του Στέφανου Κοτζαμάνη

* Δείτε αναλυτικά τα στοιχεία στη δεξιά στήλη ΣΥΝΟΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

Ο τολμών νικά.

Αυτό θα μπορούσε να είναι το μήνυμα για το 2007, τουλάχιστον για όσους επέλεξαν μέσα στο 2006 επενδύσεις που συνδύαζαν μεγαλύτερο κίνδυνο και υψηλότερες προσδοκώμενες αποδόσεις.

Κι όλα αυτά μέσα από τη συστηματική και επαγγελματική διαχείριση που προσφέρουν τα αμοιβαία κεφάλαια και οι εταιρείες επενδύσεων.

Φυσικά, όλα τα θεσμικά χαρτοφυλάκια δεν τα πήγαν εξίσου καλά. Η μεσαία και η χαμηλή κεφαλαιοποίηση της Σοφοκλέους, το κυπριακό χρηματιστήριο και οι χώρες της ΝΑ. Ευρώπης ”χρύσωσαν” αυτούς που πόνταραν σε αυτές.

Αντίθετα, δεν έχουν κανέναν ιδιαίτερο λόγο να είναι ικανοποιημένοι όσοι τοποθετήθηκαν σε τίτλους δολαρίου και σε funds υψηλής τεχνολογίας του εξωτερικού.

Κι επίσης, κάτι πολύ σημαντικό: δεν ήταν καθόλου ευκαταφρόνητες οι αποκλίσεις αποδόσεων, ακόμη και μεταξύ των θεσμικών χαρτοφυλακίων που τοποθετήθηκαν λίγο-πολύ στις ίδιες κατηγορίες επενδύσεων, αποδεικνύοντας ότι η συμβολή του διαχειριστή αποτελεί πάντοτε, σε βάθος χρόνου, σημαντική υπόθεση.

Η Σοφοκλέους υπεραπέδωσε για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά έναντι των επενδύσεων σταθερού εισοδήματος, με μια σημαντική διαφορά: φέτος είναι η πρώτη φορά κατά την τελευταία τετραετία που η άνοδος στις τιμές των μετοχών διαχύθηκε σε όλες τις κεφαλαιοποιήσεις και δεν περιορίστηκε στα 40 - 50 ”χαρτιά” της υψηλής και της μεσαίας κεφαλαιοποίησης.

Στον χώρο μάλιστα των μετοχικών αμοιβαίων κεφαλαίων εσωτερικού, τις υψηλότερες αποδόσεις είχαν κατά κανόνα τα Α/Κ με έμφαση στη μεσαία κεφαλαιοποίηση, ακολούθησαν εκείνα που επένδυσαν κυρίως στην περιφέρεια (small caps), ενώ αντίθετα όσα funds προτίμησαν τα blue chips είχαν χαμηλότερη αλλά σαφώς ικανοποιητική απόδοση.

Καθόλου άσχημα δεν τα πήγαν και τα λεγόμενα κλαδικά μετοχικά αμοιβαία κεφάλαια, με το Δήλος Πληροφορικής και Τεχνολογίας να κερδίζει 26,53%, το Δήλος Υποδομής και Κατασκευών 26,49% και το Δήλος Χρηματοοικονομικών Εταιρειών 25,64%.

---ΜΕΤΟΧΙΚΑ Α/Κ

Τα Μετοχικά Α/Κ Εξωτερικού απέδωσαν κατά μέσο όρο σαφώς χαμηλότερα από εκείνα που εστίασαν το επενδυτικό τους ενδιαφέρον στη Σοφοκλέους. ”Πρωταθλήτρια” από τις ξένες αγορές ήταν η Κύπρος και δεν είναι τυχαίο που το Ελληνική Trust Κυπριακό Μετοχικό κατέκτησε, με μεγάλη διαφορά μάλιστα, την πρώτη θέση στην κατηγορία του (69,90%).

Πολλά χρήματα επίσης άφησαν και τα χαρτοφυλάκια που επέλεξαν τις χώρες τις νοτιοανατολικής Ευρώπης, αλλά και τις υπόλοιπες αναδυόμενες αγορές. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται τα: Alpha Select ΝΑ. Ευρώπης (2η θέση, 26,16%), Allianz Millennium ΕΜΕΑ (3η θέση, 25,95%), HSBC Πανευρωπαϊκό (4η θέση, 23,16%), Interamerican Διεθνών Ευκαιριών (5η θέση, 21,97%), Eurobank Ευκαιριών ΝΑ. Ευρώπης (6η θέση, 20,49%). Αντίθετα, πενιχρές αποδόσεις ή ακόμη και ζημίες έφεραν στους μεριδιούχους οι τοποθετήσεις σε Μετοχικά Α/Κ που είχαν ως βάση το αμερικανικό δολάριο και τις μετοχές υψηλής τεχνολογίας.

Το 2006 ο Γενικός Δείκτης του Χ.Α. αυξήθηκε κατά 19,93%, όταν από τα 63 Μετοχικά Αμοιβαία Κεφάλαια Εσωτερικού τα 6 σημείωσαν απόδοση άνω του +40%, 45 μεταξύ +20% και +40% και 11 από +15% έως +20%. Φαίνεται δηλαδή ότι σημειώθηκε σχετική υπεραπόδοση έναντι του Γενικού Δείκτη της Σοφοκλέους, παρά το γεγονός ότι στα χαρτοφυλάκια των Μετοχικών Α/Κ περιλαμβάνονται και μετρητά.

Μέρος της υπεραπόδοσης οφείλεται στο ότι η πλειονότητα των τίτλων σημείωσε άνοδο υψηλότερη του Γενικού Δείκτη, καθώς η μεσαία και η χαμηλή κεφαλαιοποίηση τα πήγαν καλύτερα έναντι των δεικτοβαρών blue chips. Το ζητούμενο βέβαια είναι το κατά πόσο τα Μετοχικά Α/Κ συγκρίνονται ευνοϊκά σε σχέση με τους δείκτες αναφοράς τους (benchmarks), σύγκριση που ενδεχομένως να αλλοιώνει σε σημαντικό βαθμό την παραπάνω εικόνα.

Πολλοί υποστηρίζουν ότι η χρησιμότητα ενός Μετοχικού Α/Κ στους μικροεπενδυτές προκύπτει από τη στιγμή που το Α/Κ επιτυγχάνει σε βάθος χρόνου αποδόσεις υψηλότερες από αυτές του Γενικού Δείκτη, κάτι όμως που δεν έχει συμβεί κατά την τελευταία εξαετία από την πλειονότητα των Μετοχικών Α/Κ Εσωτερικού.

Ωστόσο, η πράξη δείχνει ότι η μέση απόδοση Μετοχικών Α/Κ ήταν κατά την τελευταία εξαετία κατά πολύ υψηλότερη από αυτή των μικροεπενδυτών, οι οποίοι συχνά υποχρεώθηκαν σε απώλειες ανώτερες του 80% ή και του 100% (περιπτώσεις ”αέρα”). Άρα, παρά το γεγονός ότι τα Μετοχικά Α/Κ Εσωτερικού κατά κανόνα υποαπέδωσαν του Γενικού Δείκτη, οδήγησαν σε καλύτερες επιδόσεις σε σύγκριση με την πλειονότητα των μικροεπενδυτών που διαχειρίστηκε μόνη της τις μετοχές της.

---ΟΜΟΛΟΓΙΑΚΑ Α/Κ

Σε αντίθεση με όσους επιδόθηκαν σε επενδύσεις μέσου και υψηλού κινδύνου, το 2006 ήταν μια κακή χρονιά για τους συντηρητικούς επενδυτές. Από τα 31 Α/Κ Ομολογιακά Εσωτερικού, μόλις τα 7 κατάφεραν να κλείσουν με απόδοση ανώτερη του 1%, ενώ οκτώ υποχρέωσαν τους μεριδιούχους τους σε απώλειες... Κάπως καλύτερα ήταν τα πράγματα για τα Ομολογιακά Α/Κ Εξωτερικού.

Παρ’ όλα αυτά κι εδώ δεν έλειψαν οι ζημιογόνες αποδόσεις (κυρίως σε όσα Α/Κ της κατηγορίας είναι τοποθετημένα κατά το μεγαλύτερο μέρος στο αμερικανικό νόμισμα), ενώ στη σχετική υπεραπόδοση έναντι των αποδόσεων των Ομολογιακών Α/Κ Εσωτερικού συνετέλεσαν οι τοποθετήσεις σε εταιρικά ομόλογα, μεταξύ των οποίων και ελληνικών τραπεζικών ομίλων με έδρα το εξωτερικό.

---Α/Κ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΔΙΑΘΕΣΙΜΩΝ

Τα Α/Κ Διαχείρισης Διαθεσίμων Εσωτερικού τα πήγαν καλύτερα από τα Ομολογιακά Εσωτερικού, με τη συνδρομή, ορισμένες φορές, και ομολόγων τραπεζικών ομίλων, ωστόσο οι αποδόσεις τους δεν εντυπωσίασαν το επενδυτικό κοινό, ιδίως σε μία χρονιά κατά την οποία κινήθηκαν ανοδικά και τα επιτόκια των τραπεζών. Είναι αλήθεια ότι από τα 25 Α/Κ της συγκεκριμένης κατηγορίας, τα 14 κατάφεραν να σημειώσουν απόδοση μεταξύ του 2% και του 2,56%, μάλλον καλή, που όμως δεν λειτούργησε ως ”κράχτης” (ανάλογες οι αποδόσεις των τραπεζικών λογαριασμών τύπου notice account κ.λπ.).

---ΜΙΚΤΑ Α/Κ

Η πολύ καλή πορεία των μετοχών ήταν εκείνη που ώθησε σε ικανοποιητικές αποδόσεις και τα περισσότερα Μικτά Α/Κ Εσωτερικού. Από τα 27 Α/Κ της συγκεκριμένης κατηγορίας 15 απέδωσαν περισσότερο από 10%, 5 εκ των οποίων ξεπέρασαν και το +15%.

Στα Μικτά Α/Κ Εξωτερικού και εδώ την πρώτη θέση κατέλαβε το Αμοιβαίο της Ελληνικής που τοποθετείται σε κυπριακούς τίτλους (άλμα τιμών των μετοχών στο ΧΑΚ, υψηλότερα επιτόκια των κυπριακών κυβερνητικών χρεογράφων), ενώ από τα 19 Α/Κ της συγκεκριμένης κατηγορίας μόλις τα 6 απέφεραν αποδόσεις ανώτερες του 5%.

---FUNDS OF FUNDS

Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος βρέθηκαν το 2006 τα Α/Κ της συγκεκριμένης κατηγορίας λόγω των πολλών συζητήσεων που έγιναν και των σημαντικών τοποθετήσεων που έλαβαν χώρα. Το κύριο χαρακτηριστικό είναι η ευρύτατη διασπορά των αποδόσεων (από -0,86% έως +26,33% στα Μετοχικά και από 0,14% έως 14,01% στα Μικτά), γεγονός που δείχνει ότι κάθε fund of fund πρέπει να εξετάζεται αυτόνομα.

Συνεχίστηκαν τα discount στις εταιρείες επενδύσεων

Με κέρδη έκλεισε το 2006 για τους μετόχους των επενδυτικών εταιρειών, οι οποίες κατάφεραν μεν να αυξήσουν την εσωτερική τους αξία (κατά περισσότερο από 20% έως τις 20 Δεκεμβρίου οι τρεις από τις οκτώ -Δίας 24,44%, Altius 22,19% και Alpha Trust Ανδρομέδα 20,44%), ωστόσο αυτό που δεν κατέστη εφικτό ήταν να κλείσουν τα discount με τα οποία διαπραγματεύονται στο ταμπλό της Σοφοκλέους οι μετοχές του κλάδου. Με βάση τα στοιχεία της 20ής Δεκεμβρίου 2006, το discount του Δία ήταν 13,4%, της Altius 17,7% και της Alpha Trust Ανδρομέδα 15,88%.

---Οι καλύτερες αποδόσεις

Στα Μετοχικά Εσωτερικού την υψηλότερη απόδοση το 2006 είχε το Α/Κ Ερμής Πρωτοπόρος με 50,98%, αμοιβαίο κεφάλαιο που τοποθετείται κυρίως σε τίτλους της μεσαίας κεφαλαιοποίησης. Κατά τα προηγούμενα χρόνια οι αποδόσεις του ήταν -23,5% για το 2001, -24,9% για το 2002, +30,6% για το 2003, +4,6% για το 2004 και +34,25% για το 2005. Δείκτης αναφοράς του είναι ο FTSE Mid Cap 40 και στις 30/9/2006 το 87,5% του ενεργητικού του ήταν τοποθετημένο σε μετοχές. Ο Δείκτης Εναλλαγής Χαρτοφυλακίου του για το έτος 2005 (τελευταία διαθέσιμα στοιχεία) ήταν 174,46%.

Τη δεύτερη υψηλότερη επίδοση στα Μετοχικά Εσωτερικού πέτυχε το Α/Κ Κύπρου Ελληνικό Δυναμικό με +45,60%, το οποίο και αυτό δίνει έμφαση σε τίτλους της λεγόμενης μεσαίας κεφαλαιοποίησής του κι έχει ως δείκτη αναφοράς τον FTSE Mid Cap 40 (έχει υπεραποδώσει έναντι αυτού κατά την τελευταία εξαετία). Κατά μέσο όρο, στο τρίτο τρίμηνο του 2006 το 91,6% του ενεργητικού ήταν τοποθετημένο σε μετοχές και το υπόλοιπο σε καταθέσεις και διαθέσιμα. Κατά τα προηγούμενα χρόνια οι αποδόσεις του Α/Κ Κύπρου Ελληνικό Δυναμικό ήταν -20,3% για το 2001, -22,2% για το 2002, +39,4% για το 2003, -1,62% για το 2004 και +37,7% για το 2005.

Την τρίτη υψηλότερη επίδοση μεταξύ των Μετοχικών Α/Κ Εσωτερικού σημείωσε το Eurobank Mid Cap Private Sector 50 Index με 45,35%. Πολιτική του συγκεκριμένου Α/Κ είναι να τοποθετεί τουλάχιστον το 95% των κεφαλαίων του σε μετοχές που εκάστοτε περιλαμβάνονται στον δείκτη Private Sector 50 Index. Πρόκειται για τις μεγαλύτερες μετοχές (με κεφαλαιοποίηση χαμηλότερη του ενός δισ. ευρώ) που δεν ανήκουν άμεσα ή έμμεσα στο Δημόσιο ή στον χρηματοπιστωτικό τομέα. Η απόδοση του συγκεκριμένου Α/Κ το 2005 ήταν +34,52%.

Στα Μετοχικά Εξωτερικού την πρώτη θέση κατέλαβε το Ελληνική Trust Κυπριακό Μετοχικό (+69,90%), εκμεταλλευόμενο την πολύ υψηλή επίδοση του ΧΑΚ. Το χαρτοφυλάκιο του συγκεκριμένου Α/Κ δίνει έμφαση στις μετοχές των τριών μεγάλων τραπεζών (Κύπρου, Λαϊκής, Ελληνικής), σε εταιρείες επενδύσεων χαρτοφυλακίου και σε επιλεγμένους τίτλους άλλων κλάδων (τσιμέντο, ξενοδοχεία κ.λπ.).

Το Α/Κ Alpha Selected ΝΑ. Ευρώπης πέτυχε πέρυσι τη δεύτερη υψηλότερη απόδοση μεταξύ των Μετοχικών Α/Κ Εξωτερικού (26,16%). Το συγκεκριμένο Α/Κ ξεκίνησε τη λειτουργία του το 2005 και ως δείκτη αναφοράς έχει έναν σύνθετο δείκτη που προκύπτει κατά 35% από την Τουρκία (XU 100), 15% από τη Ρωσία (RDX), 15% από τη Ρουμανία (ΒΒΕΤΙΝΡΜ), 5% από τη Βουλγαρία (SOFIX), 5% από την Κροατία (CROEMI), 5% από την Κύπρο (CYSMGENL) και κατά 15% από την Ελλάδα (ASE).

Το Α/Κ Allianz Millennium EMEA απέδωσε μέσα στο 2006 26,16%. Επικεντρώνεται σε τίτλους των χωρών της κεντρικής και της ανατολικής Ευρώπης, καθώς και σε χώρες της Μεσογείου. Οι ιστορικές αποδόσεις του Α/Κ ήταν -3,65% για το 2001, -11,34% για το 2002, +32,25% για το 2003, +23,77% για το 2004 και +44,90% για το 2005. Έχει καταφέρει αποδόσεις ανώτερες από αυτές του δείκτη αναφοράς του (MSCI Emerging Markets Europe & Middle East σε ευρώ).

Στα Ομολογιακά Εσωτερικού την υψηλότερη απόδοση για το 2006 (+4,08%) σημείωσε το ΑΑΑΒ της Ασπίς ΑΕΔΑΚ, με τη συνδρομή των αποδόσεων που είχε το 8,5% του χαρτοφυλακίου της, το οποίο στις 30/9/2006 ήταν τοποθετημένο σε μετοχές της Ασπίς Πρόνοια και της Aspis Bank. Κατά τα λοιπά, το 71,87% είχε επενδυθεί σε ομόλογα εσωτερικού, το 15,33% σε ομόλογα εξωτερικού και το 4,2% σε διαθέσιμα.

Στα Ομολογιακά Εξωτερικού ”πρωταθλήτρια” αποδόσεων ήταν το Marfin Income, το οποίο τοποθετείται σε κρατικά και εταιρικά ομόλογα κυρίως της ευρωζώνης, με έμφαση στους τίτλους διαβαθμισμένων εκδόσεων. Στις 30 Σεπτεμβρίου του 2006 το 34,1% του χαρτοφυλακίου ήταν τοποθετημένο σε εταιρικά ομόλογα, το 52,3% σε κρατικά και το 12,34% σε διαθέσιμα.

Στα Μικτά Εσωτερικού την υψηλότερη απόδοση πέτυχε το 2006 (+18,46%) το Proton Μικτό, του οποίου το 41,25% του ενεργητικού του ήταν τοποθετημένο στις 30/9 σε μετοχές της Σοφοκλέους, και μάλιστα σε έναν σχετικά μεγάλο αριθμό της μεσαίας και της υψηλής κεφαλαιοποίησης.

Την αμέσως καλύτερη επίδοση (17,88%) εμφάνισε το Allianz Μικτό (άλλη μία σημαντική επιτυχία φέτος για τα Α/Κ της Allianz). Η υψηλή επίδοση θα πρέπει μάλλον να αποδοθεί στην επιλογή για υψηλά ποσοστά μετοχών στο χαρτοφυλάκιο (60,5% από τη Σοφοκλέους και 3% από το εξωτερικό), με ισχυρότερες θέσεις σε ΟΤΕ, Τράπεζα Πειραιώς, Alpha Bank, Εθνική Τράπεζα, Eurobank, Jumbo, Apple, Folli Follie, κ.ά.

Στα Μικτά Εξωτερικού την υψηλότερη απόδοση απέφερε το Ελληνική Trust Κυπριακό (+23,45%), βασισμένο στην ισχυρή άνοδο του ΧΑΚ και στα υψηλότερα επιτόκια των κυβερνητικών χρεογράφων της Κύπρου. Την αμέσως καλύτερη επίδοση είχε το Alpha Global Αμυντικής Στρατηγικής (12,72%), Α/Κ που ξεκίνησε μέσα στο 2006. Στρατηγική του είναι η ύπαρξη ενός αντιπροσωπευτικού μετοχικού χαρτοφυλακίου με ελαφρώς μεγαλύτερη έμφαση στις αναδυόμενες αγορές και στην Κίνα, ενώ στις ομολογιακές εκδόσεις έμφαση δίνεται σε τίτλους χαμηλής διάρκειας και κυμαινόμενου επιτοκίου. Συναλλαγματικός κίνδυνος δεν υπάρχει, καθώς όλες οι θέσεις αντισταθμίζονται σε ευρώ.

*Δείτε αναλυτικά τα στοιχεία στη δεξία στήλη ΣΥΝΟΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

** Αναδημοσίευση από το φύλλο 459 της εφημερίδας ”ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ”, 4-9/1/2007.