Πληθωριστικές απειλές στη διεθνή οικονομία

Οι κεντρικές τράπεζες καθώς επικεντρώνουν την προσοχή τους στην πιστωτική κρίση κινδυνεύουν να χάσουν το μήνυμα που τους αποστέλλει η έκρηξη στις τιμές εμπορευμάτων, τάση η οποία αυξάνει τον πληθωρισμό.

Δημοσιεύθηκε: 22 Απριλίου 2008 - 12:14

TJ Bond & Alex Patelis, Merrill Lynch

Πληθωριστικές απειλές στη διεθνή οικονομία

Ένα από τα δυσκολότερα παζλ για τη διεθνή οικονομία είναι η αντίθεση μεταξύ του πάγου που προκαλείται από την πιστωτική κρίση και της φωτιάς που εκπέμπει η έκρηξη στις τιμές εμπορευμάτων.

Το πρώτο αποτελεί σαφώς προειδοποίηση για την πορεία της παγκόσμιας ανάπτυξης. Το δεύτερο, σε πλήρη αντίθεση, είναι ένδειξη ισχυρής παγκόσμιας ζήτησης.

Η εναρμόνιση των δύο αυτών τάσεων δεν είναι δύσκολη. Απλώς θα πρέπει να συνειδητοποιήσεις ότι -με εξαίρεση τις αγγλοσαξονικές οικονομίες- η παγκόσμια πιστωτική κρίση έχει ελάχιστη επίδραση στην ανάπτυξη. Εξετάσαμε το εν λόγω θέμα σε σχέση με όλες τις χώρες και καταλήξαμε σε δύο βασικά συμπεράσματα.

Πρώτον, ο δανεισμός από τις τοπικές τράπεζες δεν έχει επηρεαστεί. Είναι σαφές ότι το πρόβλημα που ξεκίνησε από την αμερικανική αγορά subprime έχει επηρεάσει διαφορετικά είδη επενδύσεων όπως τα επιχειρηματικά ομόλογα. Όμως, οι ενδείξεις μείωσης του δανεισμού σε παγκόσμιο επίπεδο δεν είναι και τόσο ισχυρές.

Στην Ευρώπη ο δανεισμός έχει περιοριστεί, αλλά παραμένει ισχυρός. Το ίδιο ισχύει και στην Ιαπωνία. Στην Ασία (εκτός Ιαπωνίας - περιοχή που στηρίζει την παγκόσμια ανάπτυξη) τα επιτόκια δανεισμού έχουν υποχωρήσει και οι πιστώσεις έχουν ενισχυθεί.

Εάν επιθυμούμε να το θέσουμε διαφορετικά, η πιστωτική κρίση έχει επηρεάσει τις αγορές κεφαλαίου. Η αγορά δανεισμού από τις τοπικές τράπεζες στηρίζεται στα εγχώρια νομίσματα.

Παράλληλα, η εισροή κεφαλαίων στα τοπικά τραπεζικά συστήματα εξαρτάται από την εκάστοτε νομισματική πολιτική, η οποία παραμένει χαλαρή σε αρκετές χώρες, όπως για παράδειγμα στη Ρωσία, στην Κίνα και στη Μέση Ανατολή.

Πρόκειται για ένα εξαιρετικά σημαντικό στοιχείο, καθώς ο τραπεζικός δανεισμός είναι η βασική πηγή κεφαλαίων για νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Στην Ασία (εκτός Ιαπωνίας) τα ομόλογα σε δολάριο αντιστοιχούν στο 4% της συνολικής πιστωτικής αγοράς. Η τραπεζική χρηματοδότηση αντιστοιχεί στο 67%. Το ίδιο ισχύει στην ευρωζώνη, όπου το σύνολο των δανείων είναι επταπλάσιο του συνόλου των επιχειρηματικών ομολόγων (εξαιρουμένου του χρηματοοικονομικού κλάδου).

Το δεύτερο βασικό συμπέρασμα είναι ότι η πιστωτική κρίση θα μειώσει τη ζήτηση εκ μέρους των δανειζόμενων όχι των πιστωτών. Ο μεγαλύτερος οφειλέτης είναι τα αγγλοσαξονικά νοικοκυριά: ΗΠΑ, Βρετανίας, Αυστραλίας και Νέας Ζηλανδίας.

Σε άλλους κλάδους και περιοχές -μεταξύ των οποίων οι εξαγωγείς πετρελαίου και εμπορευμάτων της Ασίας και ο παγκόσμιος επιχειρηματικός κλάδος- κυριαρχούν οι αποταμιευτές.

Ανεξάρτητα από την πιστωτική κρίση, η πρόβλεψη για ισχυρή ανάπτυξη στις αναδυόμενες αγορές δεν έχει αλλάξει. Οι αναδυόμενες αντιστοιχούν σε ποσοστό υψηλότερο του 50% της παγκόσμιας ανάπτυξης, ενώ αναμένουμε ότι αυτό θα ενισχυθεί περισσότερο στα επόμενα χρόνια.

Οι πιστωτικές αγορές έχουν προβλήματα, αλλά η υφήλιος δεν είναι παντού ίδια. Οι περιοχές που δεν χρησιμοποιούν τις αγορές κεφαλαίου για χρηματοδότηση (Λ. Αμερική, Ασία, ηπειρωτική Ευρώπη) ακολουθούν καλύτερη πορεία από εκείνες που τις χρησιμοποιούν (ΗΠΑ και Βρετανία). Οι πιστωτές (Ασία και εξαγωγείς εμπορευμάτων) ακολουθούν πορεία καλύτερη από τους δανειζομένους (Αγγλοσάξονες καταναλωτές). Η φωτιά λιώνει τον πάγο.

Η κοινή γνώμη υπερθεματίζει σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη των ΗΠΑ και την πορεία των αγορών τους. Όμως, προκειμένου να κατανοήσει κάποιος τον τρέχοντα οικονομικό κύκλο θα πρέπει να κατανοήσει την ισχυρή ζήτηση στις υπόλοιπες περιοχές. Η ισχυρή ζήτηση δημιουργεί προκλήσεις τόσο στους επενδυτές όσο και στη μακροοικονομική πολιτική.

Ο κίνδυνος για τους επενδυτές είναι ότι η προβλεπόμενη επέκταση της πιστωτικής κρίσης δεν θα υλοποιηθεί. Εκτός των αγγλοσαξονικών οικονομιών, η εταιρική κερδοφορία αλλά και η ανάπτυξη μπορούν να εκπλήξουν θετικά.

Ο κίνδυνος για τη μακροοικονομική πολιτική είναι ότι εξαιτίας των ανησυχιών για την ανάπτυξη οι κεντρικές τράπεζες θα διστάσουν να προχωρήσουν σε αύξηση επιτοκίων. Όντως η μεγάλη έκπληξη για το 2008 είναι η έκρηξη του πληθωρισμού, όχι η χαλάρωση της ανάπτυξης.

Λόγω της επικέντρωσης στην πιστωτική κρίση οι κεντρικές τράπεζες μπορεί να χάσουν τα μηνύματα που τους αποστέλλουν οι τιμές εμπορευμάτων. Ιδιαίτερα στις αναδυόμενες αγορές η απώλεια της μακροοικονομικής σταθερότητας, καθώς ο πληθωρισμός ενισχύεται, μπορεί να αποδειχτεί περισσότερο επικίνδυνη από την πιστωτική κρίση.

Κανείς δεν επιθυμεί να καεί.

© The Financial Times Limited 2008. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation