”Ρίψεις” μετρητών από τις κεντρικές τράπεζες

Οι κεντρικές τράπεζες με τη συμφωνία συντονισμένης παρέμβασης προσπαθούν να μας πείσουν να μην ανησυχούμε. Θα το καταφέρουν; Μόνο εάν μετά τη ”σωτηρία” φροντίσουν να καταστήσουν περισσότερο σκληρούς τους όρους του παιχνιδιού, τονίζει ο αρθρογράφος των ”F.T.”, κ. Martin Wolf.

Δημοσιεύθηκε: 13 Δεκεμβρίου 2007 - 11:20

του Martin Wolf

Το ”ελικόπτερο” των κεντρικών τραπεζών σχεδιάζει συντονισμένη ρίψη ρευστότητας στα ταραγμένα ύδατα των αγορών. Τα κεφάλαια που θα πέσουν δεν θα είναι τόσο μεγάλα. Όμως, εάν η ρίψη στεφθεί με επιτυχία, θα ακολουθήσουν και άλλες. Το ελικόπτερο θα πραγματοποιήσει πολλές ακόμη ρίψεις.

Ένα σημείο είναι ξεκάθαρο: Οι κεντρικές τράπεζες θα πρέπει να ανησυχούν πάρα πολύ για να προχωρούν σε μία τέτοια κίνηση. Αυτό που είναι αξιοσημείωτο στην όλη υπόθεση είναι ότι πέντε κεντρικές τράπεζες –Τράπεζα του Καναδά, Τράπεζα της Αγγλίας, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ και Εθνική Τράπεζα της Ελβετίας– αποφάσισαν να συγχρονίσουν τις (διαφορετικές) τακτικές τους σε ό,τι αφορά τις ενέσεις ρευστότητας.

Ευελπιστούν ότι η απόφασή τους δεν θα δημιουργήσει πανικό (δηλαδή δεν θα προκαλέσει στους επενδυτές το ερώτημα: ”Τι ξέρουν οι κεντρικές τράπεζες που εγώ δεν το γνωρίζω;”), αλλά θα τους γεμίσει με αυτοπεποίθηση (οδηγώντας τους στη σκέψη ”από τη στιγμή που οι κεντρικές τράπεζες αποφάσισαν να παρέμβουν με αυτόν τον τρόπο, τότε κι εγώ θα πρέπει να σταματήσω να ανησυχώ”).

Είναι εύκολο να καταλάβεις γιατί οι κεντρικές τράπεζες αποφάσισαν να προχωρήσουν σε μία τόσο ηρωική κίνηση. Η εμπιστοσύνη έχει εγκαταλείψει τις αγορές, σε μία 4μηνη περίοδο μεταστροφής.

Ως αποτέλεσμα αυτού η νομισματική πολιτική δεν περνά στους δανειστές με τον τρόπο που οι κεντρικές τράπεζες επιθυμούν. Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το ολοένα και διευρυνόμενο χάσμα μεταξύ των τριμηνιαίων διατραπεζικών επιτοκίων και του επιτοκίου δολαρίου, ευρώ και στερλίνας. Τα spreads είναι πραγματικά τεράστια (ξεπερνώντας τις 100 μονάδες βάσης).

Δεν είναι μόνο η παραπάνω πορεία απόδειξη των προβλημάτων: στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, το spread μεταξύ των 3μηνιαίων treasuries και των επιχειρηματικών ομολόγων με αξιολόγηση ”ΑΑ” έχει διευρυνθεί στις 270 μονάδες βάσης, έναντι μόλις 70 μονάδων πριν από ένα έτος. Σαφώς πρόκειται για μεταστροφή.

Όμως, γιατί η συντονισμένη παρέμβαση της Τετάρτης 12/12 πέτυχε, ενώ οι προηγούμενες (κατά μόνας) δεν το κατόρθωσαν; Η απάντηση είναι μία: Το στίγμα που αφήνει.

