Πότε αναμένεται το τέλος της πίεσης στις αγορές

Εδώ και ενάμιση σχεδόν χρόνο, οι κυβερνήσεις στα περισσότερα κράτη επιβάλλουν υφεσιακά μέτρα. Εσκεμμένα επιδιώκουν να μας κάνουν φτωχότερους ή έστω να νιώσουμε φτωχότεροι, προκειμένου να μειώσουμε την κατανάλωση. Για ποιο λόγο; Η μείωση της ζήτησης να αναγκάσει εμπόρους και παραγωγούς να ρίξουν τις τιμές τους ή τουλάχιστον να συγκρατήσουν τη διάθεσή τους για αύξηση των τιμών.

Επιπλέον, κάνοντας τα δάνεια πιο ακριβά, καθώς τα επιτόκια ανεβάζουν το ποσό των δόσεων που απαιτούνται για την εξόφλησή τους, αποθαρρύνουν τους ανθρώπους να αγοράζουν, για παράδειγμα, ακίνητα. Έχοντας λιγότερους υποψήφιους αγοραστές, οι πωλητές χαμηλώνουν τις τιμές και ούτω καθ’ εξής. Επίσης ανεβάζοντας τα επιτόκια των πιστωτικών καρτών, συγκρατούν τους καταναλωτές από το να ψωνίζουν χωρίς μέτρο.

Με άλλα λόγια, τραβάνε «χειρόφρενο» στην οικονομική δραστηριότητα, όχι βέβαια επειδή είναι σαδιστές, αλλά επειδή με αυτό τον τρόπο επιδιώκουν να τιθασεύσουν τον πληθωρισμό.

Στη θεωρία αυτή η τακτική δουλεύει, έστω και αν προκαλεί πόνο σε καταναλωτές, εργαζόμενους, εμπόρους και παραγωγούς. Ωστόσο, στην εποχή που διανύουμε, υπάρχει ένα ζήτημα που δυσκολεύει την επιτυχία αυτής της πολιτικής. Η εφοδιαστική αλυσίδα έχει διαταραχτεί. Η τροφοδοσία με πρώτες ύλες και ενέργεια, είτε εξαιτίας της πανδημίας είτε από τον  πόλεμο στην Ουκρανία ή άλλες γεωπολιτικές συγκυρίες, έχει πάψει για καιρό να γίνεται ομαλά, επηρεάζοντας το κόστος παραγωγής.

Το πρόβλημα και η λύση

Πώς όμως φτάσαμε σε συνθήκες υψηλού πληθωρισμού; Η ανάκαμψη από την κρίση της πανδημίας τροφοδοτήθηκε από μεγαλοπρεπή πακέτα ανακούφισης, που δεν είχαν προηγούμενο στην οικονομική ιστορία.

Τα χρήματα που διαμοιράστηκαν, επέτρεψαν σε ανθρώπους που διαφορετικά θα επέστρεφαν στην εργασία να επανεξετάσουν τις επιλογές τους, δημιουργώντας έλλειψη εργαζομένων. Μια έλλειψη η οποία με τη σειρά της οδήγησε σε έλλειψη προσφερόμενων αγαθών, αλλά και σε υψηλότερους μισθούς και αυξημένο κόστος παραγωγής.

Πώς λύνεται αυτό το πρόβλημα μακροπρόθεσμα; Από την άνοδο της παραγωγικότητας. Η τεχνολογική πρόοδος βελτιώνει τα μηχανήματα και καθιστά πιο αποδοτικές της μεθόδους παραγωγής. Πολλά από τα αγαθά γίνονται φτηνότερα σε βάθος χρόνου. Το παράδειγμα των ηλεκτρονικών συσκευών είναι χαρακτηριστικό. Υπολογιστές, τηλεοράσεις κ.λπ. όσο περνάει ο καιρός γίνονται όλο και πιο φτηνά. Όμως μακροπρόθεσμα, θα είμαστε όλοι νεκροί, όπως χαρακτηριστικά είχε αναφέρει ο Κέινς.

Μεσοπρόθεσμα, διέξοδο δίνουν οι επενδύσεις σε νέες μονάδες παραγωγής και η αναδιάταξη της εφοδιαστικής αλυσίδας. Όταν δεν μπορείς να προμηθευτείς κάτι που σου είναι απαραίτητο, αναζητάς να το αποκτήσεις σε οποιαδήποτε τιμή, παρόλο που μέχρι πρόσφατα σου το προσφέρανε σε ανταγωνιστική τιμή. Όμως η χρηματοδότηση τέτοιων επενδυτικών σχεδίων καθίσταται δύσκολη έως απαγορευτική σε συνθήκες ύφεσης και υψηλών επιτοκίων.

Βραχυχρόνια τα πράγματα είναι πιο απλά. Αυξάνεις την πίστωση διεγείροντας την οικονομική δραστηριότητα. Ο καταναλωτής για να αποκτήσει ένα αγαθό δεν χρειάζεται να διαθέτει τα χρήματα, τα δανείζεται. Η άνοδος της ζήτησης για προϊόντα αυξάνει τον τζίρο των καταστημάτων, άρα και των προμηθευτών τους. Εκείνοι ενθαρρύνονται και αντί να απολύουν, προσλαμβάνουν εργαζόμενους, είναι πιο δεκτικοί στις αυξήσεις μισθών. Κάτι που ενθαρρύνει τον κόσμο για ακόμα περισσότερες αγορές, δημιουργώντας μια θετική ανατροφοδότηση.

Συνεπώς οι συνθήκες όπως έχουν διαμορφωθεί μας οδηγούν σε δύο συμπεράσματα. Το ένα είναι πως ο πληθωρισμός ίσως αυτή τη φορά είναι περισσότερο επίπονος. Το άλλο είναι πως κάποια στιγμή θα πρέπει να τερματιστεί η πίεση και να επανέλθει η οικονομική δραστηριότητα στην ομαλότητα. Να ευνοηθεί η ανάπτυξη με πιο χαμηλά επιτόκια. 

Ένας παράγοντας που πιθανότατα να επιταχύνει την αποκλιμάκωση των επιτοκίων είναι η πρόσφατη τραπεζική κρίση, η οποία οδήγησε στη χρεοκοπία αρκετές τράπεζες. Ποιος είπε πως η ισορροπία ανάμεσα στην ύφεση και τον πληθωρισμό είναι εύκολη υπόθεση;

Οι επενδυτές από τη μεριά τους φιλοδοξούν να ανακαλύψουν έγκαιρα τη στιγμή που θα διαφοροποιηθεί η νομισματική πολιτική. Ούτε νωρίτερα ούτε αργότερα, γιατί κατά πάσα πιθανότητα αυτή η στιγμή θα σηματοδοτήσει τον πάτο στους μετοχικούς δείκτες, στα κρυπτονομίσματα και άλλους χρηματιστηριακούς τίτλους.

Τα νέα δεδομένα

Ερχόμαστε στο σήμερα ή καλύτερα στο χθες. Η ανακοίνωση της αύξησης των επιτοκίων κατά 0,25% από τον Πάουελ, τον επικεφαλής της Federal Reserve, δεν αποτέλεσε έκπληξη. Ήταν αυτό που ανέμενε η μεγάλη πλειοψηφία των αναλυτών και των επενδυτών. Ενδεικτικό είναι πως ο S&P 500, ο κυριότερος μετοχικός δείκτης, παρέμεινε αδιάφορος τη στιγμή της ανακοίνωσης του επιτοκίου. Κάτι σίγουρα όχι συνηθισμένο.

Εκεί που επικεντρώθηκαν όλοι ήταν οι δηλώσεις που ακολούθησαν, καθώς ήθελαν να αντιληφθούν τις μελλοντικές προθέσεις της Fed. Πράγματι ο Πάουελ φάνηκε αυτή τη φορά πιο διαλλακτικός όσον αφορά τις μελλοντικές αυξήσεις των επιτοκίων. Ωστόσο οι αγορές δεν το εξέλαβαν θετικά. Ηλπιζαν σε ένα σχετικά σαφές μήνυμα πως η χθεσινή αύξηση θα ήταν και η τελευταία. Αντί για αυτό, ο Πάουελ το άφησε ανοικτό. Υποστήριξε ότι οι αποφάσεις του συμβουλίου (η επόμενη είναι τον Ιούνιο) θα καθοδηγηθούν από τα νέα οικονομικά δεδομένα.

Υπενθυμίζουμε πως ήταν η δέκατη στη σειρά αύξηση επιτοκίων, η οποία ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2022. Πλέον το βασικό επιτόκιο βρίσκεται στο υψηλό 16 ετών. Τελευταία φορά που ήταν σε τόσο υψηλά επίπεδα ήταν το 2006. Μάλιστα πολλοί θεωρούν πως αυτό ήταν ο κύριος λόγος που οδήγησε στην κρίση των ενυπόθηκων δανείων που συγκλόνισε τον κόσμο την περίοδο 2008-2009.

Οι προοπτικές

Η δικιά μας εκτίμηση είναι πως ιστορικά, η χρονική διάρκεια μεταξύ της τελευταία ανόδου των επιτοκίων και της πρώτης μείωσής τους, είναι 5 μήνες. Το πιθανότερο σενάριο λοιπόν είναι να αρχίσει η Fed να χαμηλώνει τα επιτόκια τους πρώτους μήνες του 2024. Προλαβαίνει δηλαδή και τις αμερικανικές εκλογές, δίνοντας ένα πλεονέκτημα στην παρούσα κυβέρνηση.

Συνεπώς, υπό κανονικές συνθήκες, αν δεν συμβεί κάτι απρόοπτο, ο «κύκλος του bear market» δείχνει να φτάνει στο τέλος του. Βέβαια δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι, καθώς οι αποφάσεις του διοικητικού συμβουλίου επηρεάζονται από τα στατιστικά οικονομικά στοιχεία, τα οποία δεν είναι καθόλου δεδομένα.

Κατά σύμπτωση όμως υπάρχει και ένας άλλος παράγοντας που επηρεάζει την πορεία της τιμής του Bitcoin: το halving, το οποίο υπολογίζεται να συμβεί και αυτό τους πρώτους μήνες του επόμενου έτους. Όπως γνωρίζουμε το φαινόμενο του halving, μέχρι τώρα τουλάχιστον, αποτελούσε τον καταλύτη που ωθούσε την τιμή του Bitcoin ανοδικά, καθώς αυξανόταν η σπανιότητά του.

Άραγε θα έχει την ίδια επίδραση και τώρα, καθώς από τη μια, η επίπτωση στην παραγόμενη ποσότητα είναι μικρότερη από το παρελθόν και οι επενδυτές πιο ενημερωμένοι;

Όποιος απαντήσει σωστά αυτά τα δύο ερωτήματα, των επιτοκίων και του halving, θα διαθέτει το καθοριστικό πλεονέκτημα στις αγορές.

Σεμινάρια και βιβλίο για τα κρυπτονομίσματα 

https://shop.media2day.gr/seminars/1/prodcategory
Το βιβλίο «Το επενδυτικό εγχειρίδιο του Bitcoin» μπορείτε να το προμηθευτείτε από το https://shop.media2day.gr/books/2/prodcategory

Ο νέος κύκλος σεμιναρίων που οργανώνει το euro2day.gr περιλαμβάνει τα εξής:

Επενδύσεις και trading στα κρυπτονομίσματα
https://shop.media2day.gr/seminars/trading/3/prodcategory

Εισαγωγή στο Bitcoin και στα cryptos
https://shop.media2day.gr/seminars/crypto/4/prodcategory

Προστασία κινητού και υπολογιστή για όλους
https://shop.media2day.gr/seminars/cybersecurity/5/prodcategory

Κρυπτονομίσματα & Cyber Security
https://shop.media2day.gr/seminars/cryptosecurity/6/prodcategory

* Το άρθρο δεν αποτελεί προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερόμενων τίτλων. Παρέχεται για πληροφοριακούς σκοπούς και μόνο.