Τι πρέπει να ξέρετε για τα ομολογιακά δάνεια

Η ανάπτυξη των ελληνικών εταιριών οδηγεί στην αναζήτηση ”εναλλακτικών” μορφών χρηματοδότησης. Η κ. Φωτεινή Κουτζούκου, στέλεχος της Societe Generale, εξηγεί πώς λειτουργούν τα εταιρικά ομόλογα για την εκδότρια εταιρία και τον επενδυτή, ενώ επισημαίνει την ανάγκη δημιουργίας πρωτογενούς αλλά και δευτερογενούς αγοράς αυτών των τίτλων, στη χώρα μας.

Δημοσιεύθηκε: 30 Μαΐου 2002 - 09:40

Τι πρέπει να ξέρετε για τα ομολογιακά δάνεια

της Φωτεινής Γ. Κουτζούκου,

Τμήμα Επενδύσεων της Societe Generale

Η έντονη ανάπτυξη των ελληνικών εταιριών τα τελευταία χρόνια και η ανάλογη αύξηση των κεφαλαιακών αναγκών τους ωθούν τις εταιρίες στην αναζήτηση εναλλακτικών μορφών χρηματοδότησης από τους παραδοσιακούς τρόπους άντλησης κεφαλαίων, δηλαδή τον τραπεζικό δανεισμό και την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου. Έτσι σήμερα η αγορά των εταιρικών ομολόγων αποτελεί την κυριότερη εναλλακτική μορφή χρηματοδότησης.

Σύμφωνα με το υπάρχον νομικό πλαίσιο πέραν του κοινού ομολογιακού δανείου υφίστανται τα εξής ομολογιακά δάνεια:

* Μετατρέψιμο ομολογιακό δάνειο

* Ανταλλάξιμο ομολογιακό δάνειο

* Ομολογιακό δάνειο με κερδοφόρες ομολογίες

* Ομολογιακό δάνειο με ενυπόθηκες ομολογίες

Ειδικότερα, το μετατρέψιμο ομολογιακό δάνειο είναι ένα σταθερής ή κυμαινόμενης απόδοσης (fixed or floating) χρεόγραφο, το οποίο δίνει το δικαίωμα στον ομολογιούχο να μετατρέψει το ομόλογό του σε νέες μετοχές του Εκδότη. Διαρθρώνεται κατά τρόπο που να εξυπηρετεί την ταμειακή ροή και τις χρηματοδοτικές ανάγκες της εταιρίας, αποτελώντας ταυτόχρονα ένα σημαντικό επενδυτικό εργαλείο για τους ομολογιούχους. Η έκδοση ομολογιακού δανείου με μετατρέψιμες ομολογίες επιφέρει αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρίας που τελεί υπό την αίρεση της μετατροπής των ομολογιών σε μετοχές. Ο νόμος παρέχει δικαίωμα προτίμησης στην απόκτηση μετατρέψιμων ομολογιών που εκδίδει η εταιρία υπέρ των παλαιών μετόχων ή αν υπάρχουν συγκεκριμένοι λόγοι εκδίδεται με κατάργηση του δικαιώματός τους, συνήθως υπέρ χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων ή θεσμικού επενδυτή.

Η απόδοσή του ομολόγου κινείται μεταξύ της απόδοσης ενός χρεογράφου σταθερής ή κυμαινόμενης απόδοσης και της μερισματικής απόδοσης της μετοχής. Οι μετοχές προσφέρονται με premium, δηλαδή σε τιμή πάνω από τη χρηματιστηριακή τιμή της αγοράς, σε αντίθεση με την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου όπου γίνεται έκπτωση σε σχέση με την χρηματιστηριακή τιμή. Στην περίπτωση που κατά τη διάρκεια της ζωής του ομολόγου η τρέχουσα τιμή της μετοχής του Εκδότη φτάσει ή ξεπεράσει την τιμή έκδοσης του ομολόγου, ο ομολογιούχος δύναται να μετατρέψει το ομόλογο και να επωφεληθεί από τυχόν κεφαλαιακά κέρδη.

Αντίστοιχα, το ανταλλάξιμο ομολογιακό δάνειο είναι ένα χρεόγραφο σταθερής ή κυμαινόμενης απόδοσης, το οποίο όμως δίνει το δικαίωμα στον ομολογιούχο να ανταλλάξει το ομόλογό του με υπάρχουσες μετοχές εισηγμένης εταιρίας διαφορετικής από τον Εκδότη των ομολογιών τις οποίες ο τελευταίος κρατάει στο χαρτοφυλάκιό του (συχνά θυγατρικής του). Η ανταλλάξιμη ομολογία εκδίδεται με τιμή ανταλλαγής προσαυξημένη έναντι της τρέχουσας χρηματιστηριακής αξίας της υποκείμενης μετοχής.

