Π. Μονοκρούσσος: Πως θα κινηθούν οι αγορές το ΄03

Ανάκαμψη της αμερικανικής και της διεθνούς οικονομίας από την άνοιξη σε συνδυασμό βέβαια με τις εξελίξεις στο Ιράκ και την πορεία της τιμής του πετρελαίου, βλέπει ο Πλάτων Μονοκρούσσος, επικεφαλής του τμήματος ανάλυσης της EFG Eurobank. Οι εκτιμήσεις για τη μελλοντική ιστοτιμία ευρώ - δολαρίου, ποιες αγορές ωφελούνται από τη γεωπολιτική αστάθεια.

Δημοσιεύθηκε: 30 Ιανουαρίου 2003 - 13:55

Π. Μονοκρούσσος: Πως θα κινηθούν οι αγορές το ΄03

του Πλάτωνα Μονοκρούσσου, επικεφαλής του τμήματος ανάλυσης της EFG Eurobank Ergasias

”H οικονομία των ΗΠΑ επιβραδύνθηκε σημαντικά το 4ο τρίμηνο του 2002 με τον ρυθμό ανάπτυξης του ΑΕΠ να μειώνεται στο 1,0% - 1,5% από 4% το προηγούμενο τρίμηνο. Στην Ευρωζώνη, η προσδοκίες για ανάκαμψη στα τέλη του 2002 διαψεύσθηκαν, ενώ η κατακόρυφη πτώση των υπό-δεικτών προσδοκιών των δεικτών IFO και ZEW κατά το δεύτερο εξάμηνο του προηγούμενου έτους στηρίζουν την άποψη ότι η πολυπόθητη ανάκαμψη δεν θα έλθει πριν το δεύτερο μισό του 2003.

Εν τω μεταξύ το μείγμα οικονομικής πολιτικής στην Ευρωζώνη φαίνεται προς το παρόν αδύναμο να ανταποκριθεί στην τρέχουσα δυσμενή συγκυρία, καθώς η ανάγκη εξάσκησης περιοριστικής δημοσιονομικής πολιτικής το 2003 από χώρες όπως Γερμανία και Γαλλία απαγορεύει την λήψη μέτρων για την τόνωση της εσωτερικής ζήτησης.

Στην Ιαπωνία, τώρα, τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα, καθώς η οικονομία επανέρχεται σε τροχιά ύφεσης κατόπιν προσωρινής ανάκαμψης (λόγω αυξημένων εξαγωγών) στο πρώτο μισό του 2002.

Παρά την τρέχουσα δυσμενή συγκυρία η πρόσφατη βελτίωση κάποιων οικονομικών δεικτών στις ΗΠΑ (με εξαίρεση την πρόσφατη αύξηση του ποσοστού ανεργίας) σε συνδυασμό με τους υψηλούς ρυθμούς παραγωγικότητας, τα χαμηλά επιτόκια και την αναμενόμενη εισαγωγή νέου δημοσιονομικού πακέτου φοροελαφρύνσεων στις αρχές του 2003 επιτρέπουν συγκρατημένη αισιοδοξία για διατηρήσιμη ανάκαμψη της αμερικανικής και κατόπιν της διεθνούς οικονομίας από την άνοιξη του νέου έτους.

Το σημείο έναρξης και η μορφή αυτής της ανάκαμψης μεταξύ των άλλων θα εξαρτηθεί από τις εξελίξεις στο μέτωπο του Ιράκ, καθώς είναι ιδιαίτερα πιθανή κάποια επέμβαση από ΗΠΑ και συμμάχους κατά το 1ο τρίμηνο του 2003 (Φεβρουάριο).

Στην περίπτωση πολέμου το πλέον πιθανό (και ενδεχομένως πιο ανώδυνο για την διεθνή οικονομία) σενάριο είναι κάποια σύρραξη περιορισμένης χρονικής έκτασης, η οποία θα οδηγήσει σε νίκη των ΗΠΑ, αλλαγή καθεστώτος στο Ιράκ και δεν θα συνοδευτεί από σημαντικές τρομοκρατικές ενέργειες ή γενικευμένη σύρραξη στη Μέση Ανατολή.

Σύμφωνα με το σενάριο αυτό η τιμή του πετρελαίου θα αυξηθεί αρχικά, αλλά θα υποχωρήσει σημαντικά μετά την λήξη της κρίσης (ενδεχομένως κάτω από τα 25 δολ. / βαρέλι).

Εξέλιξη η οποία σε συνδυασμό με την βελτίωση του καταναλωτικού και επενδυτικού κλίματος θα οδηγήσει σε διατηρήσιμη ανάκαμψη της διεθνούς οικονομίας από το δεύτερο μισό του 2003 καθώς σε σταδιακή εφαρμογή ”σφικτότερης” νομισματικής πολιτικής από τις κεντρικές Τράπεζες σε ΗΠΑ και Ευρωζώνη.

Έως ότου όμως αρχίζει να ξεκαθαρίζει το τοπίο στο μέτωπο του Ιράκ (και με δεδομένο ότι οι αγορές απεχθάνονται την αβεβαιότητα) θα επικρατούν γενικά πτωτικές πιέσεις στις διεθνείς αγορές μετοχών και ανοδικές τάσεις στις τιμές κρατικών τίτλων με τις καμπύλες των αποδόσεων να διατηρούν τάση αύξησης της κλίσης τους (steepening bias).

Εν τω μεταξύ κλασικά ”καταφύγια σταθερότητας”, όπως χρυσός και ελβετικό φράγκο θα συνεχίσουν να επωφελούνται από την αυξανόμενη γεωπολιτική αβεβαιότητα.

Βασιζόμενος στο ανωτέρω σενάριο (το οποίο θεωρώ και το πλέον πιθανό) σχετικά με την κρίση στο Ιράκ θα ήθελα να εκθέσω τις ακόλουθες απόψεις σχετικά με τις προοπτικές της αγοράς συναλλάγματος, καθώς και τους σημαντικούς παράγοντες που θα επηρεάσουν τις κύριες συναλλαγματικές ισοτιμίες κατά τους επόμενους 6-12 μήνες.

Πιστεύω ότι η πτωτική κίνηση του δολαρίου θα συνεχιστεί κατά το μεγαλύτερο μέρος τους τρέχοντος έτους κυρίως έναντι των κυριοτέρων Ευρωπαικών νομισμάτων.

Έναντι του ευρώ, δεν θα απέκλεια κάποια κίνηση προς την περιοχή του 1,09 έως τα τέλη του 1ου τριμήνου αν και βραχυπρόθεσμα, το πιο πιθανό σενάριο είναι σταθεροποίηση στα τρέχοντα επίπεδα.

Η τελευταία άποψη στηρίζεται στο γεγονός ότι η αγορά (κυρίων αυτή των traders) είναι ήδη short δηλαδή έχει ήδη τοποθετηθεί εναντίων του δολαρίου.

Κάποιοι από τους λόγους που με καθιστούν σχετικά απαισιόδοξο αναφορικά με την μεσοπρόθεσμη πορεία του δολαρίου ΗΠΑ είναι οι ακόλουθοι:

1. Η συνεχιζόμενη διόγκωση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών καθώς ο ρυθμός ανάπτυξης των ΗΠΑ θα συνεχίσει να υπερβαίνει αυτούς των κύριων εμπορικών εταίρων κατά το τρέχον έτος

2. Το νέο δημοσιονομικό πακέτο φορολογικών ελαφρύνσεων της κυβέρνησης Μπους με σκοπό την τόνωση της εσωτερικής ζήτησης θα εντείνει αυτή την κατάσταση, ενώ το αυξανόμενο δημοσιονομικό έλλειμμα και τα τρέχοντα χαμηλά επίπεδα των επιτοκίων καθιστούν ακόμη δυσκολότερη την χρηματοδότηση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών. Προς το παρόν, η προθεσμιακή αγορά δεν τιμολογεί άνοδο των βασικών επιτοκίων των ΗΠΑ πριν από το τέλος του 3ου τριμήνου του 2003.

3. Η συνεχιζόμενη εισροή τεράστιων επενδυτικών κεφαλαίων χαρτοφυλακίου στις ΗΠΑ σε συνδυασμό με σημαντικές αγορές δολαρίων (έναντι πωλήσεων τοπικών νομισμάτων) από μεγάλες ασιατικές κεντρικές τράπεζες χρηματοδότησαν σημαντικό μέρος του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών των ΗΠΑ το 2002.

Παρόλα αυτά, η σύνθεση των κεφαλαιουχικών αυτών εισροών επιδεινώθηκε σημαντικά κατά τα δύο προηγούμενα έτη λόγω της κατακόρυφης πτώσης των απ’ ευθείας επενδύσεων και της αυξανόμενης εξάρτησης από εισροές προς τις αμερικανικές αγορές ομολόγων (κυρίως εταιρικών). Τέτοιου είδους κεφαλαιουχικές ροές είναι όμως από την φύση τους ιδιαίτερα ευμετάβλητες και ’ευαίσθητες’ σε απότομες μεταβολές τόσο των συνθηκών στις αγορές όσο και του αισθήματος των επενδυτών

4. Η αβεβαιότητα σχετικά με την διατήρηση της πολιτικής του ισχυρού δολαρίου (ή τουλάχιστον ό,τι έχει απομείνει από αυτή) θα συνεχίζει να επιδρά αρνητικά στο δολάριο τουλάχιστον έως το τέλος Ιανουαρίου όπου πρόκειται να αναλάβει επίσημα τα καθήκοντά του ο νέος υπουργός οικονομικών των ΗΠΑ κ. Σνόου.

Αν και δεν αναμένεται κάποια ανοιχτή απόκλιση από την τρέχουσα επίσημη στάση έναντι του δολαρίου, πιστεύω ότι τόσο οι ΗΠΑ όσοι και οι υπόλοιποι εταίροι της G7 δεν θα παρεμποδίσουν περαιτέρω διολίσθηση του δολαρίου στο βαθμό που αυτή είναι σταδιακή και δεν ενέχει το κίνδυνο αποσταθεροποίησης των υπόλοιπων αγορών.

5. Η αυξανόμενη αβεβαιότητα αναφορικά με την πολιτική του δολαρίου ενέχει τον κίνδυνο αύξησης της αντιστάθμισης του συναλλαγματικού κινδύνου (μέσω προθεσμιακών πωλήσεων δολαρίων στις αγορές συναλλάγματος) από ξένους επενδυτές που επενδύουν στις αγορές μετοχών και ομολόγων των ΗΠΑ. Τα τρέχοντα χαμηλά επίπεδα επιτοκίων στις ΗΠΑ ευνοούν τέτοιου είδους κινήσεις και αυτός είναι ένας επιπλέον αρνητικός παράγοντας για το δολάριο.

6. Πρόσφατα σχόλια αξιωματούχων της Ευρωζώνης (Βέλτεκε, Σόλβπς και ’Ειτσελ) υποδηλώνουν ότι οι Ευρωπαϊκές αρχές είναι σε μεγάλο βαθμό ευχαριστημένες με την έως τώρα ανάκαμψη του ευρώ.

Υπάρχει παρόλα αυτά η αίσθηση ότι θα ήταν ανεπιθύμητη κάποια σημαντική περαιτέρω ενίσχυση του ευρώ (πχ άνω του 1,1 έναντι του δολαρίου) με δεδομένη την τρέχουσα δυσμενή συγκυρία στην ευρω ζώνη και την σημαντική συνεισφορά των εξαγωγών στην ανάπτυξη.

Αυτός είναι ένας από τους λόγους που με κάνουν να πιστεύω ότι κέρδη άνω του 1,1 για την ισοτιμία ευρώ / δολαρίου δεν θα ήταν διατηρήσιμα στην τρέχουσα συγκυρία.

7. Στο άξονα του γεν, πιστεύω ότι η πτωτική τάση της ισοτιμίας δολαρίου/ γεν θα συνεχισθεί βραχυπρόθεσμα παρόλο που η πρόσφατη σκλήρυνση της ρητορικής και ο φόβος παρέμβασης στις αγορές συναλλάγματος από τις ιαπωνικές αρχές θα αποτρέψουν την παραβίαση της μακροπρόθεσμης βάσης υποστήριξης στην περιοχή 116-117.

8. Παρόλα αυτά, καθώς πλησιάζουμε προς την ημερομηνία της 19ης Μαρτίου (όπου πρόκειται να λήξει η θητεία του διοικητή και των δύο υποδιοικητών της Κεντρικής Τράπεζας της Ιαπωνίας) αυξάνεται και ο κίνδυνος απότομης μεταστροφής της τρέχουσας ανοδικής τάσης του γεν, ιδιαίτερα εάν τα νέα μέλη φανούν διατεθειμένα να ακολουθήσουν πιο δραστικά μέτρα (π.χ. αγορές ξένων ομολόγων από την Κεντρική Τράπεζα) για την καταπολέμηση του αποπληθωρισμού.

9. Παρόλο που ο ανωτέρω παράγοντας θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημαντική αποδυνάμωση του γιεν προς τα τέλη του 1ου τριμήνου, κάποιος μαζικός επαναπατρισμός κεφαλαίων από ιάπωνες επενδυτές (σε περίπτωση λόγου χάριν όξυνσης της κρίσης του εγχώριου τραπεζικού συστήματος ή κάποιας απρόβλεπτης μεταστροφής στην πολιτική της κυβέρνηση των ΗΠΑ για το δολάριο) θα μπορούσε να οδηγήσει σε περαιτέρω ενίσχυση του γεν.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.