Όπως πιθανότατα θα γνωρίζετε από χθες, ο δείκτης τιμών καταναλωτή στις ΗΠΑ ανακοινώθηκε στο 6,2% και ο δομικός πληθωρισμός ανήλθε στο 4,6%. Δύο στοιχεία πρέπει να συγκρατήσουμε από αυτό. Κατ' αρχάς, ότι πρόκειται για την υψηλότερη αύξηση εδώ και 31 χρόνια. Κατόπιν, ότι ο πληθωρισμός επιταχύνεται, αντί να επιβραδύνει.
Όπως ακριβώς και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι υπεύθυνοι της νομισματικής πολιτικής στις ΗΠΑ ισχυρίζονται τα ίδια. Η αφήγηση πέρυσι ήταν ότι ο πληθωρισμός δεν ήταν κάτι που πρέπει να μας ανησυχεί, ήταν ανύπαρκτος. Στη συνέχεια, μας διαβεβαίωναν ότι ήταν πρόσκαιρος και ότι θα υποχωρήσει σύντομα. Τελικά, καθώς συνέβη το αντίθετο, έχουν αρχίσει να εξηγούν τα οφέλη του πληθωρισμού.
Πράγματι, δεν έχουν άδικο. Αν είσαι από τους ελάχιστους που λαμβάνουν πρώτοι το «φρεσκοτυπωμένο» χρήμα, πριν προλάβει να διαβρωθεί η αξία του, είναι ευτύχημα. Οι υπόλοιποι κοινοί θνητοί όμως, που έχουμε την ατυχία να βρισκόμαστε μακριά από τις «πρέσες», βλέπουμε πως η αγοραστική δύναμη ακόμα και των πιο ισχυρών νομισμάτων μειώνεται με ιστορικό ρυθμό.
Στις ΗΠΑ (και φυσικά όχι μόνο εκεί), η κατάσταση έχει αρχίσει να ξεφεύγει από τον έλεγχο. Πολλά από τα βασικά καταναλωτικά αγαθά, όπως η βενζίνη και το κρέας, εμφανίζουν διψήφιο ποσοστό ανόδου σε ετήσια βάση. Ο μέσος πολίτης υφίσταται μια κατακόρυφη μείωση της αγοραστικής δύναμης των χρημάτων του. Αν διατηρηθεί ο πληθωρισμός σε αυτό το ποσοστό για 10 χρόνια, οι 100.000 δολάρια θα ισοδυναμούν με 54.800.
Οι απόψεις διίστανται, κατά πόσο οι πολιτικοί και τα διοικητικά συμβούλια των κεντρικών τραπεζών (μη σας κάνει εντύπωση) είναι οικονομικά αναλφάβητοι ή παραπλανούν σκοπίμως. Οποιοδήποτε από τα δύο σενάρια και να ισχύει, είναι τρομακτικό. Ακόμα πιο αποθαρρυντικό όμως είναι πως δεν διαφαίνεται οποιοσδήποτε μετριασμός της κατάστασης στο ορατό μέλλον.
Σύμφωνα με τον οικονομικό αναλυτή Πάνο Παναγιωτόπουλο, αν τα χάπια για την Covid-19 αποδειχτούν αποτελεσματικά και ο ιός αντιμετωπιστεί σαν ένα απλό κρυολόγημα, τότε οι οικονομίες θα υπερθερμανθούν, στέλνοντας τον πληθωρισμό στη στρατόσφαιρα. Πώς αντιμετώπιζαν μέχρι τώρα αυτό το φαινόμενο οι κεντρικές τράπεζες; Με υψηλά επιτόκια και μάζεμα της ρευστότητας. Όμως κάτι τέτοιο θα επιφέρει τεράστιο κλονισμό στις αγορές. Τα καλά νέα στην υγεία μπορεί να αποβούν καταστροφικά για τις οικονομίες, μέχρι να βρεθεί νέο σημείο ισορροπίας.
Τι συνέβη παλαιότερα
Ιστορικά, τα εμπορεύματα και ο χρυσός έχουν θεωρηθεί ως μέσα αντιστάθμισης του πληθωρισμού. Πράγματι μέσα σε ένα χρόνο έχει διπλασιαστεί η τιμή του πετρελαίου, παρασύροντας ανάλογα τις τιμές της ενέργειας. Ο καφές ανέβηκε 88%, το βαμβάκι 71%, ο χαλκός 39%, το αλουμίνιο 37%, το καλαμπόκι 36%, η ζάχαρη 34%, το σιτάρι 30%, η ξυλεία 15%, η σόγια 9% και το ασήμι 3%.
Όλα είναι πάνω... εκτός από τον χρυσό. Απίστευτο; Ο χρυσός έχει μειωθεί κατά 1% το τελευταίο έτος. Κι όχι μόνο αυτό. Πριν από 10 χρόνια είχε 1.908 δολάρια, ενώ σήμερα έφτασε τα 1.850. Εάν ο χρυσός αποτυγχάνει να χρησιμεύει ως αντιστάθμισμα για τον πληθωρισμό, αναδύονται δύο ερωτήματα: Ποιος ο λόγος να τον αποκτήσει κανείς; Πήρε κάτι άλλο τη θέση του;
Εδώ ακριβώς είναι που εμφανίζεται το Bitcoin, το οποίο χθες, μόλις ανακοινώθηκαν τα στοιχεία για τον πληθωρισμό, εκτινάχθηκε. Έσπασε το υψηλό όλων των εποχών, την ίδια ώρα που το δεκαετές ομόλογο του δημοσίου των ΗΠΑ, σε πραγματικές τιμές, έφτασε στο ιστορικό χαμηλό του. Το ονομαστικό επιτόκιο είναι 1,48%, αλλά η πραγματική απόδοση βρίσκεται πλέον και επίσημα στο -4,72%. Φυσικά το φαινόμενο δεν περιορίζεται μόνο εκεί. Κάθε κρατικό ομόλογο στον πλανήτη έχει αρνητική απόδοση αυτή τη στιγμή.
Τα επιτόκια και ο πληθωρισμός συνηθίζουν να κινούνται προς την ίδια κατεύθυνση, όμως τα πράγματα εξελίχθηκαν πολύ διαφορετικά το 2021. Μπορούμε να δούμε στο παρακάτω διάγραμμα ότι ο πληθωρισμός έχει αποκλίνει απότομα από τα επιτόκια. Ασφαλώς δεν πρόκειται περί σύμπτωσης. Ένα πολύ ρεαλιστικό σενάριο, στο οποίο έχουμε αναφερθεί παλαιότερα και κατά τη γνώμη μας έχει τις περισσότερες πιθανότητες να συμβεί, είναι ότι στις ΗΠΑ -και φυσικά στις υπόλοιπες χώρες που θα ακολουθήσουν- τη δεκαετία που διανύουμε ή τουλάχιστον το μεγαλύτερο μέρος της, τα επιτόκια θα παραμείνουν χαμηλότερα από το ποσοστό πληθωρισμού.
Αυτό σημαίνει πως η χειρότερη τοποθέτηση που μπορεί να κάνει κάποιος στις οικονομίες του, είναι μετρητά σε τραπεζικούς λογαριασμούς ή ακόμα και ομόλογα. Και στις δύο περιπτώσεις έχει εγγυημένα μείωση της αγοραστικής αξίας των χρημάτων του. Οι δανειζόμενοι θα πληρώσουν στην ονομαστική του αξία όλο το ποσό, συνεπώς θα αποφευχθούν οι δυσάρεστες παρενέργειες των χρεοκοπιών, αλλά οι δανειστές θα λάβουν μικρότερης αγοραστικής αξίας χρήματα.
Γιατί θα συμβεί κάτι τέτοιο; Επειδή τα χρέη ιδιωτών, εταιρειών και κρατών έχουν φτάσει σε τόσο υψηλό σημείο, που η άνοδος των επιτοκίων, συνεπώς των τόκων που θα τους επιβαρύνουν, είναι ανέφικτο να αποπληρωθεί στο ακέραιο, με δεδομένη την αναιμική ανάπτυξη που προβλέπεται να πραγματοποιηθεί τα επόμενα χρόνια. Θα προκληθεί ντόμινο χρεοκοπιών.
Για να το εξηγήσουμε με ένα παράδειγμα, ας υποθέσουμε πως χρωστάς €100.000 και ο μισθός σου είναι €1.000. Κάθε μήνα, η δόση που πληρώνεις αποτελεί τον μισό σου μισθό, δηλαδή €500. Πότε θα εξοφλήσεις; Σε 200 μήνες. Αν όμως ο μισθός διπλασιαστεί λόγω πληθωρισμού, τότε θα εισπράττεις €2.000. Παρόλη την αύξηση, η αγοραστική σου δύναμη θα παραμείνει η ίδια, όμως θα δίνεις 1.000 τον μήνα για το δάνειο. Θα εξοφλήσεις το ίδιο ποσό με τη μισή δουλειά.
Πότε άλλοτε υπήρξε παρόμοια κατάσταση; Το πιο κοντινό ιστορικό προηγούμενο σε αυτό είναι η δεκαετία του 1940, όπου τα δημόσια χρέη ήταν τόσο υψηλά λόγω οικονομικών προβλημάτων που προκάλεσε ο πόλεμος. Τότε και παρά τις εξαιρετικά υψηλές αυξήσεις του πληθωρισμού, οι κεντρικές τράπεζες κράτησαν τα επιτόκια σε χαμηλά επίπεδα. Το αποτέλεσμα ήταν ότι τα χρέη υποτιμήθηκαν σημαντικά έναντι του πληθωρισμού και παρ' όλα αυτά εξακολουθούσαν να πληρώνονται σε ονομαστικούς όρους και όχι να αθετούνται.
Τι άλλο θα μπορούσε να γίνει; Εναλλακτικά, υπάρχουν δύο σενάρια:
- Το πρώτο είναι οι κυβερνήσεις θα αναγκαστούν να χρεοκοπήσουν τις χώρες τους, αθετώντας μέρος του χρέους. Ωστόσο αυτό είναι πρακτικά ανέφικτο, ειδικά όταν μιλάμε για μεγάλες οικονομίες όπως η αμερικανική. Η αθέτηση πληρωμών θα ήταν καταστροφική για την παγκόσμια οικονομία. Θα αρχίσουμε να ζούμε σκηνές τύπου Mad Max.
- Το δεύτερο είναι να υιοθετήσουν μέτρα λιτότητας, περικόπτοντας δραστικά τις δημόσιες δαπάνες. Τα μέτρα λιτότητας αντιμετωπίζουν τις δικές τους προκλήσεις. Η εφαρμογή τους απαιτεί ισχυρή πολιτική βούληση. Όταν μια κυβέρνηση εφαρμόζει πολιτικές λιτότητας, συχνά έρχεται αντιμέτωπη με διαμαρτυρίες και ταραχές. Επιπλέον έχουν αμφίβολα αποτελέσματα, καθώς εκτός από κοινωνική αναταραχή, οι περικοπές δαπανών και οι αυξήσεις φόρων τείνουν να συρρικνώσουν το ΑΕΠ, επιδεινώνοντας περαιτέρω τους δείκτες χρέους.
Είναι φανερό πως επιλέγεται ως λιγότερο επιζήμια πολιτική ο πληθωρισμός. Υποτιμάται εσκεμμένα το νόμισμα, προκειμένου να διαβρωθεί η πραγματική αξία του χρέους. Οι δανειστές θα πληρωθούν στο ακέραιο το ποσό που δικαιούνται, ωστόσο, τα χρήματα που θα λάβουν, αξίζουν λιγότερο. Με μικρότερη παραγωγή πλούτου, εξοφλείς μεγαλύτερα ποσά χρέους.
Τελικές σκέψεις
Ποια είναι η λύση για τον νοικοκύρη αποταμιευτή προκειμένου να προστατευθεί από τον πληθωρισμό; Μόνο μία: να μάθει για τις επενδύσεις. Αυτές οι δημοσιονομικές και νομισματικές συνθήκες ευνοούν τα περιουσιακά στοιχεία. Αλλιώς θα βλέπει τις οικονομίες να λιώνουν σαν παγάκι. Είναι σχεδόν αδύνατο να αυξηθεί το εισόδημά σας όσο το ποσοστό του πληθωρισμού.
Αποτελεί το Bitcoin, το Ethereum και άλλα σημαντικά κρυπτονομίσματα διέξοδο; Δεν είναι σήμερα πανάκριβα στα ιστορικά υψηλά τους; Αυτό θα πρέπει να το αναρωτηθεί ο καθένας μόνος του. Είναι λογικό ο παγκόσμιος πρωταθλητής αποδόσεων την τελευταία δεκαετία να αποτελέσει μια λογική εναλλακτική προς διερεύνηση.
Αυτό που μας έχει δείξει η ιστορία, είναι πως η αγορά Bitcoin στην κορυφή του 2013 στα 1.200 δολάρια αποδείχτηκε μια έξυπνη ενέργεια. Το ίδιο για όποιον αγόρασε το 2017 στην κορυφή των 20.000 δολαρίων. Όπως δείχνουν τα πράγματα, το ίδιο θα αποδειχθεί για όποιον αγόρασε φέτος στην κορυφή του Απριλίου. Ήδη την έχει ξεπεράσει το Bitcoin.
Σεμινάρια και βιβλίο για το Bitcoin
Τα αναβαθμισμένα σεμινάρια ξανάρχισαν. Διεξάγονται on-line, ζωντανά και απευθύνονται σε όσους θέλουν να δραστηριοποιηθούν στην αγορά των κρυπτονομισμάτων. Στην τιμή περιλαμβάνονται δύο μαθήματα συνολικής διάρκειας 7 ωρών σε γκρουπ 10 ατόμων. Στο πρώτο εξηγούμε τις ιδιαιτερότητες του Bitcoin, τη φιλοσοφία και τη λειτουργία του, καθώς και τη διαφορά του με το ευρώ (4 ώρες). Αναφερόμαστε επίσης στο Ethereum και τα NFTs.
Στο δεύτερο, την επόμενη ημέρα, βλέπουμε πώς δουλεύει στην πράξη. Σας δείχνουμε πώς μπορείτε να αγοράσετε με τον οικονομικότερο και ασφαλέστερο τρόπο, να φυλάξετε και να μεταφέρετε τα νομίσματα σας (3 ώρες). Τελειώνοντας θα έχετε αποκτήσει ένα μικρό ποσό από τα πρώτα σας κρυπτονομίσματα.
Συμμετοχή μπορείτε να δηλώσετε στο https://www.media2day.gr/seminars. Από το ίδιο link μπορείτε να προμηθευτείτε το βιβλίο «Το επενδυτικό εγχειρίδιο του Bitcoin». Το βιβλίο είναι μοιρασμένο σε δύο μέρη. Η πρώτη ενότητα αναφέρεται στο Bitcoin. Σε όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζετε για τη φιλοσοφία και τη λειτουργία των κρυπτονομισμάτων. Η δεύτερη ενότητα αποτελεί ένα πρακτικό επενδυτικό εγχειρίδιο. Περνάμε από το στάδιο του «γιατί να ασχοληθείτε», στο «πώς» να εμπλακείτε με τον πιο ασφαλή και αποτελεσματικό τρόπο.
Σε όσους κάνουν το σεμινάριο και αγοράσουν το βιβλίο, θα παρέχεται ΔΩΡΕΑΝ προνομιακή σχέση με το γνωστό ανταλλακτήριο Kraken. Συγκεκριμένα, αν επιθυμείτε να γίνετε πελάτες του Kraken, θα έχετε σχεδόν την ίδια αντιμετώπιση που έχουν οι VIP πελάτες του.
* Το άρθρο δεν αποτελεί προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερόμενων τίτλων. Παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς