του Στ. Κοτζαμάνη

* Οι αναλυτικοί πίνακες με τις αποδόσεις των μετοχών το 2007 αλλά και κατά την περίοδο της διόρθωσης δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη ”Συνοδευτικό Υλικό”

Με επιδόσεις καλύτερες από αυτές της πορείας του Γενικού Δείκτη του Χρηματιστηρίου της Αθήνας αλλά και με αποτελεσματικότερες ”άμυνες” απέναντι στην πρόσφατη διόρθωση της αγοράς σε σύγκριση με τους μεμονωμένους επενδυτές, τα Μετοχικά Αμοιβαία Κεφάλαια Εσωτερικού καταγράφουν από την αρχή του έτους έως σήμερα ικανοποιητικές αποδόσεις.

Έπειτα από ένα ”άριστο” 2006, οπότε οι μέσες επιδόσεις ήταν ανώτερες έναντι του Γενικού Δείκτη, ανάλογη εικόνα έχουμε και φέτος. Και ενώ από την 1η Ιανουαρίου έως και τη 13η Αυγούστου ο Γενικός Δείκτης έχει καταγράψει κέρδη 6,5%:

- Περισσότερα από τα μισά Μετοχικά Αμοιβαία Κεφάλαια Εσωτερικού σημειώνουν αποδόσεις υψηλότερες από αυτήν του Γενικού Δείκτη, που σε δεκαπέντε περιπτώσεις υπερβαίνουν το 10%.

- Μόνο το ένα από τα τέσσερα περίπου σημείωσε επίδοση κατώτερη του Γενικού Δείκτη, και μάλιστα κανένα εξ αυτών δεν υποχρεώθηκε σε απώλειες.

- Στην πτώση του Γενικού Δείκτη μετά τις 19/7/07 είχαν απώλειες στα ίδια επίπεδα με αυτά του Γενικού Δείκτη ή οριακά μεγαλύτερες.

Αυτό που έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον από τις αποδόσεις καθ’ εαυτές είναι το πώς τα Μετοχικά Α/Κ διαχειρίστηκαν την τελευταία έντονη διόρθωση της Σοφοκλέους.

Αν πάρουμε τα στοιχεία από την 20ή Ιουλίου έως και σήμερα, εύκολα συμπεραίνουμε ότι η μέση απώλεια των Μετοχικών Α/Κ Εσωτερικού ήταν κατά πολύ μικρότερη σε σύγκριση με τις μέσες απώλειες των εισηγμένων μετοχών (σε πολλές περιπτώσεις ξεπέρασαν το 20%).

Άρα, λοιπόν, πέρα από το θέμα των αποδόσεων τίθεται και το ζήτημα του κινδύνου, όπου τα Αμοιβαία Κεφάλαια φαίνεται να τα πηγαίνουν πολύ καλύτερα από τον μέσο επενδυτή.

Κερδισμένοι βέβαια είναι φέτος και όσοι επέλεξαν τα Μετοχικά Α/Κ Εξωτερικού, και ιδίως εκείνοι που προτίμησαν να επιλέξουν περισσότερο ”επικίνδυνες καταστάσεις” σε σύγκριση με την ευρωζώνη, όπως για παράδειγμα τις αναδυόμενες αγορές και το ΧΑΚ. Ενδεικτικά αναφέρουμε το -μέχρι και τη 10η Αυγούστου- +24,6% του Alpha Ρουμανίας Μικτό και το +21,58% του Ελληνική Trust Κυπριακό.

Ουσιαστικά, το πρώτο επτάμηνο του 2007 αποτελεί συνέχεια του 2006, δίνοντας μεγάλα κέρδη σε όσους επέλεξαν μετοχές και καταδικάζοντας σε μετριότατες, ή ακόμη και σε αρνητικές, αποδόσεις όσους επέμειναν στα ομολογιακά Α/Κ και στο δολάριο.

Ο ”χρυσός κανόνας”

Ο ”χρυσός κανόνας” βέβαια των Α/Κ λέει ότι οι παρελθούσες αποδόσεις σε καμιά περίπτωση δεν μπορούν να εγγυηθούν τις μελλοντικές και, επίσης, οι ασχολούμενοι με τις επενδύσεις γνωρίζουν ότι στις μετοχές, στα ομόλογα και στα νομίσματα οι ανοδικές τάσεις διαδέχονται τις καθοδικές και αντιστρόφως.

Η γενικότερη αυτή διαπίστωση καθίσταται σήμερα περισσότερο ”επίκαιρη”, καθώς αρκετοί είναι εκείνοι που φοβούνται ότι σύντομα θα βαδίσουμε σε μια αναστροφή της ανοδικής τάσης στα χρηματιστήρια, με παράλληλο rebound των ομολόγων. Ωστόσο, η αλήθεια είναι ότι οι σχετικές εκτιμήσεις έχουν ξεκινήσει εδώ και περίπου δύο χρόνια, χωρίς μέχρι στιγμής να έχουν επιβεβαιωθεί.

Σε κάθε περίπτωση, η ουσία είναι ότι μέσω των Α/Κ και με πολύ χαμηλό ύψος διαθέσιμων κεφαλαίων, οι επενδυτές αποκτούν πρόσβαση σε επενδύσεις όλων των κατηγοριών, που περιλαμβάνουν από μετοχές στη Σοφοκλέους έως εταιρικά ομόλογα του εξωτερικού, έως ακίνητα στην Ευρώπη, έως μετοχές στα Βαλκάνια και την Ασία. Και όλα αυτά με επαγγελματική διαχείριση και δυνατότητα για επαρκή διαφοροποίηση χαρτοφυλακίου, έτσι ώστε να περιορίζεται ο κίνδυνος στις εκάστοτε διακυμάνσεις των αγορών.

Όπλο η καλή μικρή - μεσαία κεφαλαιοποίηση

Παρά το γεγονός ότι κατά τον τελευταίο μήνα τα blue chips έχουν αμυνθεί σθεναρότερα, οι φετινές αποδόσεις στη Σοφοκλέους -άρα και στα Αμοιβαία Κεφάλαια- έχουν προέλθει από τις χαμηλότερες κεφαλαιοποιήσεις.

Από την αρχή του έτους έως και τη 10η Αυγούστου, ο FTSE/ASE-20 είχε σημειώσει άνοδο 3,95%, ο FTSE Mid 40 14,46% και ο FTSE Small Cap 80 18,44%. Στην πράξη, πολλές μετοχές της λεγόμενης άκρας περιφέρειας κατέγραψαν πολλαπλάσιες αποδόσεις, με κάποιες δεκάδες εξ αυτών να ξεπερνούν ακόμη και το 100%.

Σε ό,τι αφορά τα Μετοχικά Α/Κ Εσωτερικού, τα ”πολλά λεφτά” βγήκαν από τη μεσαία κεφαλαιοποίηση και από τις καλές εταιρείες της χαμηλής. Ενδεικτικό άλλωστε είναι το γεγονός ότι από τα δέκα πρώτα σε απόδοση Α/Κ, όλα έχουν ως πολιτική την επένδυση κυρίως σε μετοχές είτε του ”σαραντάρη” είτε του ”ογδοντάρη”.

Αναδυόμενες αγορές και δολάριο

Οι δύο κυριότεροι παράγοντες που επηρέασαν τις αποδόσεις των Μετοχικών Α/Κ Εξωτερικού ήταν η συνεχιζόμενη ”θερμή” πορεία των ανά τον κόσμο αναδυόμενων αγορών, καθώς και η παρατεινόμενη αδυναμία του αμερικανικού νομίσματος σε σχέση με το ευρώ.

Σε γενικές γραμμές, οι αποδόσεις των Μετοχικών Α/Κ Εξωτερικού ήταν μεν σαφώς χαμηλότερες από αυτές των Εσωτερικού, αλλά παρέμειναν ικανοποιητικές. Δεν είναι τυχαίο ότι στη λίστα με τα μεγαλύτερα κέρδη πρωταγωνιστούν όσα Α/Κ έχουν ως πολιτική να ρίχνουν το βάρος τους στις αναδυόμενες αγορές.

Ενδεικτικά αναφέρουμε, από την αρχή του έτους έως και τη 10η Αυγούστου, το +9,58% του Allianz Millennium EMEA, το Alpha Select νοτιοανατολικής Ευρώπης με +15,25%, το HSBC Αναδυόμενων Αγορών με +13,5% κ.ά.

Από την άλλη πλευρά, ο ”αδύναμος κρίκος” των επενδύσεων στο εξωτερικό ήταν το δολάριο, καθώς το αμερικανικό νόμισμα έχει απογοητεύσει όσους το έχουν εμπιστευτεί κατά την τελευταία τετραετία.

Ειδικότερα για φέτος, αναφέρουμε το μέχρι τη 10η Αυγούστου -7,04% του Alpha US Μετοχικό, το +0,82% του ΑΤΕ US Μετοχικό, το -1,16% του Eurobank US Growth κ.ά.

Θετικές αποδόσεις απέφεραν τα Α/Κ που επέλεξαν να επενδύσουν στην ευρωζώνη, χωρίς όμως οι αποδόσεις αυτές να ξεπεράσουν κατά μέσο όρο το 5%.

Περίοδος ισχνών αγελάδων

Η περίοδος των ισχνών αγελάδων, που ξεκίνησε πριν από τρία περίπου χρόνια, συνεχίζεται και μέσα στο 2007, καθώς η ανοδική τάση των επιτοκίων στην ευρωζώνη έχει καταστήσει τις παλαιότερες εκδόσεις ομολόγων λιγότερο ελκυστικές. Με τις τραπεζικές καταθέσεις δωδεκάμηνης δέσμευσης να προσφέρουν καθαρές αποδόσεις γύρω στο 3,8% με 4,40%, μόνο περίπου το ένα στα τέσσερα Ομολογιακά Εσωτερικού Α/Κ έχει κερδίσει από την αρχή του έτους πάνω από 1%, ενώ ένα περίπου στα δέκα έχει σημειώσει απόδοση που αρχίζει από μείον.

Ανάλογη κατάσταση επικρατεί και στα Ομολογιακά Α/Κ Εξωτερικού, όπου όμως υπάρχει μια μεγαλύτερη διακύμανση αποδόσεων, με ορισμένα Α/Κ να έχουν κερδίσει άνω του 2% (π.χ. Marfin Income, Δήλος Delta Sky κ.ά.) και άλλα να έχουν υποστεί απώλειες της τάξεως του 2% - 3,5%. Η μεγάλη αυτή διαφορά μπορεί να οφείλεται είτε στην πορεία του δολαρίου είτε σε επιμέρους πολιτικές διαχείρισης σε κάθε Α/Κ.

Οι πρωταθλητές

Μετοχικά Εσωτερικού

1. Εγνατία Αθηνά Δυναμικό (Marfin ΑΕΔΑΚ)

Πολιτική του πρώτου σε απόδοση το 2007 (μέχρι τώρα) Μετοχικού Α/Κ είναι να επικεντρώνεται σε μικρό πλήθος επιλεγμένων εταιρειών που πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια και παρακολουθούνται στενά. Δείκτης αναφοράς είναι ο FTSE Mid 40, ο χρονικός ορίζοντας μακροπρόθεσμος, η προσδοκώμενη απόδοση υψηλή και ο κίνδυνος ανάλογα αυξημένος. Κατά τα έτη 2000, 2001 και 2002 κατέγραψε απώλειες -42,3%, -19,9% και -8,1% αντίστοιχα, ενώ αντίθετα κατά τα επόμενα χρόνια σημείωσε κέρδη +41,47% για το 2003, +38,4% για το 2005 και +41,86% για το 2006.

Με βάση τα στοιχεία της 30ής Ιουνίου 2007, το 18,7% ήταν τοποθετημένο σε διαθέσιμα, ενώ οι κυριότερες μετοχικές θέσεις ήταν στις εταιρείες ΕΧΑΕ (7,22% του συνολικού χαρτοφυλακίου), Vivartia (5,29%), Μυτιληναίος (7,78%), ΓΕΚ (5,0%), Jumbo (4,77%), J&P Άβαξ, Αλουμύλ κ.ά.

2. ING Δυναμικών Επιχειρήσεων (ING ΑΕΔΑΚ)

Πολιτική του Α/Κ είναι η τοποθέτηση άνω του 65% του συνολικού του χαρτοφυλακίου σε μετοχές της μεσαίας και της μικρής κεφαλαιοποίησης της Σοφοκλέους, ενώ δείκτης αναφοράς του (benchmark) είναι ο FTSE Mid Cap 40. Κατά τα προηγούμενα έτη, οι αποδόσεις του ήταν: -51,23% το 2000, -37,76% το 2001, -19,93% το 2002, +19,44% το 2004, +5,35% το 2005 και +35,13% πέρυσι. Με βάση το χαρτοφυλάκιο της 30ής Ιουνίου του 2007, το 96,5% του συνολικού ενεργητικού ήταν τοποθετημένο σε μετοχές και το υπόλοιπο ποσοστό σε τίτλους σταθερού εισοδήματος.