Θεωρητικά, η ανταλλάξιμη ομολογία αποτελείται από δύο μέρη: ένα σταθερής απόδοσης χρεόγραφο και ένα δικαίωμα ανταλλαγής της ομολογίας σε μετοχές. Η αξία του δικαιώματος ανταλλαγής εξαρτάται από τα χαρακτηριστικά της υποκείμενης σε ανταλλαγή μετοχής. Η ανταλλαγή μπορεί να γίνει οποιαδήποτε χρονική στιγμή κατά τη διάρκεια του ομολογιακού δανείου σύμφωνα με τους όρους του δανείου. Σημειωτέον ότι εδώ δεν υφίσταται το δικαίωμα προτίμησης των παλαιών μετόχων.

Το ομολογιακό δάνειο με κερδοφόρες ομολογίες παρέχει στους ομολογιούχους δικαίωμα απόληψης εκτός από τον τόκο και ορισμένου ποσοστού από τα κέρδη που απομένουν μετά την απόληψη του πρώτου μερίσματος ή άλλης πρόσθετης παροχής που εξαρτάται από το ύψος της παραγωγής ή από το εν γένει επίπεδο της δραστηριότητας της εταιρίας. Τέλος στο ομολογιακό δάνειο με ενυπόθηκες ομολογίες παραχωρείται εμπράγματη ασφάλεια υπέρ του ομολογιούχου που συνίσταται στην εγγραφή υποθήκης σε ένα ή περισσότερα ακίνητα.

Τα εταιρικά ομόλογα διατίθενται σε φυσικά πρόσωπα και θεσμικούς επενδυτές οι οποίοι γίνονται δανειστές της εταιρίας. Η συνολική ετήσια απόδοση των ομολογιακών δανείων, κουπόνι και τίμημα αποπληρωμής, είναι μεγαλύτερη από τα αντίστοιχης διάρκειας ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου και συγκρίσιμη με τα τρέχοντα επίπεδα δανειακών επιτοκίων. Στα μετατρέψιμα και ανταλλάξιμα ομολογιακά δάνεια ο επενδυτής πέραν από δανειστής είναι και πιθανός μελλοντικός μέτοχος. Ουσιαστικά το μετατρέψιμο ομολογιακό δάνειο αποτελεί για τον επενδυτή μια ενδεχόμενη τοποθέτηση στη μετοχή του Εκδότη χωρίς ρίσκο κεφαλαιακών απωλειών, εξαιρουμένου του πιστοληπτικού ρίσκου της εταιρίας.

Βέβαια, τόσο η έλλειψη οργανωμένης αγοράς ομολόγων στη χώρα μας όσο και η έλλειψη ρευστότητας δυσχεραίνουν την κάλυψη των προϊόντων αυτών από το ευρύ επενδυτικό κοινό..

Ωστόσο, με τη σταδιακή διεθνοποίηση κεφαλαίων και χρήματος έχει ανακύψει εντονότερη η προαναφερόμενη ανάγκη δημιουργίας τόσο πρωτογενούς όσο και δευτερογενούς αγοράς. Για το λόγο αυτό η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και το Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών προχωρούν στην ενδυνάμωση των βάσεων για τη δημιουργία αγοράς Εταιρικών Ομολόγων στη χώρα μας, μέσω νομοθετικής μεταρρύθμισης του θεσμικού πλαισίου, ενημέρωσης των επενδυτών και κύκλο σεμιναρίων στις εισηγμένες εταιρίες.

Επίσης το Δημόσιο προχώρησε στη φορολογική εξομοίωση των τίτλων του Ελληνικού Δημοσίου με τους τίτλους εταιρικών ομολόγων. Έτσι, τίτλοι που εκδίδονται μετά τις 11.2.2000 από εταιρίες με έδρα στην Ελλάδα επιβαρύνονται με παρακράτηση φόρου 10% επί του τόκου. Τέλος, η υιοθέτηση των διεθνών λογιστικών προτύπων από τις Ελληνικές εταιρίες θα βοηθήσει στην αξιολόγηση και κατάταξη των εταιριών τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο από τους επενδυτές.

Ανάμεσα στις Ελληνικές επιχειρήσεις που έχουν στο παρελθόν προχωρήσει σε έκδοση μετατρέψιμων ομολογιακών δανείων είναι οι Γενική Τροφίμων, Fancο, Έδρασις-Ψαλλίδας, Νηρεύς, Σαραντόπουλος και Αλουμίνιο Αττικής και πιο πρόσφατα οι Δέλτα Συμμετοχών, Jumbo, FHL Η.Κυριακίδης, Δέλτα Γάλακτος με Σύμβουλο και Κύριο Ανάδοχο την Τράπεζα Societe Generale, ενώ στην ίδια κατεύθυνση προσανατολίζονται αρκετές ακόμη εταιρίες.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.