Με σφραγίδα BlackRock η πιο ευνοϊκή εξέλιξη για το Bitcoin

Πώς η απόφαση του επενδυτικού κολοσσού ανοίγει τον δρόμο για το Bitcoin. Η σύγκριση με τον χρυσό και οι αγκυλώσεις που προβάλλει η αμερικανική επιτροπή Κεφαλαιαγοράς.

Δημοσιεύθηκε: 20 Ιουνίου 2023 - 13:58

Βασίλης Παζόπουλος [email protected]

Το ημερολόγιο έγραφε Νοέμβριος 2004, όταν κυκλοφόρησε το πρώτο ETF με έδρα τις ΗΠΑ, που επένδυε αποκλειστικά σε φυσικό χρυσό, συνδέοντας άμεσα την τιμή του με την πορεία του πολύτιμου μετάλλου.

Ιδρύθηκε από τη State Street Corporation και άρχισε να διαπραγματεύεται στη Wall Street με το σύμβολο GLD (SPDR Gold Shares). Οι επενδυτές το περίμεναν με ανυπομονησία, καθώς η συζήτηση είχε διαρκέσει χρόνια. Ενδεικτικό είναι πως σε μόλις 72 ώρες από την πρώτη του δημόσια εμφάνιση, συγκεντρώθηκε ένα δισεκατομμύριο δολάρια.

Από τότε βγήκαν και άλλα ανταγωνιστικά ETFs. Το GLD εκμεταλλεύτηκε την πρωτοπορία και παραμένει το μεγαλύτερο σε κεφαλαιοποίηση ETF χρυσού στον κόσμο, διαθέτοντας σήμερα 60 δισεκατομμύρια δολάρια σε περιουσιακά στοιχεία. Συνολικά, βρίσκονται τοποθετημένα πάνω από 100 δισεκατομμύρια δολάρια σε ETF χρυσού μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ πολύ περισσότερα είναι επενδυμένα σε άλλες χώρες.

Ωστόσο το SPDR Gold Shares δεν ήταν το πρώτο. Το πρώτο ταμείο διαχείρισης κεφαλαίων που σχετίζεται με τον χρυσό ήταν ένα αμοιβαίο κεφάλαιο κλειστού τύπου με την ονομασία Central Fund of Canada, με έτος ίδρυσης το 1961. Το 1983 τροποποίησε το καταστατικό του για να συμπεριλάβει τοποθετήσεις σε χρυσό. Ήταν ένα κλειστό αμοιβαίο κεφάλαιο που πρόσφερε έκθεση στην αγορά χρυσού στο Χρηματιστήριο του Τορόντο, αλλά δεν ήταν ETF.

Το πρώτο ETF χρυσού σχεδιάστηκε αρχικά στην Ινδία το 2002 από την Benchmark Asset Management Company Private. Ωστόσο οι Ινδοί έχασαν την ευκαιρία να γράψουν ιστορία, καθώς το συγκεκριμένο ETF δεν έλαβε έγκριση παρά μόνο μετά από πέντε χρόνια. Την πρωτιά τελικά έλαβαν οι Αυστραλοί με το Gold Bullion Securities, το οποίο ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2003.

Η συμβολή της αγοράς των ΗΠΑ ήταν καθοριστική στην ιστορία των ETFs χρυσού. Στα τέλη του 2003 υπήρχαν μόνο 200.000 δολάρια σε τέτοιου τύπου funds. Η μεγάλη έκρηξη ενδιαφέροντος πραγματοποιήθηκε από τότε που άρχισε να διαπραγματεύεται το αμερικανικό GLD. Μέσα σε λιγότερο από 10 χρόνια πενταπλασιάστηκε η τιμή του χρυσού.

Η συμβολή των ETFs στην πορεία της τιμής είναι κάτι που δύσκολα μπορεί να αμφισβητηθεί. Για ποιο λόγο; Επειδή είχε γίνει πολύ εύκολη η απόκτηση του χρυσού από όλους, ακόμα και σε μικρή ποσότητα. Η διαπραγμάτευση ενός τίτλου σε ρυθμιζόμενο και εποπτευόμενο χρηματιστήριο έκανε περιττή τη λήψη και παραλαβή φυσικού χρυσού.

Για πρώτη φορά μπορούσε κάποιος να επενδύσει με ασφάλεια, να επιβαρυνθεί με ελάχιστο κόστος συναλλαγών, λυμένο το πρόβλημα της αποθήκευσης, σε δευτερόλεπτα, οπουδήποτε και αν βρίσκεται.

Η παρόμοια περίπτωση του Bitcoin

Για ποιο λόγο κάνουμε αυτή την αναδρομή στο παρελθόν; Επειδή είναι πολύ πιθανό να πλησιάζει μια παρόμοια στιγμή για το Bitcoin. Ποιος κάνει τη σύγκριση του GLD με το αναμενόμενο ETF του Bitcoin από την Blackrock; Ο Eric Balchunas, επικεφαλής αναλυτής για τα ETFs στο Bloomberg.

Ουσιαστικά μας αποκάλυψε ότι το νέο Bitcoin ETF του μεγαλύτερου διαχειριστή περιουσιακών στοιχείων στον κόσμο, ο οποίος διαθέτει 9,6 τρισεκατομμύρια δολάρια υπό διαχείριση, δεν θα είναι σαν τα άλλα που βασίζονται στα futures του Bitcoin, αλλά στη spot αγορά με θεματοφύλακα την Coinbase.

Η άδεια για ένα spot ETF του Bitcoin που θα διαπραγματεύεται στον Nasdaq θα είναι η πιο ευνοϊκή εξέλιξη που θα μπορούσε να συμβεί. Το πρόβλημα είναι όμως πως μέχρι σήμερα η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ (SEC) έχει απορρίψει όλα τα αιτήματα για ETFs που επενδύουν απευθείας σε Bitcoin νομίσματα.

Πράγματι, η μέχρι τώρα συμπεριφορά της SEC είναι απογοητευτική. Μεροληπτεί υπερασπίζοντας τα συμφέροντα των εταιρειών και όχι των ιδιωτών μικροεπενδυτών. Ωστόσο η πραγματικότητα και ο ανταγωνισμός από το εξωτερικό (Καναδάς και Βραζιλία έχουν ήδη ETF σε spot του Bitcoin) δεν αφήνουν μεγάλα περιθώρια να καθυστερήσει την παραχώρηση άδειας ενός κανονικού, φιλικού προς τον μικροεπενδυτή, ETF του Bitcoin.

Γιατί το χαρακτηρίζουμε φιλικό προς τον μικροεπενδυτή; Κατ' αρχάς οι διακυμάνσεις των ETFs που βασίζονται στα futures είναι μεγαλύτερες από τη spot αγορά, καθώς δημιουργούνται συχνά premium και discount.

Επιπλέον, το τραπεζικό σύμπλεγμα βγαίνει ωφελημένο επιβαρύνοντας τον μικροεπενδυτή. Στα ETFs που βασίζονται στα futures υπάρχουν πολλοί μεσάζοντες: Ο πάροχος του ETF, το εκκαθαριστικό γραφείο, ο χρηματιστής, ο διαχειριστής, ο ελεγκτής, τα δικηγορικά γραφεία, το Chicago Mercantile Exchange (CME), τα hedgefunds.

Ειδικά στο Bitcoin όμως, δεν υπάρχει λόγος για κάτι τέτοιο. Δεν χρειάζονται ειδικοί τεράστιοι χώροι αποθήκευσης όπως γίνεται στο πετρέλαιο ή οποιοδήποτε άλλο εμπόρευμα. Ούτε απαιτούνται έξοδα φύλαξης όπως στον χρυσό. Το Bitcoin είναι άυλο, άοσμο, αόρατο, χωρίς μάζα και βάρος. Μεταφέρεται άμεσα και φυλάσσεται σε οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη χωρίς περιορισμούς.

Τι απαντάει σε αυτό η SEC; Ότι φοβάται πως η τιμή του Bitcoin χειραγωγείται, για αυτό δεν εγκρίνει τις άδειες. Μόνο που αυτό το επιχείρημα ακούγεται αδύναμο εξαιτίας των δικών της πράξεων. Αν όντως η τιμή χειραγωγείται και επιδιώκουν να προστατέψουν τους επενδυτές, τότε με ποιο σκεπτικό έδωσαν άδεια σε ETFs που βασίζονται στα futures του Bitcoin, των οποίων η τιμή ακολουθεί τη spot αγορά;

Η βαρύνουσα θέση της BlackRock

Αυτή τη φορά την αίτηση την καταθέτει η BlackRock, στην οποία έχουν εγκριθεί από τη SEC μέχρι τώρα 575 από τις τελευταίες 576 αιτήσεις για ETFs. Με δεδομένη την εχθρική στάση του επικεφαλής της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Gary Gensler, το ερώτημα είναι αν γνωρίζει κάτι περισσότερο ο Larry Fink, CEO της BlackRock, που δεν γνωρίζουμε εμείς οι υπόλοιποι.

Κάποιοι το ερμηνεύουν ως ένα πολιτικό μήνυμα στον Gary Gensler, να μετριάσει την επιθετική του στάση έναντι του χώρου των crypto. Άλλοι πως η BlackRock εισέρχεται στον χώρο προκειμένου να τιθασεύσει και ελέγξει το Bitcoin. Ορισμένοι ότι εξυπηρετεί τη SEC στη διαμάχη της με τα ανταλλακτήρια, καθώς θα τους αποσπάσει σημαντικό μερίδιο αγοράς.

Όπως και να έχει, οι επενδυτές παραμένουν επιφυλακτικοί. Θεωρούν πως η έκβαση της απόφασης είναι αβέβαιη, κάτι που αποτυπώνεται στην πορεία της τιμής του Bitcoin. Εξάλλου δεν είναι ο πρώτος επενδυτικός γίγαντας που έχει επιχειρήσει να λάβει άδεια ενός ETF για τη spot αγορά. Τρανταχτό παράδειγμα είναι η αποτυχία της Fidelity.

Βέβαια, η Blackrock δεν είναι απλά ένας θεσμικός επενδυτής, τον οποίο μπορεί να αγνοήσει η SEC. Στους πελάτες της περιλαμβάνονται δημόσιοι συνταξιοδοτικοί οργανισμοί, ασφαλιστικές εταιρείες, κρατικά ταμεία, άλλοι θεσμικοί επενδυτές και τράπεζες, εισηγμένες εταιρείες. Κυρίως όμως έχει πολύ στενή συνεργασία με τη Fed, καθώς έχει αναλάβει σε μεγάλο βαθμό να υλοποιεί τις αποφάσεις της. Η επιρροή του Larry Fink είναι ισχυρότερη από όσο δικαιολογεί η θέση του, ισχυρίζονται κάποιοι. Όχι αβάσιμα.

Εδώ αξίζει να αναφέρουμε πως η μεταστροφή του Fink υπέρ του Bitcoin είναι θεαματική. Πριν από πέντε χρόνια είχε αναφέρει ότι δεν είχε ακούσει από κανέναν πελάτη να αναζητά έκθεση σε κρυπτονομίσματα. Σε συνέντευξή του δύο χρόνια αργότερα, αποκάλυψε πως τα χτυπήματα στον ιστότοπο της εταιρείας ήταν 3.000 για την Covid, 3.000 για τη νομισματική πολιτική και 600.000 για το Bitcoin! Το Bitcoin, υποστηρίζει, έχει τραβήξει την προσοχή και τη φαντασία των ανθρώπων.

Τελικές σκέψεις

Είναι γεγονός πως σήμερα κυριαρχεί η καχυποψία έναντι του Bitcoin. Όμως με την ενεργή ανάμιξη ιδρυμάτων όπως η Blackrock, το σκηνικό αλλάζει. Ο μέσος πολίτης θα νιώσει ότι πρόκειται για ασφαλείς, νόμιμους τίτλους περιουσιακών στοιχείων. Κι αυτό θα επιδράσει καταλυτικά στην υπόθεση της αποδοχής και κατανόησής τους.

Η βασική ιδιότητα που έχει το Bitcoin να λειτουργεί εκτός τραπεζικού συστήματος παραμένει. Δεν έχει γίνει καμία υποχώρηση σε αυτή τη θεμελιώδη αρχή. Μόνο εθελοντικά κάποιος μπορεί να επιλέξει τη λύση της θεματοφυλακής σε κάποιο τραπεζικό ίδρυμα.

Μπορεί κάτι τέτοιο να μη συνάδει με τη φιλοσοφία του Bitcoin, αλλά προκειμένου να περάσουμε στη φάση της ευρείας υιοθέτησης, είναι απαραίτητο να περάσουμε από αυτό το στάδιο. Είναι πολλοί αυτοί που δεν έχουν αγοράσει, γιατί τους μπερδεύει η διαδικασία ή αγνοούν τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να αγοράσουν Bitcoin.