Οι ελληνικές τράπεζες "αντέχουν" και συνεχίζουν

Οι ελληνικές τράπεζες θωρακίζονται ενάντια στην κρίση. Την ίδια στιγμή, θεωρείται βέβαιο ότι μετά το πέρας της θα υπάρξουν εξαγορές και συγχωνεύσεις, ώστε ο κλάδος να καταστεί πιο δυνατός και ευέλικτος.

Δημοσιεύθηκε: 9 Ιουνίου 2009 - 07:54

του Δημήτρη Κοντογιάννη

Οι ελληνικές τράπεζες αντέχουν και συνεχίζουν

Η διεθνής κρίση έχει αναγκάσει τις ελληνικές τράπεζες να επικεντρώσουν την προσοχή τους στη μείωση του κόστους λειτουργίας, πριν από έναν αναμενόμενο γύρο συγχωνεύσεων.

Στο μεγαλύτερο μέρος της περασμένης δεκαετίας οι ελληνικές τράπεζες στηρίχτηκαν στους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας της Ελλάδας αλλά και των χωρών της νοτιοανατολικής Ευρώπης -οι οποίες ευνοήθηκαν από την πιστωτική έκρηξη-, με αποτέλεσμα αποδόσεις ROE υψηλότερες του 20% σε ετήσια βάση.

Η κάθετη υποχώρηση των επιτοκίων μετά την ένταξη της Ελλάδας στην ευρωζώνη το 2001, ο χαμηλός καταναλωτικός δανεισμός και μία αγορά με μικρή τραπεζική διείσδυση και με σταθερή αύξηση των προσωπικών εισοδημάτων αποτέλεσαν τους παράγοντες που συνέβαλαν στα θετικά οικονομικά μεγέθη των τραπεζών.

Όμως, η διεθνής κρίση έχει εκθέσει τη δημοσιονομική αδυναμία της Ελλάδας. Τα μέτρα για τη μείωση του ελλείμματος αναμένεται ότι θα επηρεάσουν τον μελλοντικό ρυθμό ανάπτυξης -και ως εκ τούτου τον ρυθμό αύξησης του δανεισμού- καθώς τα τραπεζικά πάγια έχουν την τάση να ακολουθούν πορεία ανάλογη με το ΑΕΠ σε μακροχρόνιο ορίζοντα.

"Οι ελληνικές τράπεζες δεν μπορούν να μείνουν άπραγες, ενώ δημιουργείται ένα περιβάλλον χαμηλότερης μόχλευσης, μικρότερων περιθωρίων κέρδους και -κυρίως- χαμηλότερων ρυθμών πιστωτικής επέκτασης. Θα πρέπει να γίνουν πιο ευέλικτες και η μείωση του κόστους να είναι ο βασικός στόχος τους", υποστηρίζει ο κ. Άνθιμος Θωμόπουλος, οικονομικός διευθυντής της Εθνικής Τράπεζας, του μεγαλύτερου τραπεζικού ομίλου της χώρας.

"Το έλλειμμα ανάπτυξης θα πρέπει να καλυφθεί μέσω υψηλότερου ρυθμού αποτελεσματικότητας και μπορεί να λάβει τη μορφή συγχωνεύσεων", προσθέτει ο κ. Θωμόπουλος.

Ο κ. Νίκος Καραμούζης, αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της EFG Eurobank, τονίζει ότι "η έλλειψη μέτρου στον τρόπο διάρθρωσης των τραπεζών και των υποκαταστημάτων τους" πρέπει να εξεταστεί.

"Όταν ένα τραπεζικό 'μηχάνημα' το οποίο φέρει σε πέρας εκατοντάδες τραπεζικές συναλλαγές για παροχή νέων δανείων χρειάζεται λιγότερο χρόνο για την όλη διαδικασία, τότε θα πρέπει να προσαρμοστούμε στη νέα πραγματικότητα", προσθέτει ο κ. Καραμούζης.

Η EFG Eurobank αναμένεται να μειώσει τις λειτουργικές της δαπάνες κατά 5% φέτος. Η Εθνική Τράπεζα, η Τράπεζα Πειραιώς και η Alpha Bank έχουν υποστηρίξει ότι το λειτουργικό κόστος θα παραμείνει αμετάβλητο.

Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στις μεγάλες τράπεζες αναμένεται ότι θα φτάσουν στο ζενίθ τους στο α΄ εξάμηνο του 2010, αυξανόμενα από το 3,8% του 2008 στο 6% φέτος.

Προκειμένου να αντιμετωπίσουν την κρίση οι τράπεζες σπεύδουν να χρησιμοποιήσουν το ποσό των 28 δισ. ευρώ της κυβέρνησης ώστε να στηρίξουν τη ρευστότητα και την κεφαλαιουχική επάρκεια.

Έχουν λάβει "ένεση ρευστότητας" 3,8 δισ. ευρώ από τα 5 δισ. ευρώ προκειμένου να στηρίξουν τον δείκτη κεφαλαιουχικής επάρκειάς τους και να αντέξουν τυχόν ζημίες από επισφάλειες αλλά και επενδύσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Επίσης, έχουν δανειστεί 4,4 δισ. ευρώ από την ΕΚΤ, χρησιμοποιώντας ως εγγύηση ομόλογα με μηδενικό κουπόνι, τα οποία έχει προσφέρει η κυβέρνηση στο πλαίσιο του προγράμματος διάσωσης του χρηματοοικονομικού συστήματος.

Οι ελληνικές τράπεζες έχουν καταστεί περισσότερο "σφιχτές" στην παροχή δανείων στη νοτιοανατολική Ευρώπη, όπου οι θυγατρικές τους διαθέτουν αξιοσημείωτο μερίδιο, το οποίο το 2008 άγγιξε το 16%, λόγω ανησυχιών για τη σταθερότητα της ευρύτερης περιοχής.

Η γενναιόδωρη χρηματοδότηση από την Ε.Ε. αλλά και από διεθνείς οργανισμούς έχει στηρίξει τη ρευστότητα στην περιοχή, όμως η αβεβαιότητα παραμένει εν μέρει καθώς τα συστήματα διαχείρισης ρίσκου των ελληνικών τραπεζών θα πρέπει να τεθούν υπό δοκιμή.

Στα τέλη του 2008 η έκθεση της EFG Eurobank στο εξωτερικό άγγιζε στο 23% των συνολικών δανείων που είχε παράσχει, της Τράπεζας Πειραιώς στο 19%, ενώ της Εθνικής Τράπεζας και της Alpha Bank στο 13%. Εάν, όμως, συμπεριληφθεί και η Τουρκία, τότε η έκθεση της Εθνικής εκτός Ελλάδας φτάνει στο 30%.

Σύμφωνα με τον κ. Καραμούζη, οι όποιες συγχωνεύσεις δεν θα πραγματοποιηθούν σύντομα.

"Σε μια εποχή χαμηλότερων χορηγήσεων και πιο σκληρών κανόνων θεωρώ ότι κάθε τράπεζα θα προτιμήσει να επικεντρωθεί στην επίλυση των προβλημάτων της για τα επόμενα τρίμηνα", τονίζει.

Μεγάλο ερώτημα παραμένει τόσο η κατάσταση της ελληνικής οικονομίας όσο και αυτή των γειτονικών περιοχών. Ένα άλλο σημείο που προβληματίζει είναι η πολιτική κατάσταση, με δεδομένο ότι το Δημόσιο διαθέτει σημαντικά μερίδια σε τρεις τράπεζες, ενώ το ισχυρό κράτος θεωρείται απαραίτητο, όπως σημειώνει ο κ. Καραμούζης.

Ορισμένοι τραπεζίτες υποστηρίζουν ότι η εμπλοκή του κράτους στον κλάδο, ως μεγαλομετόχου, θα δράσει αποτρεπτικά για συμφωνίες εξαγορών ή συγχωνεύσεων. Την ίδια στιγμή αρκετοί τράπεζες ετοιμάζονται να προχωρήσουν σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου μόλις βελτιωθούν οι συνθήκες στην αγορά, ώστε να αποπληρώσουν το Δημόσιο και να ανακτήσουν την ανεξαρτησία τους.

Όμως με τέσσερις μεγάλες τράπεζες και με ακόμη τέσσερις μικρότερες σε μια αγορά 11 εκατ. είναι βέβαιο ότι αργά ή γρήγορα θα υπάρξουν συμφωνίες εξαγορών και συγχωνεύσεων.

© The Financial Times Limited 2009. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation