Πώς τα stablecoins περιορίζουν τον ρόλο των τραπεζών

Σας καλούμε όλους το Σάββατο 8 Απριλίου 17:30 - 19:00, σε μια εκδήλωση στο πλαίσιο του Money Show στο ΑΤΗΕΝS MARRIOTT, Συγγρού 385, Αίθουσα Κάσος, με θέμα «Γιατί το Bitcoin αποδείχτηκε πιο ανθεκτικό στην κρίση από την Credit Suisse». Όσοι πιστοί...

Η είδηση μπορεί να πέρασε στα ψιλά, αλλά η σημασία της θεωρούμε πως υποτιμήθηκε. Η μεγαλύτερη επενδυτική τράπεζα της Λατινικής Αμερικής, η βραζιλιάνικη  BTG Pactual, ανακοίνωσε προχθές την κυκλοφορία ακόμη ενός νομίσματος σταθερής ισοτιμίας (stablecoin) με το δολάριο. Το ονομάζει BTG Dol και θα λειτουργεί στο Polygon, ένα δεύτερου επιπέδου (second layer) δίκτυο πάνω στο blockchain του Ethereum.

Τι συμβαίνει τελικά με τα stablecoins; Μετά την απρόσμενη κατάρρευση πριν σχεδόν ένα χρόνο του UST, της σταθερής ισοτιμίας νομίσματος του οικοσυστήματος Terra, πολλοί θεώρησαν ότι τα stablecoins έχασαν την αξιοπιστία τους και θα αποτελέσουν παρελθόν. Μια καλή ιδέα θεωρητικά που δοκιμάστηκε και απέτυχε στην πράξη.

Αντίθετα βλέπουμε πως όχι μόνο παραμένουν ζωντανά, αλλά ανεπηρέαστα από την τραπεζική κρίση και το bank run που υπέστησαν τις προηγούμενες εβδομάδες άλλα τραπεζικά ιδρύματα. Παρότι είναι οι μοναδικές δεξαμενές καταθέσεων που βρίσκονται σε μια γκρι ζώνη όσον αφορά τους κανονισμούς ελέγχου, δεν διαθέτουν καμία απολύτως ασφάλεια για οποιοδήποτε ποσό καταθέσεων, δεν υπάρχει περίπτωση να επέμβει για να σώσει τα χρήματα των αποταμιευτών καμία κεντρική τράπεζα ή κυβέρνηση. Με άλλα λόγια, δεν παρέχουν καμία απολύτως εγγύηση πέρα από την αξιοπιστία του ονόματός τους.

Την ημέρα της χρεοκοπίας της Silicon Valley Bank, δύο από τα κυριότερα stablecoins, το USDC και το DAI, έσπασαν την απόλυτη ισοτιμία ένα προς ένα, όπως παρατηρούμε στο γράφημα από τη μηνιαία έκθεση της ARK για το Bitcoin (σ.σ. η έκθεση βρίσκεται στη στήλη "Συνοδευτικό Υλικό" πάνω δεξιά).

Αυτό οφειλόταν στο ότι σημαντικό μέρος των καταθέσεών τους βρίσκονταν ανασφάλιστες σε προβληματικές τράπεζες, οπότε οι κάτοχοί τους φοβήθηκαν ότι πρόκειται να χαθεί μέρος της κάλυψής τους σε δολάρια. Μόλις όμως η κυβέρνηση εγγυήθηκε για τις καταθέσεις των τραπεζών που αντιμετώπιζαν δυσκολίες, η ισοτιμία επανήλθε. Ακόμα και τότε όμως, όσοι έφυγαν από το USDC, βρήκαν καταφύγιο στο ανταγωνιστικό USDT (Tether). 

Για ποιο λόγο υπάρχουν stablecoins

Τι εξυπηρετούν τα σταθερής ισοτιμίας νομίσματα; Ξεκίνησαν ως ο συνδετικός ιστός μεταξύ των κρυπτονομισμάτων και των κρατικά εκδιδόμενων παραστατικών νομισμάτων (fiat). Το Tether ήταν το πρώτο stablecoin του δολαρίου και εκδόθηκε στο δίκτυο Omni το 2014 (το οποίο φιλοξενείται πάνω από το Bitcoin). Σήμερα, το USDT κυκλοφορεί από ένα ευρύ φάσμα blockchains, όπως το Ethereum, το Tron και το Binance Smart Chain.

Με την ύπαρξη των stablecoins εξαλείφθηκε η ανάγκη για κάθε συμμετέχοντα στην αγορά των crypto να αποκτήσει τον δικό του τραπεζικό λογαριασμό. Για παράδειγμα, η Binance δεν διέθετε τη δυνατότητα εμβασμάτων με fiat νομίσματα για πολλά χρόνια. Κι όμως κατόρθωσε να γίνει το μεγαλύτερο ανταλλακτήριο παγκοσμίως. Ακόμη και σήμερα, με την Binance να επιτρέπει την κατάθεση δολαρίων και ευρώ μέσω τραπεζών, τα ζεύγη με τον μεγαλύτερο όγκο  συναλλαγών δεν είναι με το δολάριο, αλλά με stablecoins όπως USDT, BUSD ή USDC.

Συνεπώς τα stablecoins συνέβαλαν στη δημιουργία ενός νέου χρηματοπιστωτικού συστήματος, το οποίο λειτουργεί παράλληλα με τις τράπεζες, παρακάμπτοντάς τες. Το όραμα κάθε συνειδητού χρήστη κρυπτονομισμάτων.

Αντιλαμβάνεστε τώρα γιατί οι τράπεζες δεν επιθυμούν την εξυπηρέτηση των εταιρειών του χώρου των crypto. Πώς θα μπορούσαν, όταν ο απώτερος στόχος αυτών των εταιρειών είναι να λειτουργούν ανταγωνιστικά για σημαντικό κομμάτι των επιχειρηματικών τους δραστηριοτήτων.

Ο μόνος λόγος που ορισμένες τράπεζες είναι πρόθυμες να εξυπηρετήσουν εταιρείες που σχετίζονται με τα κρυπτονομίσματα, είναι επειδή επικεντρώνονται στη μεγιστοποίηση των βραχυπρόθεσμων κερδών. Οι εταιρείες που έχουν ως αντικείμενο δραστηριότητας τα κρυπτονομίσματα, αυξάνουν τα έσοδά τους, χωρίς να κοστίζουν τόκους στις καταθέσεις. Με άλλα λόγια, τα διευθυντικά στελέχη θυσιάζουν τη μακροπρόθεσμη κερδοφορία του τραπεζικού συστήματος για να επιτύχουν τους προσωπικούς στόχους των μπόνους.

Ωστόσο τελικά τα stablecoins εξελίχθηκαν σε κάτι μεγαλύτερο. Σε μια καινοτομία που δίνει λύσεις σε προβλήματα ακόμα και εκτός του περιορισμένου χώρου των κρυπτονομισμάτων. Προσφέρουν διέξοδο σε οικονομικά προβλήματα που αδιαφορεί ή αδυνατεί να λύσει το παραδοσιακό τραπεζικό σύστημα.

Πλέον υπάρχει η τεχνολογία για να μην πληρώνουμε τέλη συναλλαγών και η μεταφορά κεφαλαίων να γίνεται άμεσα οπουδήποτε. Ακόμα και σε περιοχές που δεν διαθέτουν τραπεζικό σύστημα. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του 2017, περίπου 1,7 δισεκατομμύρια ενήλικοι υπάρχουν χωρίς τραπεζικό λογαριασμό, κυρίως στις αναδυόμενες οικονομίες.

Πώς είναι δυνατόν να πέτυχαν να βρουν τη λύση οι άνθρωποι των κρυπτονομισμάτων μέσα σε ελάχιστα χρόνια, εκεί που τα παραδοσιακά τραπεζικά ιδρύματα αποτυγχάνουν για δεκαετίες; Επειδή είναι ένας ολιγοπωλιακός κλάδος που προστατεύεται από την κυβέρνηση. Οπότε δεν υπάρχει πραγματικός λόγος να καταβάλουν προσπάθεια για να παρέχουν ταχύτερες ή φθηνότερες υπήρεσίες. Δεν υφίσταται το κίνητρο του ανταγωνισμού.

Γιατί οι τράπεζες αρνούνται να προσφέρουν αυτές τις δυνατότητες από τη στιγμή που υπάρχουν; Θα ήταν σαν να ζητάμε από το ταχυδρομείο να προσφέρει υπηρεσίες e-mail. Υποσκάπτουν την ίδια τους την ύπαρξη. Το κόστος δεν είναι κάτι που απασχολεί το παραδοσιακό τραπεζικό σύστημα, όταν αφορά την επιβίωσή του. Λεφτά έχουν. Σήμερα. Γι’ αυτό θέλουν να διασφαλίσουν πως θα έχουν και αύριο.

Το σενάριο της διάθεσης των stablecoins από τις τράπεζες

Μήπως είμαστε υπερβολικοί; Μήπως δεν διαθέτουν αυτή τη δυνατότητα; Την έχουν και μάλιστα σε ανεπτυγμένο βαθμό. Προφανώς δεν αναφερόμαστε στα ελληνικά τραπεζικά ιδρύματα, αλλά για παγκόσμιους κολοσσούς όπως η JPMorgan (JPM). Η JPM χρησιμοποιεί αυτή την τεχνολογία εδώ και χρόνια, στο εσωτερικό της.

Φανταστείτε μια τράπεζα σαν την JPM, η οποία είναι «πολύ μεγάλη για να αποτύχει», να δημιουργήσει ένα stablecoin και να το διαθέσει στο κοινό. Όλοι θα τρέξουν να το αγοράσουν για να επωφεληθούν από τα πλεονεκτήματα της τεχνολογίας και την ασφάλεια της τράπεζας. Ακόμα και στην περίπτωση που πραγματοποιηθεί μαζική ρευστοποίηση, αδυνατώντας η JPM να ανταποκριθεί στο αίτημα των κατόχων να τα μετατρέψουν σε δολάρια, επειδή δεν θα διαθέτει τόσα πολλά στα ταμεία της, τότε απλά θα επέμβει η Fed για να «εκτυπώσει» τα χρήματα που απαιτούνται.

Ένα stablecoin από την JPM θα προσελκύσει εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια σε ελάχιστο χρονικό διάστημα. Για ποιο λόγο δεν το κάνει; Επειδή θα θέσει σε αμφισβήτηση τα τρισεκατομμύρια δολάρια που εισπράττει το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα ετησίως από τα τέλη συναλλαγών και συναλλάγματος. Η McKinsey σε μια έκθεση του 2022 εκτιμά ότι σε παγκόσμιο επίπεδο, οι τράπεζες θα χάσουν 2,1 τρισεκατομμύρια δολάρια σε ετήσια έσοδα, εάν εισαχθεί με επιτυχία ένα παρόμοιου τύπου ψηφιακό νόμισμα κεντρικής τράπεζας (CBDC).

Όπως και να έχει, ακόμα και στην περιορισμένη τους εμβέλεια, τα stablecoins μάς δείχνουν τον δρόμο για την αναβάθμιση των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών μέσα από τα κρυπτονομίσματα.

Οι επιχειρήσεις έχουν τη δυνατότητα σήμερα να πραγματοποιούν διεθνή εμβάσματα, έχοντας το πλεονέκτημα του χαμηλού κόστους και της άμεσης μεταφοράς κεφαλαίων. Επιχειρήσεις δημιουργήθηκαν, ειδικά σε χώρες που δεν υπάρχει ανεπτυγμένο τραπεζικό σύστημα, επειδή δεν έπρεπε πλέον να ανησυχούν για το άνοιγμα τραπεζικού λογαριασμού. Διευκόλυναν ανθρώπους που ζουν σε οικονομίες με υψηλό πληθωρισμό και νόμισμα που υποτιμάται συχνά, να τοποθετήσουν τις οικονομίες τους σε σκληρό συνάλλαγμα.

Το παράδειγμα του USDC

Το πώς ακριβώς είναι διαρθρωμένο το USDC της Circle και γιατί θα πρέπει να του έχουμε εμπιστοσύνη, εξήγησε ο οικονομικός διευθυντής της, σε άρθρο του στο blog της εταιρείας.

Όπως αναφέρει, το 20% του κεφαλαίων τους διατηρείται σε μετρητά, προκειμένου να ικανοποιήσουν τις άμεσες ανάγκες ρευστότητας των πελατών τους. Τα χρήματα βρίσκονται κατανεμημένα σε τραπεζικούς λογαριασμούς 30 παγκόσμια συστημικών σημαντικών τραπεζών (GSIB).

Το υπόλοιπο 80% είναι τοποθετημένο σε βραχυπρόθεσμα ομόλογα των ΗΠΑ. Το πιο ρευστό και αξιόπιστο περιουσιακό στοιχείο στον κόσμο. Ούτε δολάριο δεν είναι τοποθετημένο σε τίτλους υψηλού κινδύνου, όπως διαβεβαιώνει. Τηρείται πλήρης διαφάνεια και υπόκεινται σε διαβεβαίωση τρίτων, όπως η αμερικανική επιτροπή κεφαλαιαγοράς (SEC), ότι υπάρχουν επαρκή περιουσιακά στοιχεία για την κάλυψη των υποχρεώσεων.

Ο λόγος για τον οποίο αυτά τα νομίσματα σταθερής ισοτιμίας κατέχουν μεγάλα ποσά σε ομόλογα του αμερικανικού δημοσίου είναι επειδή λαμβάνουν τόκους χωρίς να αναλαμβάνουν σχεδόν κανέναν κίνδυνο, σε όρους δολαρίου. Από την άλλη, οι εκδότες των stablecoins δεν καταβάλλουν τόκους στους καταθέτες τους. Από εκεί προκύπτει η κερδοφορία τους.

Το καλύτερο θα ήταν, όπως επισημαίνει, να διατηρούσαν τμήμα των μετρητών τους απευθείας στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα, τη συνηθισμένη τακτική άλλων τραπεζών. Ωστόσο για να συμβεί αυτό, απαιτείται ειδική νομοθεσία για τα stablecoins. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει, αλλά κάνουν ενέργειες προς την ομοσπονδιακή ρύθμιση του κλάδου των ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων και είναι αισιόδοξοι ότι το Κογκρέσο θα λάβει δράση.

Σεμινάρια και βιβλίο για τα κρυπτονομίσματα

Για τον νέο κύκλο σεμιναρίων που οργανώνει το euro2day.gr, μπορείτε να ενημερωθείτε από εδώ https://shop.media2day.gr/seminars/1/prodcategory

Ξεκινήσαμε τη Δευτέρα 13 Μαρτίου με το «Επενδύσεις και trading στα κρυπτονομίσματα». Το βιβλίο «Το επενδυτικό εγχειρίδιο του Bitcoin» μπορείτε να το προμηθευτείτε από το https://shop.media2day.gr/books/2/prodcategory

* Το άρθρο δεν αποτελεί προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερόμενων τίτλων. Παρέχεται για πληροφοριακούς σκοπούς και μόνο