Το επόμενο ”θύμα” της πιστωτικής κρίσης

Η αγορά credit default swaps αγγίζει τα 45.000 δισ. δολάρια. Εάν το subprime ”τάραξε” το παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα, η αγορά CDS μπορεί να το οδηγήσει σε πλήρη κατάρρευση, επισημαίνει ο αρθογράφος των ”FT”, Wolfgang Munchau.

Δημοσιεύθηκε: 15 Ιανουαρίου 2008 - 07:54

του Wolfgang Munchau

Εάν επρόκειτο απλά για μία κρίση στη δευτερογενή αγορά ενυπόθηκων δανείων θα είχε ”περάσει”. Όμως δεν έχει ολοκληρωθεί, ούτε αναμένεται ότι κάτι τέτοιο θα συμβεί σύντομα. Ο λόγος είναι ότι αρκετοί ακόμη τομείς των πιστωτικών αγορών είναι επισφαλείς.

Οι πιστωτικές κάρτες αποτελούν ένα τομέα, ανάλογο στο μέγεθος με αυτόν της αγοράς subprime. Ένας άλλος κλάδος είναι αυτός των credit default swaps (CDS), δηλαδή των μοντέρνων χρηματοοικονομικών εργαλείων που επιτρέπουν στους κατόχους ομολόγων να προστατευθούν ενάντια στο ενδεχόμενο αδυναμίας αποπληρωμής χρεών.

Η αγορά CDS αποτιμάται στα 45.000 δισ. δολάρια. Δεν είναι ένα εύκολο ποσό για να το ”φανταστείς”. Είναι τρεις φορές υψηλότερο από το ετήσιο ΑΕΠ των ΗΠΑ. Από οικονομικής πλευράς τα CDS αποτελούν μία ασφάλεια. Αλλά νομικά δεν ισχύει αυτό και εξαιτίας αυτού του λόγου η εν λόγω αγορά δεν υπόκειται σε ρυθμιστικές αρχές.

Τυπικά υπάρχουν swaps: δύο ”μέρη” ανταλλάσσουν τις πληρωμές – το ένα καταβάλλει ένα τυπικό premium ως προστασία και το άλλο πληρώνει σε περίπτωση που υπάρξει πρόβλημα αδυναμίας αποπληρωμής του χρέους.

Δεδομένων των παραπάνω αλλά και κάποιων άλλων πτυχών της αγοράς, αυτή στηρίζεται στο ρυθμό με το οποίο θα καταγραφούν ενδεχόμενες χρεοκοπίες. Οι χρεοκοπίες, όμως, εξαρτώνται και από την πορεία μίας οικονομίας. Οι Ευρώπη και ΗΠΑ είναι οι δύο μεγαλύτερες αγορές CDS παγκοσμίως.

Αυτή την περίοδο όλοι αναγνωρίζουν, ακόμη και η Fed, ότι η οικονομία των ΗΠΑ οδηγείται σε απότομη προσγείωση, πιθανώς και σε ύφεση. Η οικονομία της ευρωζώνης, επίσης, χαλαρώνει, αλλά όχι με τόσο έντονους ρυθμούς.

Σύμφωνα με το National Bureau of Economic Research, η μέση περίοδος ύφεσης στις ΗΠΑ – εξαιρουμένης αυτής του 2001 – διήρκησε περί τους 11 μήνες. Οι ΗΠΑ ήταν τυχερές. Δεν συμβαίνει, όμως, το ίδιο με τη Γερμανία. Η τελευταία ισχυρή χαλάρωση των ρυθμών ανάπτυξης ξεκίνησε στην αρχή της δεκαετίας και διήρκησε 15 τρίμηνα.

Ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα συμπεράσματα ήταν ότι όσο υπήρχε πιστωτική δυσχέρεια τόσο πιο έντονες ήταν οι περίοδοι ύφεσης ή ισχυρής χαλάρωσης των ρυθμών ανάπτυξης. Αυτό συνέβη στη Γερμανία, όπου οι τράπεζες φρόντισαν να ”καθαρίσουν” τους ισολογισμούς τους, μετά από μία μακρά περίοδο εύκολου δανεισμού.

Το πραγματικό, λοιπόν, ερώτημα αυτή τη στιγμή δεν είναι εάν οι ΗΠΑ κατορθώσουν να ”ξεφύγουν” από την κατακόρυφη πτώση των ρυθμών ανάπτυξής τους ή από την ύφεση. Σίγουρα δεν μπορούν. Το πραγματικό ερώτημα είναι πόσο θα διαρκέσει η όλη αυτή ”δυσκολία”.

Βάσει του αισιόδοξου σεναρίου θα είναι μία σύντομη και όχι ”βαθιά” ύφεση. Το δεύτερο λιγότερο αισιόδοξο σενάριο κάνει λόγο για μία απότομη αλλά βραχύβια ύφεση.

Το πραγματικά απαίσιο σενάριο είναι αυτό που προβλέπει μακροπρόθεσμη ύφεση. Οι ΗΠΑ έχουν, ήδη, αντιμετωπίσει κάτι παρόμοιο την περίοδο 1973-1975. Η διαφορά είναι ότι τότε δεν υπήρχε αγορά CDS.

Τι θα συμβεί, λοιπόν, εάν οι ΗΠΑ βιώσουν μία μακροχρόνια ύφεση. Ο Bill Gross, επικεφαλής της Pimco, του μεγαλύτερου ομολογιακού fund έχει προβλέψει ότι οι απώλειες στην αγορά CDS, λόγω αύξησης των χρεοκοπιών μπορούν να φθάσουν έως και τα 250 δισ. δολάρια ή ακόμη και να τα ξεπεράσουν.

Είναι πολύ εύκολο για τους περισσότερους να ”δουν” πόσα χρηματοοικονομικά προβλήματα μπορεί να δημιουργήσει η αγορά credit default swaps. Η κρίση στην αγορά subprime απλά οδήγησε σε αποσυντονισμό το παγκόσμιο πιστωτικό σύστημα. Μία κρίση στην αγορά CDS, μπορεί να οδηγήσει σε πραγματική κατάρρευσή του.

Δεν πρόκειται για πρόβλεψη του τι καταφθάνει, απλά για ένα σενάριο. Όμως η πιθανότητα μίας μακράς ύφεσης στις ΗΠΑ δεν αποτελεί ένα σενάριο το οποίο είναι χαμηλής ”πιστότητας”.

© The Financial Times Limited 2008. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation