του Γιώργου Α. Σαββάκη

** Οι αναλυτικοί πίνακες με τα αμυντικά χαρακτηριστικά των 18 μετοχών βάσει πολλαπλασιαστών κερδοφορίας, μερισματικής απόδοσης αλλά και λογιστικής αξίας και οι αποδόσεις τους δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη ”Συνοδευτικό Υλικό”.

Oι αγορές διαθέτουν τη δική τους λογική και αυτό επιβεβαιώθηκε για ακόμα μία φορά στην πρόσφατη αναταραχή. Έπειτα από συνεχόμενες μέρες ευημερίας στις χρηματιστηριακές αγορές, το sell-off των μετοχών προσγείωσε τους επενδυτές στην πραγματικότητα.

Η πτώση με αφορμή τις αρνητικές εξελίξεις στις πιστωτικές αγορές επανέφερε δυναμικά στο προσκήνιο μία από τις βασικότερες αρχές των επενδύσεων: δεν τοποθετούμε όλα τα ”αβγά” στο ίδιο καλάθι.

Η διαφοροποίηση του κινδύνου, η διασπορά δηλαδή των χρημάτων προς επένδυση σε περισσότερες από μία κατηγορίες επενδύσεων και σε περισσότερες από μία μετοχές μπορεί να αποτελεί το κλειδί σε περιόδους αναταράξεων.

Σε τέτοιες περιόδους η άμυνα είναι το κλειδί για την επιτυχία. Ο ”Μ” παρουσιάζει 8+10 μετοχές με ”θεωρητικά” αμυντικά χαρακτηριστικά. Αυτές οι μετοχές, βέβαια, ούτε πανάκεια αποτελούν ούτε κάποια μαγική φόρμουλα για προστασία στην πτώση.

Είναι μετοχές που συγκρινόμενες με τον Γενικό Δείκτη υπερτερούν σε βασικά σημεία και μπορούν να αποτελέσουν ”ασπίδα” στην αυξανόμενη μεταβλητότητα, στην οποία κατά πάσα πιθανότητα εισήλθαν οι αγορές, έστω και βραχυπρόθεσμα.

Η μεσοπρόθεσμη εικόνα των αγορών, παρά τη βίαιη πτώση, δεν έχει αλλάξει, αφού η διάθεση για ανάληψη κινδύνου και η ρευστότητα των αγορών φαίνεται να επανέρχονται.

Η βασική πιθανή πηγή κινδύνου εξακολουθεί να είναι η αμερικανική αγορά στεγαστικών δανείων υψηλού κινδύνου, όμως οι αποτιμήσεις και τα θεμελιώδη μεγέθη είναι υποστηρικτικά.

Σε περιόδους αστάθειας, οι επαγγελματίες της αγοράς προτείνουν αμυντικότερη διαχείριση χαρτοφυλακίου και μετακύλιση θέσεων προς μετοχές με χαρακτηριστικά όπως χαμηλά beta, υψηλά μερίσματα, ελκυστικά P/E και σταθερή αύξηση των μεγεθών τους από έτος σε έτος.

Παραδοσιακά κλάδοι με αμυντικά χαρακτηριστικά είναι οι τρόφιμα και ποτά, δομικά και βασικά υλικά και εταιρείες κοινής ωφελείας. Σε αυτές τις κατηγορίες μετοχών, έπειτα από καιρό, κοιτάζουν και πάλι οι επαγγελματίες της Σοφοκλέους.

Συνολικά, οι 18 τίτλοι που εξάγονται από τη βάση δεδομένων της FactSet και μπορεί να αποτελέσουν τις ”μετοχές παντός καιρού” είναι των εταιρειών οι Εθνική Τράπεζα, EFG Eurobank, Τράπεζα Πειραιώς, ATEbank, Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, Τιτάν, ΔΕΗ, Coca Cola 3E, OTE, Motor Oil, ΟΠΑΠ, S&B, ΣΙΔΕΝΟΡ, Eurobank Properties, Marfin Investment Group, Blue Star, Inform Λύκος και Autohellas.

Άλλωστε, σε πτώσεις τέτοιου μεγέθους οι επενδυτές, μακροπρόθεσμα, μπορούν να βγουν κερδισμένοι. Τα sell-off αποτελούν πρώτης τάξεως ευκαιρίες για αναδιαρθρώσεις χαρτοφυλακίων, επαναπροσδιορισμό των επενδυτικών στόχων σε όρους ρίσκου και απόδοσης και εφαρμογή της διαφοροποίησης των επενδύσεων.

Εξάλλου, η ιστορία διδάσκει ότι οι απότομες πτώσεις αποτελούν σημάδι υγείας και ευρωστίας για τα χρηματιστήρια και απαραίτητη προϋπόθεση για την ανοδική τους συνέχεια.

--- Οι κλάδοι και οι αποτιμήσεις

* ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ: Οι μετοχές της Πειραιώς, της ΑΤΕbank και του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου συμμετέχουν από τον πρώτο πίνακα και οι μετοχές της Εθνικής και της EFG Eurobank από τον δεύτερο πίνακα με τις 10 επιλογές, από τον τραπεζικό κλάδο.

Παρά το αυξημένο προφίλ κινδύνου που παρουσιάζει η Εθνική Τράπεζα, λόγω της Finansbank, διαπραγματεύεται με χαμηλότερους πολλαπλασιαστές από τις τράπεζες του κλάδου DJ Stoxx Banks, διαθέτει υψηλή μερισματική απόδοση και υψηλότερη προσδοκώμενη αύξηση στα κέρδη ανά μετοχή, ενώ το P/E του 2008 είναι χαμηλότερο του 11.

Από την άλλη πλευρά, για τις Πειραιώς και EFG Eurobank, παρότι οι αυξήσεις κεφαλαίου δεν είναι ο καλύτερος σύμμαχος σε τέτοιες περιόδους, η πτώση που έχουν καταγράψει σε συνδυασμό με τις αποτιμήσεις τους τις καθιστά ελκυστικές.

Για την ATEbank, παρότι εμφανίζει υψηλό beta (βλέπε σελίδα 10 με τα beta όλων των μετοχών του δείκτη της υψηλής κεφαλαιοποίησης), διαπραγματεύεται με χαμηλότερους πολλαπλασιαστές P/E και P/BV από την αγορά, συνδυάζοντας υψηλότερες μερισματικές αποδόσεις και θετικές εκτιμήσεις για την εξέλιξη των κερδών της.

Για το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, ο τίτλος του οποίου σημείωσε τη μεγαλύτερη πτώση μεταξύ των μετοχών του FTSE/ASE-20, παρά τον αυξημένο κίνδυνο από την έκθεση σε CDOs, η αποτίμηση της μετοχής είναι επίσης ”φθηνότερη” σε μια σειρά δεικτών από τον μέσο όρο της αγοράς και πρόσφατα η Citigroup προχώρησε έκθεση με σύσταση ”αγοράς” για τον τίτλο και τιμή-στόχο τα 17 ευρώ.

Όσον αφορά στη μετοχή της Marfin Investment Group, οι δείκτες αποτίμησής της είναι ελκυστικοί, με τον πολλαπλασιαστή εσωτερικής αξίας στο 1,01 για φέτος, ενώ η μερισματική απόδοση ξεπερνά το 6%. Επίσης, η ρευστότητα της εταιρείας αποτελεί σημαντικό ”μαξιλάρι” και πιθανή ευκαιρία για εξαγορές.

* ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ: Ο τίτλος του ΟΤΕ ξεχωρίζει από τις ελληνικές μετοχές, καθώς η συμπεριφορά του στη διάρκεια της πτώσης ήταν παραπάνω από υποδειγματική.

Επίσης, οι προβλέψεις των αναλυτών που συμμετέχουν στη βάση δεδομένων της FactSet εκτιμούν σημαντική αύξηση στα κέρδη ανά μετοχή του Οργανισμού, γεγονός το οποίο ενισχύεται και από τη χαμηλή αποτίμηση σε επίπεδο εσωτερικής αξίας σε σχέση με τον δείκτη, ενώ το προφίλ του ΟΤΕ ενισχύεται περαιτέρω από τις εξελίξεις στην Cosmote.

* ΤΥΧΕΡΩΝ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ ΚΑΙ ΚΥΚΛΙΚΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΩΝ ΑΓΑΘΩΝ: Η μετοχή του ΟΠΑΠ ξεχωρίζει από τον κλάδο τυχερών παιχνιδιών, ενώ από τον κλάδο των κυκλικών καταναλωτικών αγαθών ξεχωρίζει η μετοχή της Autohellas.

Η μετοχή του ΟΠΑΠ διαπραγματεύεται με σημαντικά discount σε σχέση με τις εταιρείες τυχερών παιχνιδιών, τόσο σε όρους P/E όσο και σε όρους εκτιμώμενης αύξησης των κερδών ανά μετοχή.

Αντίστοιχα, η αποδοτικότητα ιδίων κεφαλαίων που εμφανίζει είναι σε πολλαπλάσια επίπεδα σε σχέση με τους ευρωπαϊκούς δείκτες. Ιδιαίτερη έμφαση αξίζει να δοθεί στις μερισματικές αποδόσεις του ΟΠΑΠ, οι οποίες κυμαίνονται στα επίπεδα του 7% για το 2007 και στο 8% για το επόμενο έτος.

Η Autohellas χαρακτηρίζεται από χαμηλά P/E, σταθερούς ρυθμούς αύξησης των κερδών ανά μετοχή, υψηλή αποδοτικότητα ιδίων κεφαλαίων και καλύτερες μερισματικές αποδόσεις από τον κλάδο DJ Stoxx Cyclical Goods and Services.

* ΤΡΟΦΙΜΩΝ-ΠΟΤΩΝ: Η μετοχή της Coca Cola 3E εμφανίζει τόσο για το 2007 όσο και για το 2008 χαμηλότερα P/E από τον μέσο όρο του κλάδου της, ενώ θεωρείται από τους πιο ”αμυντικούς” παγκοσμίως, με υψηλή αποδοτικότητα ιδίων κεφαλαίων και σταθερές ανοδικές εκτιμήσεις για την κερδοφορία των ετών 2007 και 2008. Επίσης, η απόδοση στη διάρκεια της πτώσης του τελευταίου μήνα είναι 0,76% και η τιμή-στόχος στα 35,40 ευρώ ανά μετοχή.

* ΔΟΜΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ, ΒΑΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΑΓΑΘΩΝ: Οι μετοχές της Τιτάν από τον κλάδο των δομικών υλικών, της S&B, της ΣΙΔΕΝΟΡ, της Blue Star και της Λύκος από τους κλάδους των βασικών πόρων και βιομηχανικών αγαθών συμμετέχουν στις 18 μετοχές. Από πλευράς δομικών υλικών, τo P/E του Τιτάνα προβλέπεται σε 11,23 για το 2007, έναντι 15 για τον ευρωπαϊκό δείκτη.

Η μετοχή του Τιτάνα διαθέτει σημαντικά υψηλότερη αποδοτικότητα ιδίων κεφαλαίων, ωστόσο οι εξελίξεις στις Ηνωμένες Πολιτείες αποτελούν ένα ”θέμα”, όμως η μετοχή του Τιτάνα αποτελεί παραδοσιακά αμυντική επιλογή με ένα από τα χαμηλότερα beta στη Σοφοκλέους.

Για τις S&B και ΣΙΔΕΝΟΡ, οι αποτιμήσεις των μετοχών είναι ελκυστικές με μονοψήφια P/E για τη δεύτερη και θετική πορεία κερδοφορίας, με χαμηλούς δείκτες εσωτερικής αξίας για την πρώτη και σταθερή εξέλιξη μεγεθών, και με τους δύο τίτλους να διαπραγματεύονται με χαμηλότερους δείκτες αποτίμησης σε σχέση τόσο με τον Γενικό Δείκτη όσο και με τους αντίστοιχους ευρωπαϊκούς δείκτες.

Για την Blue Star, παρόλο που ο κλάδος πλήττεται από την τιμή του πετρελαίου, οι δείκτες αποτίμησης είναι χαμηλότεροι τόσο σε σχέση με τον ευρωπαϊκό κλάδο, όσο και με τον Γενικό Δείκτη. Για την Inform Λύκος, η αποτίμηση της εταιρείας είναι ελκυστική και οι μερισματικές αποδόσεις της τάξεως του 6% τόσο για φέτος όσο και για το 2008.

* ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, ΚΟΙΝΗΣ ΩΦΕΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΚΙΝΗΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ: Η μετοχή της Motor Oil διαθέτει το χαμηλότερο beta μεταξύ των μετοχών της υψηλής κεφαλαιοποίησης, ενώ οι μερισματικές της αποδόσεις διαμορφώνονται κοντά στο 7% για το 2007 και το 2008, ενώ το P/E της είναι σαφώς χαμηλότερο από τον μέσο όρο της αγοράς.

Για τη ΔΕΗ, παρόλο που οι τιμές του πετρελαίου την επηρεάζουν αρνητικά και οι πολλαπλασιαστές της μετοχής είναι πολύ υψηλοί, εντούτοις ο κλάδος που συμμετέχει είναι άκρως αμυντικός και η συμπεριφορά της στη διάρκεια της πτώσης εξαιρετικά ικανοποιητική.

Τέλος, η Eurobank Properties διαπραγματεύεται κάτω από την εσωτερική της αξία, με πολύ ικανοποιητικές μερισματικές αποδόσεις και ταυτόχρονα ”καλό” proxy για επενδύσεις σε ακίνητη περιουσία.

** Οι αναλυτικοί πίνακες με τα αμυντικά χαρακτηριστικά των 18 μετοχών βάσει πολλαπλασιαστών κερδοφορίας, μερισματικής απόδοσης αλλά και λογιστικής αξίας και οι αποδόσεις τους δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη ”Συνοδευτικό Υλικό”.

* Αναδημοσίευση από το φύλλο 492 της εφημερίδας ”ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ”, 24-28/08/2007.