**Ο αναλυτικός πίνακας με τις μετοχές που ”γράφουν” απώλειες στην πενταετία δημοσιεύεται στη δεξιά στήλη ”Συνοδευτικό Υλικό”.

των Στ. Κοτζαμάνη, Γ.Α. Σαββάκη

Aπίστευτο κι όμως αληθινό! Έπειτα από πέντε χρόνια χρηματιστηριακής ανόδου, με τον Γενικό Δείκτη του Χ.Α. να καταγράφει κέρδη 160%, περίπου η μία στις τρεις μετοχές της Σοφοκλέους βρίσκεται σήμερα σε χαμηλότερα επίπεδα αποτιμήσεων σε σύγκριση με τον Φεβρουάριο του 2003...

Αναμφίβολα, αρκετές από τις μετοχές ανήκουν σε κλάδους που στη συγκεκριμένη πενταετία είδαν τις οικονομικές επιδόσεις τους να συρρικνώνονται δραστικά, όπως για παράδειγμα ο κλωστοϋφαντουργικός.

Αναμφίβολα, επίσης, κάποιες άλλες ανήκουν σε εταιρείες που αντιμετώπισαν σημαντικά οικονομικά προβλήματα, όπως για παράδειγμα η Τεχνική Ολυμπιακή, ο Μαΐλλης, η ΑΕΓΕΚ, ο Πετζετάκις κ.ά.

Ωστόσο, είναι βέβαιο ότι στην ίδια λίστα περιλαμβάνονται και τίτλοι πολλών σοβαρών εταιρειών από διάφορους κλάδους, οι οποίες μάλιστα στη συγκεκριμένη πενταετία μάλλον αύξησαν παρά μείωσαν τις οικονομικές επιδόσεις τους!

Τέλος, στην πλειονότητα των μετοχών που εμφανίζουν πτώση από τον Φεβρουάριο του 2003, η συμμετοχή των ξένων θεσμικών επενδυτών είναι είτε μηδενική είτε σαφώς περιορισμένη. Με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για το ”βάθος” της Σοφοκλέους, καθώς επίσης και για την αδυναμία εξισορρόπησης της ελληνικής αγοράς όχι μόνο βραχυπρόθεσμα αλλά ακόμη και σε βάθος πέντε ετών...

Σε περιόδους χρηματιστηριακής πτώσης επανέρχονται σε πρώτο πλάνο οι ιστορικές αποδόσεις των μετοχών καθώς και οι τίτλοι των οποίων οι τιμές αντιστάθηκαν, συγκριτικά πάντα με τον Γενικό Δείκτη. Το περίεργο είναι ότι στη Σοφοκλέους, έπειτα από ολιγόμηνη πτώση -και παρά το γεγονός ότι είχαν μεσολαβήσει 4,5 χρόνια συνεχούς ανόδου-, η εικόνα είναι απογοητευτική.

Εξετάζοντας τις αποδόσεις της τελευταίας πενταετίας, παρατηρούμε ότι σχεδόν το 1/3 της αγοράς κινείται σε κατώτερα επίπεδα συγκριτικά με τις αρχές Φεβρουαρίου του 2003. Και φυσικά αν αναλογιστεί κάποιος πόσο χαμηλότερες ήταν οι τιμές των μετοχών αυτών τον Φεβρουάριο του 2003 σε σύγκριση με το φθινόπωρο του 1999, τότε οι συγκρίσεις μεταξύ του 1999 και του σήμερα καθίστανται... ακατάλληλες για καρδιοπαθείς.

Για την ακρίβεια, κατά την τελευταία πενταετία 96 μετοχές κινούνται με βαρύτατες απώλειες, στη διάρκεια μιας περιόδου κατά την οποία οι μετοχικοί δείκτες έχουν επιδείξει ισχυρότατη άνοδο.

Από τις αρχές Φεβρουαρίου του 2003 ο Γενικός Δείκτης έχει σημειώσει άνοδο κατά 160%, ενώ παρόμοιες είναι και οι επιδόσεις των επιμέρους δεικτών. Ο δείκτης της μικρής κεφαλαιοποίησης FTSE/ASE Small Cap 80 έχει καταγράψει κέρδη της τάξεως του 126%. Εκείνο όμως το οποίο προβληματίζει περισσότερο είναι ότι σε αυτές τις 96 μετοχές δεν περιλαμβάνονται μόνο προβληματικές εταιρείες αλλά και ορισμένες που στη διάρκεια της πενταετίας έχουν αυξήσει σημαντικά τα οικονομικά μεγέθη τους, την κερδοφορία τους και άλλα ποιοτικά χαρακτηριστικά.

Κάηκε η περιφέρεια

Ένα στοιχείο το οποίο μπορεί εν μέρει να αιτιολογήσει τα παραπάνω είναι ο ρόλος των ξένων στην ελληνική αγορά.

Στις 96 μετοχές, όπως διαπιστώνουμε, δεν περιλαμβάνεται καμία από τον δείκτη της υψηλής κεφαλαιοποίησης, οι μετοχές του οποίου κατά μέσο όρο απέχουν... έτη φωτός από τις τιμές όπου διαπραγματεύονταν στις αρχές Φεβρουαρίου του 2003, ενώ από εκείνες του δείκτη της μεσαίας κεφαλαιοποίησης οι εκλεκτές των ξένων επενδυτικών οίκων έχουν σημειώσει πολύ μεγαλύτερη άνοδο απ’ ό,τι οι αντίστοιχες μετοχές των blue chips. Οπότε, σε σημαντικό βαθμό η απαξίωση σε μεγάλο αριθμό μετοχών προήλθε από τη μαζική έλευση των ξένων επενδυτών, οι οποίοι εφαρμόζοντας τα τεχνοκρατικά τους κριτήρια επέλεξαν εκείνες τις μετοχές που σήμερα θεωρούνται και η ”αφρόκρεμα” της ελληνικής αγοράς.

Η μόνη από τις εταιρείες της υψηλής κεφαλαιοποίησης που κινείται με μικρή μόνο άνοδο σε σχέση με το 2003 είναι εκείνη της ATEbank, η οποία στις αρχές Φεβρουαρίου διαπραγματευόταν στα 3,37 ευρώ ανά μετοχή και η τρέχουσα τιμή της είναι στα 3,48 ευρώ ανά μετοχή.

Οι μεγάλοι χαμένοι

Με μια ματιά στις μετοχές με τις υψηλότερες απώλειες σε σχέση με την ίδια ημερομηνία πέντε χρόνια πριν, διαπιστώνουμε ότι την πρώτη θέση καταλαμβάνει η μετοχή της Ενωμένης Κλωστοϋφαντουργίας, πρώην Κλωστήρια Ναούσης, με απώλειες της τάξεως του 90%, ενώ με υψηλές απώλειες άνω του 80% ακολουθούν οι μετοχές των Βαρβαρέσος, Άλμα Ατέρμων, Κλωνατέξ, MLS, Κεραμεία Αλλατίνη, Τεξαπρέτ, Lannet και Ευρωσυμμετοχές.

Είναι προφανές ότι κάποιοι κλάδοι έχουν επιβαρυνθεί σημαντικά, όπως αυτός της κλωστοϋφαντουργίας, αλλά και συγκεκριμένοι επιχειρηματικοί όμιλοι έχουν κινηθεί σε αντίθετη πορεία από αυτήν που ”έδειχναν” οι τιμές στο ταμπλό πριν από πέντε χρόνια.

Παράλληλα, εξετάζοντας τις 96 μετοχές που έχουν υποστεί βαρύτατες απώλειες από τον Φεβρουάριο του 2003, παρατηρούμε ότι η αγορά ”τιμώρησε” τις εταιρείες που παρουσίασαν αρνητικές μεταβολές στις οικονομικές καταστάσεις τους.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι οι μετοχές των Μαΐλλη και Cardico, οι οποίες συμμετέχουν και στον δείκτη της μεσαίας κεφαλαιοποίησης, αφού η μεν πρώτη διαπραγματευόταν στα 3 ευρώ ανά μετοχή έναντι 1,18 τώρα και η δεύτερη από τα 3,48 ευρώ έχει βρεθεί στο 1,33 ευρώ.

Σε υψηλές θέσεις επίσης βρίσκονται κατασκευαστικές εταιρείες, όπως ο Μοχλός, ο οποίος στο εννεάμηνο του 2007 παρουσίασε σημαντική βελτίωση στα μεγέθη του, η ΔΙΕΚΑΤ, η Προοδευτική, η ΑΕΓΕΚ αλλά και η μετοχή της Τεχνικής Ολυμπιακής, η οποία λόγω των εξελίξεων σχετικά με τη θυγατρική της στον τομέα του real estate στις ΗΠΑ έχει υποστεί πλήγμα στο ταμπλό του Χρηματιστηρίου Αθηνών.

Περιπτώσεις που ξεχωρίζουν

* ΤΗΛΕΤΥΠΟΣ: Το ”μεγάλο κανάλι” δεν αποτέλεσε και τη ”μεγάλη μετοχή” της Σοφοκλέους. Βρίσκεται χαμηλότερα απ’ ό,τι πριν από μία πενταετία, χωρίς η τρέχουσα λειτουργική κερδοφορία του να είναι χαμηλότερη από εκείνη του 2003.

* SINGULARLOGIC: Η τότε εισηγμένη LogicDis αντιμετώπιζε σοβαρά οικονομικά προβλήματα, ενώ αντίθετα η SingularLogic σήμερα όχι μόνο έχει εξασφαλίσει τη βιωσιμότητά της αλλά στοχεύει και σε σημαντική ανάπτυξη εκτός των ελληνικών συνόρων.

* FG EUROPE: Στη θέση της το 2003 βρισκόταν η άλλοτε προβληματική Eskimo. Αν και ενδεχομένως η μετοχή της Eskimo τότε ήταν υπερτιμημένη (θα απορροφούσε την FG Europe), ο ρυθμός ανόδου των κερδών στην πενταετία είναι τέτοιος ώστε ο τίτλος με βάση τα εκτιμώμενα αποτελέσματα για το 2007 να διαπραγματεύεται με μονοψήφιο P/E και με πολύ υψηλή μερισματική απόδοση.

* J&P ΑΒΑΞ: Αν και δεν διαπραγματεύεται με τόσο χαμηλό P/E, έχει αναλάβει πολύ αξιόλογα αυτοχρηματοδοτούμενα projects, ενώ είναι ο όμιλος που έχει αναλάβει τα περισσότερα έργα εκτός Ελλάδος. Οι αναλυτές δίνουν τιμές-στόχους πολύ ανώτερες από την τρέχουσα τιμή στο Χ.Α.

* ΒΑΡΔΑΣ: Συνεχής άνοδος πωλήσεων και κερδών από χρόνο σε χρόνο, με αποτέλεσμα η μερισματική απόδοση να υπερβαίνει το 5,5%.

* ΕΔΡΑΣΗ - ΒΙΟΤΕΡ: Υγιείς εταιρείες και οι δύο και μάλιστα με σημαντική ακίνητη περιουσία. Οι μετοχές τους, όμως, διαπραγματεύονται σήμερα αρκετά κάτω από τη λογιστική αξία τους.

* INFORM ΛΥΚΟΣ: Η εξαγορά του 80% της Austria Card θεωρήθηκε ένα πολύ καλό βήμα για τις αναπτυξιακές προοπτικές του εισηγμένου ομίλου, ωστόσο η μετοχή δεν απέφυγε τη σημαντικότατη υποχώρηση.

* DIONIC: Υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης καθ’ όλη τη διάρκεια της πενταετίας, με τους βασικούς μετόχους μάλιστα να μετατρέπουν τις ομολογίες σε μετοχές στα 91 λεπτά.

* BYTE: Από τις σοβαρότερες δυνάμεις στον κλάδο της πληροφορικής. Με άριστη ρευστότητα, όχι μόνο διατήρησε πλήρως τις βάσεις της στον ιδιωτικό τομέα, αλλά επιπλέον εισήλθε με επιτυχία στις δημόσιες συμβάσεις και σύναψε συμφωνία με την Google. Ανοδικός ρυθμός κερδοφορίας, που όμως δεν βρήκε ανταπόκριση στο ταμπλό...

* ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΘΡΑΚΗΣ: Η μεγάλη πτώση του τελευταίου δωδεκαμήνου στο ταμπλό την έχει οδηγήσει να διαπραγματεύεται όχι μόνο στο μισό περίπου της λογιστικής αξίας της αλλά παράλληλα και με σαφώς μονοψήφιο P/E.

* ΠΕΙΡΑΙΩΣ LEASING: Η κερδοφορία ενισχύεται κάθε χρόνο, αλλά όχι και το μέρισμα. Υπάρχει πάντοτε ο φόβος για απόσυρση της μετοχής από το ταμπλό.

* MEVACO: Ενδεχομένως το 2007 να παρατηρηθεί κάμψη κερδών, μετά το ράλι της τριετίας που προηγήθηκε. Με πολύ ανεβασμένες επιδόσεις η Mevaco, βρίσκεται χαμηλότερα στο ταμπλό σε σχέση με τον Φεβρουάριο του 2003. Η μετοχή διακρίνεται για την ικανοποιητική μερισματική της απόδοση.

* ASPIS BANK: Στα 3,60 ευρώ είχε πραγματοποιηθεί η αύξηση κεφαλαίου το 2006, κάτω από τα 2,5 ευρώ ο τίτλος σήμερα.

* ΖΑΜΠΑ: Μπορεί τόσο η κερδοφορία όσο και η εμπορευσιμότητα να είναι χαμηλές, ωστόσο υπάρχουν χρονικά διαστήματα που η κεφαλαιοποίηση της εισηγμένης είναι χαμηλότερη από το ύψος των διαθεσίμων της... Και όλα αυτά, φυσικά, πέρα από την αξία των ακινήτων και των όποιων άλλων περιουσιακών στοιχείων της.

* Αναδημοσίευση από το φύλλο 517 της εφημερίδας ”ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ”, 15/2 - 19/2/2008.

**Ο αναλυτικός πίνακας με τις μετοχές που ”γράφουν” απώλειες στην πενταετία δημοσιεύεται στη δεξιά στήλη ”Συνοδευτικό Υλικό”.