των Σπύρου Ε. Βασιλείου, Ηλία Ν. Μπούσιου*

Η ύπαρξη σημαντικής ρευστότητας στις διεθνείς αγορές (και όχι μόνο των μετοχών) μετά από μία μεγάλη περίοδο ”εύκολης” νομισματικής πολιτικής σε ΗΠΑ, Ιαπωνία και Ευρώπη οδήγησε σε αλλεπάλληλα φαινόμενα τοπικών φουσκών ανά την υφήλιο.

Τα χαμηλά επιτόκια έκαναν για μία ακόμα φορά το γνωστό μας carry trade (δανεισμός στο νόμισμα με το χαμηλότερο επιτόκιο και επενδύσεις σε άλλα υψηλό-τοκα νομίσματα) το πιο δημοφιλές σπορ των διεθνών κερδοσκοπικών κεφαλαίων. Η μόχλευση (leverage) των θέσεων αυτών οδήγησε σε τοποθετήσεις μεγάλων κεφαλαίων. Το πάρτι όμως σε αυτές τις περιπτώσεις έχει ημερομηνία λήξης.

Όταν τα επιτόκια αρχίζουν να ανέρχονται οι ”παίκτες του carry trade” κλείνουν τις θέσεις τους καθώς το trade δεν είναι πια κερδοφόρο. Τα πρώτα μηνύματα δόθηκαν ήδη από τις τρομακτικές υποχωρήσεις στις αγορές του Περσικού Κόλπου.

Ένα εύλογο λοιπόν συμπέρασμα είναι ότι η άνοδος των επιτοκίων θα οδηγήσει κάποια στιγμή στο μέλλον σε μία σημαντικότερη υποχώρηση των τιμών των μετοχών. Επειδή όμως το ύψος των επιτοκίων είναι σημαντικός, αλλά όχι καθοριστικός παράγοντας για τα κέρδη των εταιριών, υπάρχουν φορές που οι μετοχικές αποδόσεις δεν συσχετίζονται άμεσα με τις διακυμάνσεις των επιτοκίων. Για το λόγο αυτό, οι ώριμες αγορές δεν έχουν επιδείξει ακόμη σημάδια κόπωσης, πέραν βραχυχρόνιων διορθώσεων.

Αν και ο ρυθμός ανόδου των χρηματιστηριακών δεικτών διαφέρει κατά περίπτωση, π.χ. ο DAX εμφανίζει τασική κίνηση με τα αργόσυρτα ανοδικά σκέλη να διακόπτονται από απότομες βραχυχρόνιες διορθώσεις, ενώ αντίθετα ο S&P 500 κατακτά ανώτερα επίπεδα τιμών εν μέσω περισσότερο νευρικών κινήσεων, οι αγορές δεν έχουν επιδείξει ακόμη την μεταβλητότητα εκείνη που χαρακτηρίζει σημαντικότερες κορυφές.

Αυτό σημαίνει ότι οι καλύτεροι πληροφορημένοι επενδυτές, αν και δεν αγνοούν τους κινδύνους, παραμένουν επενδεδυμένοι σε μεγάλο ποσοστό, εφόσον θεωρούν ότι οι προβλεπόμενα κέρδη των εταιριών είναι δυνατό να επιτευχθούν υπό τις τρέχουσες συνθήκες.

Αυτό δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να αγνοούμε τους κινδύνους, που ενδέχεται να οδηγήσουν σε μία γενικευμένη υποχώρηση των μετοχικών τίτλων, αλλά θα πρέπει να είμαστε ικανοί να επιδείξουμε επενδυτική πειθαρχία, όταν οι συνθήκες της αγοράς μας υποδείξουν μία μεταβολή της στρατηγικής των ”ισχυρών” παικτών.

Αυτή συνήθως επέρχεται όταν το εύρος ταλαντώσεων των τιμών ενός δείκτη αυξάνεται σημαντικά, ενώ ταυτόχρονα παραβιάζεται ένα σημαντικό μεσοπρόθεσμο επίπεδο στήριξης. Αν και σε φυσιολογικές συνθήκες, ένα κομμάτι της αγοράς συνεχίζει να κινείται ανοδικά για μερικές ακόμη εβδομάδες μετά την σηματοδότηση αλλαγής τάσης από τους βασικότερους δείκτες, δεν πρέπει να αγνοούμε ότι σε περιπτώσεις έλευσης ενός τυχαίου γεγονότος, η παραβίαση συγκεκριμένων περιοχών τιμών ενεργοποιεί αυτόματες εντολές περικοπής ζημιών ισχυρών χαρτοφυλακίων, βρίσκοντας την πλειοψηφία των επενδυτών ανήμπορη να λάβει ανάλογες αποφάσεις.

--- Πως επηρεάζεται η Σοφοκλέους

Όσον αφορά την ελληνική αγορά, αν και επί της ουσίας απουσιάζει ένας ισχυρός διαγραμματικός σχηματισμός, μία παραβίαση του επιπέδου των 4.030 μονάδων θα μας προβλημάτιζε, αφού μία τέτοια εξέλιξη θα οδηγούσε σε αύξηση της μεταβλητότητας δίχως ανάλογη πρόοδο των τιμών, γεγονός που θα υποδείκνυε διανομές από ισχυρά χαρτοφυλάκια.

Όπως μπορούμε να διακρίνουμε στο Γράφημα 2, ο δείκτης της υψηλής κεφαλαιοποίησης παρέχει ενδείξεις επιβράδυνσης της σχετικής του ισχύος (RS) συγκρινόμενος με τον ΓΔ. Αν και κάτι τέτοιο δεν υποδεικνύει την άμεση λήψη απαισιόδοξης στάσης, έως ότου λάβουμε την τελική επιβεβαίωση από τις τιμές, αποτελεί όμως μία ένδειξη ωρίμανσης της ανοδικής τάσης.

Αυτό δεν σημαίνει ότι ο ΓΔ δεν μπορεί να ανέλθει περαιτέρω, ούτε βέβαια ότι πολλές μετοχές μικρής κεφαλαιοποίησης δεν μπορούν να επαναλάβουν το ράλι του πρώτου διμήνου του 2006. Εάν όμως κάτι τέτοιο λάβει χώρα υπό τις τρέχουσες συνθήκες, τότε θα πρέπει να προετοιμαζόμαστε περισσότερο για το ενδεχόμενο μίας σοβαρότερης διόρθωσης παρά να παρασυρόμαστε από την προσδοκία των ”γρήγορων” κερδών.

Η μελέτη μας για την ελληνική αγορά, υποδεικνύει ότι όταν η σχετική ισχύς (RS) του δείκτη της υψηλής κεφαλαιοποίησης διαμορφώνει σημαντικές αποκλίσεις σε βάθος χρόνου, τότε η διόρθωση που ακολουθεί υπερβαίνει σε διάρκεια τους 3 μήνες. Όσο μάλιστα οι τιμές ανέρχονται και η σχετική ισχύς μειώνεται, τόσο πιο βαθιά και χρονοβόρος είναι η υποχώρηση των τιμών.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το 1999 ο δείκτης RS κατέγραψε την απόλυτη υψηλή τιμή τον Φεβρουάριο, ενώ η πτωτική του πορεία παρουσίασε επιτάχυνση τον Ιούνιο, όταν η μικρή κεφαλαιοποίηση προσέφερε ”μεθυστικά” κέρδη. Αν και η πρόβλεψή μας δεν αφορά μία κορύφωση ανάλογου βαθμού και έκτασης με εκείνη του 1999, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε την μεσοπρόθεσμες ενδείξεις περί επικείμενης μεταβολής της τεχνικής κατάστασης, έστω κι αν στο ενδιάμεσο βιώσουμε μία περίοδο επενδυτικού παροξυσμού στις μικρότερες κεφαλαιοποιήσεις.

Σαφέστατα, σιγουριά και βεβαιότητα δεν υπάρχουν στις αγορές, για το λόγο αυτό η χρησιμότητα της ανάλυσης πολλές φορές είναι μεγαλύτερη όταν αυτή επικεντρώνεται στα στοιχεία εκείνα που μπορούν να μεταβάλλουν την υπάρχουσα κατάσταση, παρά όταν επιβεβαιώνει απλά παγιωμένες αντιλήψεις για την κίνηση των αγορών.

Σε ένα επόμενο άρθρο μας στην συνδρομητική περιοχή της ιστοσελίδας μας, θα αναφερθούμε με λεπτομέρεια στην κυκλική εικόνα των αγορών, παραθέτοντας αρκετά ενδιαφέροντα στοιχεία που ενδέχεται να ερμηνεύσουν από μία άλλη σκοπιά την κίνηση των αγορών στο προσεχές μέλλον.

* Ο Σπ. Ε. Βασιλείου και ο Ηλ. Ν. Μπούσιος είναι τεχνικοί αναλυτές του metatrading.gr