Οι κεντρικές τράπεζες είναι ιδιαίτερα ανήσυχες καθώς οι εμπορικοί χρηματοοικονομικοί όμιλοι διστάζουν να δανειστούν από αυτές. Οι εμπορικές τράπεζες, απόλυτα φυσιολογικά, φοβούνται ότι εκτεταμένος δανεισμός μεταφράζεται σε αποδοχή ύπαρξης υψηλής στενότητας.

Ελπίδα των κεντρικών τραπεζών είναι ότι η δημοπρασία κεφαλαίων μεταξύ αρκετών τραπεζικών ομίλων θα εξαφανίσει ή έστω θα μειώσει τις ανησυχίες. Αυτή η ελπίδα στηρίζεται και στο ότι πρόκειται για κοινή πρακτική: Στόχος τους είναι να ενισχύσουν την επενδυτική εμπιστοσύνη και όχι να σώσουν κάποιον συγκεκριμένο χρηματοοικονομικό όμιλο.

Θα επιτύχει; Εάν το θεμελιώδες πρόβλημα των αγορών είναι η έλλειψη ρευστότητας (δηλαδή η παρουσία πανικού) και όχι υψηλών επισφαλειών και εάν οι κεντρικές τράπεζες είναι αποφασισμένες να προσφέρουν κεφάλαια σε όλα τα ιδρύματα χωρίς όριο και με σημαντικό discount, τότε, ναι, τα συμπτώματα ισχυρού άγχους θα εξαφανιστούν.

Πρόκειται για δύο δυνατές υποθέσεις. Υπάρχουν αρκετοί λόγοι να πιστεύουμε πως σημαντικό μέρος του άγχους προέρχεται από τις ανησυχίες για αύξηση των επισφαλειών και των αδυναμιών αποπληρωμής δανείων.

Βέβαια, οι κεντρικές τράπεζες, ή ορθότερα τα υπουργεία Οικονομικών που τις στηρίζουν, μπορούν να λύσουν και αυτό το πρόβλημα προχωρώντας σε αγορές κάθε ”επενδυτικού χαρτιού”, ανεξάρτητα εάν είναι καλό, κακό ή αδιάφορο. Όμως, μία τέτοια κίνηση θα ήταν πολύ προκλητική, πιθανώς εξαιρετικά ακριβή και φυσικά μη αποδεκτή από το κοινό.

Επιπρόσθετα, εάν το άγχος προκαλείται από την έλλειψη ρευστότητας (κάτι, πάντως, το οποίο δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα), παραμένει το ερώτημα για την ακριβή έκταση των αναγκαίων παρεμβάσεων. Ας υποθέσουμε ότι οι κεντρικές τράπεζες προχωρούν σε αγορά κάθε ”χαρτιού” και ως εκ τούτου παρέχουν υψηλή ρευστότητα στους χρηματοοικονομικούς ομίλους, οι οποίοι ανέλαβαν υψηλό ρίσκο, δανείζοντας για μεγάλο διάστημα και δανειζόμενες για μικρό.

Μας προσφέρει, όντως, η απόφαση των κεντρικών τραπεζών καλούς λόγους για να πάψουμε να ανησυχούμε; Μόνο εάν μας αρέσει η σωτηρία των ”εντελώς ανίκανων” τραπεζιτών, θα ήταν η δική μου απάντηση. Πιθανώς να κατορθώσουν να επαναφέρουν τις αγορές στην ευθεία οδό. Πιθανώς, με αυτόν τον τρόπο να σώσουν τις οικονομίες από τον φόβο της ύφεσης.

Όμως, η ιστορία δεν πρόκειται να τελειώσει εδώ. Όσο πιο μεγάλη είναι η επιχείρηση διάσωσης, τόσο πιο σκληροί θα πρέπει να είναι οι όροι που οφείλουν να θέσουν οι ρυθμιστικές αρχές στο μέλλον.

© The Financial Times Limited 2007. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation