Οι ΗΠΑ χρειάζονται δημοσιονομικά ερεθίσματα

Την εφαρμογή ενός βραχυχρόνιου προγράμματος δημοσιονομικών κινήτρων προκειμένου οι ΗΠΑ να αποφύγουν την ύφεση προτείνει ο πρώην υπουργός Οικονομικών της, κ. Lawrence Summers, με τις οικονομικές ανησυχίες να εντείνονται, πλήττοντας τη Wall Street, μετά και την ανακοίνωση της Παρασκευής για άνοδο της ανεργίας.

Δημοσιεύθηκε: 7 Ιανουαρίου 2008 - 09:49

του Lawrence Summers

Οι πιθανότητες ύφεσης στις ΗΠΑ εντός του 2008 έχουν ενισχυθεί μετά την ανακοίνωση για αύξηση της ανεργίας, τις όλο και πιο ισχυρές ενδείξεις ήπιων δαπανών κατά τη διάρκεια των εορτών, τη μεγαλύτερη αύξηση στις τιμές πετρελαίου, τις περαιτέρω δυσάρεστες ειδήσεις για τη στεγαστική αγορά και τις επιπλέον διαγραφές ζημιών στον χρηματοοικονομικό κλάδο.

Πριν από έξι εβδομάδες η πρόβλεψή μου στους ”Financial Times” ότι η ύφεση είναι πιθανή χαρακτηρίστηκε υπερβολική. Τώρα, πλέον, αποτελεί κοινό μυστικό και μάλιστα κάποιοι κάνουν λόγο για ισχυρή ύφεση.

Οι αγορές προεξοφλούν ότι η Fed θα προσφέρει περαιτέρω στήριγμα στην οικονομία προχωρώντας σε μείωση των επιτοκίων κατά 125 μονάδες βάσης, με αποτέλεσμα αυτά να υποχωρήσουν στο 3%.

Η πρόκληση τόσο για τον πρόεδρο όσο και για το Κογκρέσο είναι η δημιουργία ενός προγράμματος δημοσιονομικών κινήτρων για την αμερικανική οικονομία, το οποίο μπορεί να μετατραπεί σε νόμο εντός των επόμενων μηνών.

Δεδομένης της πρόβλεψης ότι η Fed θα μειώσει τα επιτόκια, η αντιδικία έγκειται, πλέον, στο εάν υπάρχει ανάγκη δημιουργίας δημοσιονομικών κινήτρων ή όχι.

Το πραγματικό ερώτημα είναι εάν χρειάζεται μια διακριτική νομισματική πολιτική ή εάν τα κίνητρα θα πρέπει να προέλθουν από μια αντιστοίχως διακριτική δημοσιονομική πολιτική.

Μια διαφοροποιήσιμη πολιτική προσέγγιση μοιάζει πολύ πιο επιθυμητή καθώς: (α) βρισκόμαστε σε έναν κόσμο ο οποίος είναι δύσκολο να κρίνει τις επιπτώσεις της εφαρμοζόμενης δημοσιονομικής πολιτικής, (β) η πραγματική επίδραση της ασκούμενης δημοσιονομικής πολιτικής αφορά στους καταναλωτές οι οποίοι αναλαμβάνουν το ”βάρος” της ύφεσης, (γ) η ”χρήση” συγκεκριμένων δημοσιονομικών κινήτρων περιορίζει το ύψος κατά το οποίο οφείλουν να μειωθούν τα επιτόκια και (δ) η έστω και εν μέρει στήριξη στα δημοσιονομικά κίνητρα μειώνει αρκετά τις πιθανότητες δημιουργίας φούσκας οι οποίες συνδέονται άμεσα με τα ”χαμηλά” επιτόκια.

Πέραν των παραπάνω θα πρέπει να υπάρξει μέριμνα για τη διατήρηση σε υγιή πορεία της κατανάλωσης, στοιχείο το οποίο αποτελεί αμυντικό μηχανισμό έναντι της μείωσης της απασχόλησης και σε περαιτέρω υποχώρηση εισοδημάτων και δαπανών.

Η χρήση δημοσιονομικών κινήτρων είναι η κατάλληλη ασφάλεια καθώς προσφέρει ταχύτερα και περισσότερα αξιόπιστα αποτελέσματα και εν μέρει μπορεί να εμποδίσει την αύξηση του προστατευτισμού, τάση η οποία μπορεί να πλήξει την παγκόσμια οικονομία.

Θα πρέπει, όμως, να δοθεί προσοχή σε τρία βασικά σημεία. Πρώτον, προκειμένου να είναι αποτελεσματικά τα δημοσιονομικά κίνητρα θα πρέπει να εφαρμοστούν σταδιακά. Προκειμένου να αποδειχτεί ωφέλιμη θα πρέπει να έχει υλοποιηθεί έως τα μέσα του έτους και να βασίζεται σε αλλαγές τόσο στους φόρους όσο και στα επιδόματα.

Δεύτερον, τα δημοσιονομικά ερεθίσματα ”δουλεύουν” μόνο όταν είναι ορθά επικεντρωμένα. Η βοήθεια θα πρέπει να αφορά στα χαμηλά εισοδήματα ή σε αυτούς τα εισοδήματα των οποίων έχουν υποχωρήσει σημαντικά.

Τρίτον, θα πρέπει να έχει συγκεκριμένο ορίζοντα εφαρμογής, καθώς σε αντίθετη περίπτωση θα αποδειχτεί μη αποδοτική και μπορεί να οδηγήσει σε περαιτέρω διόγκωση των ελλειμμάτων, σε άνοδο των μακροπρόθεσμων επιτοκίων και σε αρνητική επίδραση στις μακροχρόνιες προοπτικές ανάπτυξης.

Δεδομένων όλων των παραπάνω, τα καλύτερα μέτρα που μπορούν να ληφθούν αφορούν στην ύπαρξη ισότιμων πληρωμών σε όσους καταβάλλουν ανάλογου ύψους φόρους, στην αύξηση του επιδόματος ανεργίας για όσους είναι μακροχρόνια άνεργοι και στην παροχή ακόμη και επιδόματος διατροφής.

Πόσο ”μεγάλο” θα μπορούσε να είναι ένα τέτοιο πρόγραμμα; Εξαρτάται από το τι άλλο πραγματοποιείται παράλληλα προκειμένου να υπάρξει στήριξη της οικονομίας. Αλλά βοήθεια η οποία κυμαίνεται από 50 έως 75 δισ. δολάρια, για δύο ή τρία τρίμηνα, μπορεί να προσθέσει περί το 1% στο ΑΕΠ.

© The Financial Times Limited 2008. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation