των Δ. Λευτάκη, Α. Καραλή*

Την περασμένη εβδομάδα δεν υπήρχαν στις ΗΠΑ δημοσιοποιήσεις οικονομικών (μάκρο και μίκρο) στοιχείων που θα μπορούσαν να κάνουν τη διαφορά στο χρηματιστηριακό κλίμα.

Ωστόσο υπήρξε αρκετή κουβέντα σχετικά με προβλέψεις και εκτιμήσεις, κυρίως γύρω από το πετρέλαιο, τον πληθωρισμό και την ανάπτυξη.

Τα συμβόλαια του πετρελαίου υποχώρησαν κάτω από τα 53 δολάρια/βαρέλι, σημειώνοντας υποχώρηση μεγαλύτερη του 10% από το πρόσφατο ενδοσυνεδριακό υψηλό τους.

Στη διόρθωση αυτή έπαιξε σημαντικό ρόλο μια έκθεση που έδειχνε ικανοποιητικό επίπεδο αποθεμάτων στις ΗΠΑ, ρευστοποιήσεις (αποκόμιση κερδών δηλαδή) από κερδοσκοπικά funds και τέλος η προοπτική αύξησης της παραγωγής από τον ΟΠΕΚ.

Μερικοί παράγοντες της αγοράς, μάλιστα, έκαναν χιούμορ ισχυριζόμενοι ότι από τη στιγμή που η Goldman Sachs προέβλεψε τιμές στα 100 δολάρια, ”σίγουρα θα δούμε συνέχιση της διόρθωσης σαν ένδειξη contra mundum”.

Ο Α. Γκρίνσπαν, σε μία ομιλία του σε πετρελαιοπαραγωγούς, υπογράμμισε ότι οι δυνάμεις της αγοράς (πετρελαίου) θα πρέπει να αφεθούν να κάνουν τη δουλειά τους και ότι σε μεσοχρόνιο διάστημα οι τιμές θα υποχωρήσουν.

Ο ίδιος βέβαια φρόντισε να μην αναφερθεί στις βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις στην οικονομία. Κάποιοι άλλοι, όμως, το έκαναν.

Η τελευταία ανακοίνωση της Federal Open Markets Committee αναφέρει ότι η Fed ανησυχεί περισσότερο για την επίδραση της τιμής του πετρελαίου στον πληθωρισμό παρά στην οικονομική ανάπτυξη.

Η ”Wall Street Journal” από τη μηνιαία δημοσκόπησή της (μεταξύ 56 οικονομολόγων) εξάγει το συμπέρασμα ότι η οικονομική ανάπτυξη δεν απειλείται από τις τιμές του πετρελαίου.

Παράλληλα, η ίδια ομάδα οικονομολόγων προσδοκά σε αύξηση 4,1% του ΑΕΠ το πρώτο τρίμηνο του 2005, ενώ τον Μάρτιο η πρόβλεψη ήταν 4,0% και τον Δεκέμβριο 3,5%. Οι προβλέψεις αυτές γίνονται με την υπόθεση ότι η μέση τιμή πετρελαίου φέτος θα είναι στα 47,5 δολάρια/βαρέλι.

Παρ’ όλο που το 4,1% αναγκαστικά θα μειωθεί σε περίπτωση που το πετρέλαιο μείνει πάνω από τα 50, κανείς εκ των οικονομολόγων της έρευνας της ”Wall Street Journal” δεν πιστεύει ότι η ανάπτυξη απειλείται, αρκεί να μη δούμε τιμές πάνω από τα 60 δολάρια/βαρέλι!

Μάλιστα, οι μισοί εξ αυτών εκτιμούν ότι ύφεση θα έχουμε μόνο σε περίπτωση παραμονής του ”μαύρου χρυσού” πάνω από τα 90 δολάρια/ βαρέλι. Τέλος, οι ίδιοι οικονομολόγοι ανέβασαν τις προβλέψεις τους για πληθωρισμό 2005 στο 2,5% από 2,3%.

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, στην εξαμηνιαία έκθεσή του για την εικόνα της παγκόσμιας οικονομίας, εξέφρασε την ανησυχία ότι οι υψηλές τιμές και οι μεγάλες διακυμάνσεις στο πετρέλαιο θέτουν σε κίνδυνο την παγκόσμια ανάπτυξη.

Το ΔΝΤ εκτιμά ότι η μέση τιμή για το πετρέλαιο φέτος θα είναι 52,2 δολάρια/βαρέλι, αλλά δεν αποκλείει το ενδεχόμενο εξάρσεων ως και τα 100!

Σε αντίθεση, η Παγκόσμια Τράπεζα αναφέρει ότι ο μεγαλύτερος φόβος της για την οικονομική ανάπτυξη του 2005 είναι το έλλειμμα των ΗΠΑ και ότι δεν υπάρχει λόγος αναπροσαρμογής προς τα κάτω των εκτιμήσεων για το ΑΕΠ λόγω πετρελαίου. Στην καλύτερη περίπτωση, η παγκόσμια ανάπτυξη θα πλησιάσει το 3,9% από 3,1% το 2004.

Τι σημαίνουν όλα αυτά τελικά; Κατά την ταπεινή μας γνώμη, παρ’ όλο που η παγκόσμια ανάπτυξη αντιμετωπίζει προκλήσεις οι οποίες δεν μπορούν να αγνοηθούν, οι αναπτυγμένες οικονομικά χώρες τις αντιμετωπίζουν με ιδιαίτερη επιτυχία.

Ίσως τελικά ο γερο-Άλαν να έχει δίκιο που εμπιστεύεται τόσο πολύ τις αγορές (είτε την αγορά πετρελαίου είτε αυτές του εμπορίου γενικότερα).

Σε κάθε περίπτωση, οι πρόδρομοι οικονομικοί δείκτες δείχνουν ότι η παγκόσμια ”ατμομηχανή” έχει ακόμα δρόμο μπροστά της (η πρόβλεψή μας για την ανάπτυξη της αμερικανικής οικονομίας για το 2005-2006 είναι μεταξύ 3,0% και 3,5%), με τον πληθωρισμό να κινείται στα σημερινά στενά πλαίσια.

Δεν ισχύουν τα ίδια δεδομένα για την οικονομία της ευρωζώνης και της Ιαπωνίας, οι οποίες παλεύουν ακόμα για μια αξιοπρεπή δυναμική ανάπτυξης.

Σε μικροοικονομικό επίπεδο είναι αξιοπρόσεκτο το γεγονός του περιορισμού του δανεισμού από την πλευρά των επιχειρήσεων. Τα στοιχεία έδειξαν ότι το πρώτο τρίμηνο του 2005 οι εταιρείες δανείστηκαν 18% λιγότερο από το αντίστοιχο διάστημα πέρσι.

Παρά τα προβλήματα της Ford και της GM, η βελτίωση των ισολογισμών των εταιρειών είναι ένα ακόμα θετικό σημάδι για την ανάπτυξη, καθώς οι εταιρείες θα συνεχίσουν να επενδύουν τα δικά τους κεφάλαια, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας και υποστηρίζοντας έτσι την οικονομική ανάπτυξη των ΗΠΑ.

Συνοψίζοντας, πιστεύουμε ότι οι αγορές χρήματος των ΗΠΑ οδηγούνται και στηρίζονται στα καλά θεμελιώδη στοιχεία της οικονομίας. Οι μετοχές έχουν καταγράψει αξιόλογα κέρδη και οι επενδυτές αντιμετωπίζουν με ιδιαίτερη επιφύλαξη την τοποθέτηση της ρευστότητάς τους σε μετοχικούς τίτλους.

Πιστεύουμε, όμως, ότι η μητρόπολη των αγορών θα δει ακόμα καλύτερες μέρες. Ίδωμεν...

* Ο Δ. Λευτάκης είναι αντιπρ/ρος Δ.Σ. και Γενικός Διευθυντής της Merit, ενώ ο Α.Ν. Καραλής είναι χρηματιστηριακός εκπρόσωπος.