Το καλοκαίρι κρύβει παγίδες για τις αγορές

“Sell in May and go away” λέγανε οι παλιοί traders της Wall St. Οι εταιρίες έχουν πληρώσει μερίσματα, τα σημαντικά νέα είναι λιγότερα το καλοκαίρι και τα trading desks αδειάζουν για διακοπές. Βέβαια, μια ανασκόπηση στα νούμερα τα τελευταία είκοσι έτη δείχνει ότι οι επενδυτές δεν έχουν κάτι να χάσουν κατά μέσο όρο με το να μείνουν επενδεδυμένοι και το καλοκαίρι. Μετά το φετινό Μάιο όμως ίσως δούμε εκπλήξεις:

Ο λόγος; Οι αγορές έχουν ήδη τρέξει και πάρα πολλά καλά νέα είναι πλέον στις τιμές. Υπάρχουν πλέον αρκετοί λόγοι για τους θεσμικούς επενδυτές να αποκομίσουν κάποια κέρδη και να επανατοποθετηθούν το φθινόπωρο.

Α) Τα Trumponomics ίσως απογοητεύσουν

Οι διεθνείς μετοχικές αγορές έτρεξαν αμέσως μετά την εκλογή του Ντ. Τράμπ, όταν οι επενδυτές εκτίμησαν ότι οι δυνατότητες ανάπτυξης από το πρόγραμμα του για μείωση της εποπτείας των τραπεζών και μείωση της φορολογίας ήταν σημαντικότερες από το ρίσκο ενός άπειρου και νευρικού πολιτικού στο ισχυρότερο αξίωμα του κόσμου. Άλλωστε δεν θα ήταν ο πρώτος με δύσκολο χαρακτήρα. Ο Φράνκλιν Ρούσβελτ ήταν αλκοολικός και ο Λίντον Τζόνσον, κατά τη θητεία του οποίου η Αμερική βίωσε την δυνατότερη οικονομική της επέκταση, συνήθιζε να τρομάζει τους καλεσμένους του ότι θα τους πνίξει στη λίμνη του στο Texas.

Ιδιαιτέρως σημαντική είναι η επιχειρούμενη φορολογική μεταρρύθμιση, η πρώτη από το 1984, η οποία αναμένεται να δώσει σημαντικά κέρδη σε επιχειρήσεις και, το κυριότερο, σε καταναλωτές. Η Morgan Stanley υπολογίζει ότι 80% των χρημάτων από μείωση της προσωπικής φορολογίας πηγαίνουν κατευθείαν για κατανάλωση. Όλα αυτά οδήγησαν τους χρηματιστηριακούς δείκτες σε σημαντικά κέρδη απο το Νοέμβρη και εντεύθεν.

Μετά τα μέσα του Φλεβάρη όμως, οι αγορές έχασαν κάποιο momentum και οι δείκτες σταθεροποιήθηκαν στα υψηλά τους, χωρίς να πηγαίνουν σημαντικά παραπάνω. Οι πληθωριστικές εκτιμήσεις υποχώρησαν, καθώς αρκετοί τώρα βλέπουν ότι οι προβλέψεις για άμεση ανάπτυξη ήταν ίσως πολύ αισιόδοξες. Όμως, όπως έδειξε η αποτυχία της ανάκλησης του Obamacare, το Ρεπουμπλικανικό κόμμα δεν είναι ενωμένο και οι μεταρρυθμίσεις ίσως δεν είναι τόσο βαθιές ή εύκολες όσο υπολόγιζε αρχικά η αγορά, πιθανόν πυροδοτώντας διόρθωση στις τιμές τους επόμενους μήνες.

Β) Μετά τις Γαλλικές εκλογές δεν υπάρχουν καταλύτες

Ύστερα από την αποτυχία του Geert Wilders να κυριαρχήσει στις ολλανδικές εκλογές, η πρώτη νίκη του Εμμανουέλ Μακρόν έναντι της Μαρίν Λε Πέν, έδωσε ώθηση στις αγορές και στο ευρώ. Ο γνωστός στατιστικολόγος Νέιτ Σίλβερ, με πολλές επιτυχημένες προβλέψεις, εκτιμά ότι το 26% προβάδισμα του πρώτου στις δημοσκοπήσεις, δύο εβδομάδες πριν τις εκλογές, δύσκολα ανατρέπεται.

Εφόσον όλα τελειώσουν καλώς για την ευρωπαϊκή σταθερότητα, δεν υπάρχουν σημαντικοί καταλύτες έως το Σεπτέμβριο και τις γερμανικές εκλογές, το αποτέλεσμα των οποίων εξάλλου δεν απειλεί το ευρώ.

Γ) Η εταιρική κερδοφορία είναι καλή, αλλά λίγα νέα το καλοκαίρι

Με περίπου το 1/5 των αμερικανικών εταιριών να έχει ανακοινώσει κερδοφορία, 72% εκ των οποίων ξεπερνούν τις εκτιμήσεις, ο κύκλος των αποτελεσμάτων αναμένεται να έχει εν πολλοίς ολοκληρωθεί έως τα μέσα Μαΐου, στερώντας την αγορά από επιπλέον καταλύτες για άνοδο.

Δ) Τα οικονομικά στοιχεία είναι λιγότερο θετικά

Η ανάταση της αμερικανικής οικονομίας τους τελευταίους μήνες έδωσε σήμα και στον υπόλοιπο κόσμο, με αποτέλεσμα να βιώνουμε ίσως το καλύτερο κομμάτι του οικονομικού κύκλου μετά το 2009. Όμως εδώ και περίπου 2 εβδομάδες, αρκετά στοιχεία δείχνουν κούραση. Οι αμερικανικοί δείκτες βιομηχανικής παραγωγής και υπηρεσιών έχουν μειωμένους ρυθμούς ανάπτυξης και η κατανάλωση δεν είναι δυνατή, παρά την άνοδο των δεικτών καταναλωτικής εμπιστοσύνης.

Μεγάλο ρόλο σε αυτή την εξαιρετικά θετική οικονομική συγκυρία, έπαιξε η «ανάσταση» της αμερικανικής σχιστολιθικής πετρελαϊκής παραγωγής, όπως επίσης και τα μειωμένα στοκ, που ανάγκασαν τους παραγωγούς να αυξήσουν τις παραγγελίες. Με τις τιμές του πετρελαίου να σταθεροποιούνται κοντά στα $50 και τα στοκ πλέον ανανεωμένα, οι ρυθμοί ανάπτυξης της εργοστασιακής παραγωγής φαίνεται να μειώνονται. Καίτοι το οικονομικό κλίμα είναι ακόμα θετικό, με πολλούς δείκτες της Κίνας να βελτιώνονται και την Ευρώπη να ανεβαίνει, η μείωση των οικονομικών εκπλήξεων στερεί καταλύτες από την αγορά για περεταίρω κέρδη.

Τι σημαίνουν αυτά για τους επενδυτές;

Εν κατακλείδι, οι αγορές έτρεξαν πολύ και πολύ γρήγορα, χωρίς να έχουν διορθώσει σημαντικά από τον Φλεβάρη του 2016. Σε αυτό έχει παίξει ρόλο και το αλγοριθμικό trading, με τα hedge funds να αγοράζουν και την παραμικρή πτώση, μην επιτρέποντας βαθιές διορθώσεις.

Πολύ απλά, οι επενδυτές αγόρασαν την ελπίδα, και τώρα περιμένουν την πραγματοποίηση. Όμως με την παραδοσιακή καλοκαιρινή έλλειψη σημαντικών καταλυτών και τις τιμές να προεξοφλούν εξαιρετικό οικονομικό κλίμα, πλήρη επιτυχία των Trumponomics και μείωση του γεωπολιτικού ρίσκου, η πιθανότητα κάτι από τα παραπάνω να απογοητεύσει αυξάνεται. Το καλοκαίρι λοιπόν κρύβει παγίδες για τους υπεραισιόδοξους της αγοράς.

*Ο Γιώργος Λαγαρίας είναι οικονομικός αναλυτής και εργάζεται στο Λονδίνο.