο που όμοιό του δεν είχε ζήσει ποτέ, μετά την επανάσταση του 1821. Και τώρα, ναι τώρα, μετά από πέντε ολόκληρα χρόνια κρίσης, μοιάζει με τον νεόπλουτο που έβγαλε λεφτά από το χρηματιστήριο τα είδε να εξανεμίζονται, χωρίς -ακόμη-να χάσει και τα παπούτσια του, αλλά δεν έχει καταφέρει να καταλάβει τι πήγε λάθος.
Πασχίζει να ρεφάρει χωρίς να νιώθει ότι οι συνθήκες άλλαξαν. Ότι τα μεγάλα κόλπα που του έβγαλαν λεφτά, δεν πιάνουν σε τούτη την αγορά. Ότι πρέπει να αλλάξει το παιχνίδι του.
Αυτή είναι η ζοφερή διαπίστωση που με κάνει να φοβάμαι ότι ακόμη κι αν ο Τσίπρας κλείσει μια συμφωνία, δεν θα καταφέρει να την εφαρμόσει, ακόμη κι αν ξεπεράσει τις γνωστές δυσλειτουργίες του κόμματός του!
Το μόνο παρήγορο της υπόθεσης είναι ότι αυτή τη φορά, αν κλείσει η συμφωνία, το πιθανότερο είναι ότι θα κατέβει για ψήφιση στη Βουλή, από τουλάχιστον 180 βουλευτές, διασφαλίζοντας ότι θα έχει πλέον τη «σφραγίδα» όλων των βασικών κομμάτων (πλην ΚΚΕ και Χρυσής Αυγής, υποθέτω).
Ίσως αυτό να αλλάξει επιτέλους και το κλίμα άρνησης που βασιλεύει σε μεγάλο μέρος της κοινωνίας, πριν φτάσουμε στο σημείο να εφαρμοστούν κεφαλαιακοί έλεγχοι, με όλες τις συνέπειες που αυτοί θα έχουν, στην οικονομία και στην κοινωνία.