Κατά την ίδια ημερομηνία, οι κυριότερες μετοχικές θέσεις ήταν κατά σειρά στις εταιρείες: EXAE, Jumbo, Μυτιληναίος, Vivartia, ΓΕΚ, Φουρλής Συμμετοχών, ΣΙΔΕΝΟΡ, ΜΕΤΚΑ, Ιασώ, Τράπεζα Κύπρου, Marfin Popular Bank, Attica Συμμετοχών κ.ά.

3. Κύπρου Ελληνικό Δυναμικό (Κύπρου ΑΕΔΑΚ)

Επενδύει κυρίως στη μεσαία και μικρή κεφαλαιοποίηση του Χ.Α., έχοντας σημειώσει αποδόσεις: 100,4% κατά τη διετία 2004 - 2006, 97,19% κατά την τριετία 2003 - 2006 και 113,72% κατά την πενταετία 2001 - 2006. Ο επενδυτικός κίνδυνος είναι υψηλός και ο προτεινόμενος επενδυτικός ορίζοντας μακροχρόνιος. Στις 30 Ιουνίου του 2007, το 93,15% ήταν τοποθετημένο σε μετοχές και το υπόλοιπο ποσοστό σε τραπεζικές καταθέσεις.

Το μετοχικό χαρτοφυλάκιο περιλάμβανε ευρεία σειρά τίτλων, με τις σπουδαιότερες θέσεις να είναι στις εταιρείες: ΕΧΑΕ (2,32 εκατ. ευρώ), Ρόκας (2,23 εκατ.), Vivartia (1,75 εκατ.), ΜΕΤΚΑ (1,74 εκατ. ευρώ), Τράπεζα Κύπρου (1,5 εκατ.), ΣΙΔΕΝΟΡ (1,298 εκατ.), Φουρλής Συμμετοχών (1,21 εκατ.), ΓΕΚ (1,15 εκατ.) κ.ά.

Μετοχικά Εξωτερικού

Ελληνική Trust Κυπριακό (Alico ΑΕΔΑΚ)

Οι εκάστοτε αποδόσεις του επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από την πορεία του Γενικού Δείκτη του Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου (ΧΑΚ). Κατέχει την πρώτη θέση σε αποδόσεις από το 2004 έως σήμερα στην κατηγορία του. Κατά την τριετία από τις 31-3-2004 έως και το πρώτο τρίμηνο του 2007 έχει αποφέρει 73,16%, ενώ στο δωδεκάμηνο 31-3-2006 έως 31-12-2007 47,2%.

Οι σπουδαίες αυτές επιδόσεις οφείλονται και στο ότι ο Γενικός Δείκτης του ΧΑΚ έχει υπεραποδώσει των διεθνών χρηματιστηρίων από το 2004 έως σήμερα. Με βάση τα στοιχεία της 30ής Ιουνίου του 2007, σε κυπριακές μετοχές ήταν τοποθετημένο το 66% του ενεργητικού, με το υπόλοιπο ποσοστό να έχει επενδυθεί σε τίτλους σταθερού εισοδήματος.

Από τις μετοχικές τοποθετήσεις ξεχωρίζουν αυτές στις τρεις μεγάλες τράπεζες (Ελληνική 1,014 εκατ. ευρώ), Τράπεζα Κύπρου (0,96 εκατ. ευρώ) και Marfin Popular Bank (0,88 εκατ. ευρώ), καθώς και στις εισηγμένες εταιρείες CTC (εμπορική), Interfund (επενδυτική), Δήμητρα (επενδυτική), Βασιλικό (τσιμεντοποιία), Louis (τουριστική - ξενοδοχειακή) κ.ά.

* Οι αναλυτικοί πίνακες με τις αποδόσεις των μετοχών το 2007 αλλά και κατά την περίοδο της διόρθωσης δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη ”Συνοδευτικό Υλικό”