Οι αντιφάσεις των Trumponomics για τους δασμούς

Αν σας αρέσει να παρακολουθείτε αφηγήματα να διαλύονται και να ξανασχηματίζονται όπως οι κρύσταλλοι σε ένα υπερκορεσμένο διάλυμα, τότε θα λατρεύατε τις τελευταίες ημέρες την Ουάσινγκτον.

Το Σάββατο, ο Ντόναλντ Τραμπ πρότεινε τον τιτάνα των hedge funds Σκοτ Μπέσεντ ως υπουργό Οικονομικών και οι χρηματοπιστωτικές αγορές αναστέναξαν με ανακούφιση που επιλέχθηκε ένας δικός τους αντί, ας πούμε, για τον πολεμιστή των δασμών Ρόμπερτ Λάιτχαϊζερ, του εμπορικού αντιπροσώπου στην πρώτη θητεία του Τραμπ.

Αυτή η αισιοδοξία μάλλον ανατράπηκε από την έκπληξη που έκανε ο Τραμπ το βράδυ της Δευτέρας, απειλώντας με δασμούς 25% στο Μεξικό και τον Καναδά (και ένα απρόσμενα μέτριο επιπλέον 10% στην Κίνα) για να επιβάλει την πάταξη της μετανάστευσης και του λαθρεμπορίου φαιντανύλης μέχρι την ημέρα της ορκωμοσίας.

Κάποιοι παρατηρητές της αγοράς είχαν ήδη «χτενίσει» το ιστορικό του Μπέσεντ και αποφάσισαν ότι το σημαντικό είναι ότι είναι ιστορικός της οικονομίας. Τώρα κυκλοφορεί η ιδέα ότι το μόνο που θέλει είναι να αναδιατάξει χειρουργικά τον κόσμο, τόσο γεωπολιτικά, όσο και οικονομικά, μέσω οποιουδήποτε οικονομικού μέσου είναι δυνατόν, συμπεριλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, των δασμών.

Θεωρητικά, θα μπορούσατε να εντάξετε το παιχνίδι Καναδά-Μεξικού-Κίνας στην κοσμοθεωρία του Μπέσεντ. Σε ένα άρθρο που έγραψε πριν από δύο εβδομάδες για το Fox News, ο Μπέσεντ ανέφερε προσεκτικά τη χρήση οικονομικών εργαλείων για την πάταξη του εμπορίου της φαιντανύλης. Αλλά υποτίθεται ότι είναι οπαδός των προσεκτικά βαθμονομημένων και σταδιακών δασμών που στοχεύουν με ακρίβεια σε χώρες, ανάλογα με την ευθυγράμμισή τους με τις ΗΠΑ.

Σε συνέντευξή του τον Οκτώβριο μίλησε για την ταξινόμηση ξένων κυβερνήσεων ως κόκκινες, κίτρινες ή πράσινες ανάλογα με το επίπεδο συμπάθειάς τους προς την Ουάσινγκτον και για ανάλογη προσαρμογή πολιτικής.

Μια σημαντική διακοπή του εμπορίου με έναν σύμμαχο όπως ο Καναδάς που ανακοινώθηκε ξαφνικά μέσω των social media δεν είναι ακριβώς σε αυτό το στυλ. Πρώτον, η προθεσμία είναι παράλογη: οι τρεις χώρες δύσκολα θα μπορέσουν να περιορίσουν τη μετανάστευση και το εμπόριο φαιντανύλης σε λιγότερο από δύο μήνες.

Η ανακοίνωση είναι πολύ πιο πιθανό να έχει εμπνευστεί από τα «γεράκια» της ασφάλειας και της μετανάστευσης της  νεόκοπης κυβέρνησης Τραμπ, έναντι των οποίων πρόσωπα όπως ο Μπέσεντ θα δυσκολευτούν να αντιδράσουν.

Για να συνεχιστεί αυτή η συναρπαστική σειρά γεγονότων, την Τρίτη ο Τραμπ πρότεινε ως εμπορικό αντιπρόσωπο των ΗΠΑ τον Τζέιμισον Γκριρ, προστατευόμενο του πρώην USTR  Τραμπ Λάιτχαϊζερ. Το πρώην αφεντικό του έχει πιο εστιασμένες ιδέες σχετικά με το πώς να χρησιμοποιηθούν οι δασμοί ως μοχλός πίεσης για να εξαναγκαστούν οι εμπορικοί εταίροι να απελευθερώσουν  τις αμερικανικές εξαγωγές και να αγοράζουν τα αμερικανικά προϊόντα,

Και για επικεφαλής του Εθνικού Οικονομικού Συμβουλίου, ο Τραμπ επέλεξε τον Κέβιν Χάσετ, έναν πολύ πιο ορθόδοξο οικονομολόγο της ελεύθερης αγοράς, ο οποίος υπηρέτησε ευχαρίστως στην φιλική προς το ελεύθερο εμπόριο κυβέρνηση του Τζορτζ Ου. Μπους.

Ο Χάσετ είναι υποστηρικτής του προτεινόμενου από τον Τραμπ «Νόμου περί Αμοιβαίου Εμπορίου», που θα είχε στόχο να δώσει κίνητρα στους εμπορικούς εταίρους να μειώσουν τους δασμούς στα επίπεδα των ΗΠΑ.

Πέρα από την πλήρη καταστρατήγηση της αρχής του «πλέον ευνοούμενου έθνους» για την ισότιμη μεταχείριση των εμπορικών εταίρων, η οποία στηρίζει τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, αυτό δεν είναι το χειρότερο σχέδιο που υπάρχει. Τουλάχιστον ωθεί τις χώρες προς τη σωστή κατεύθυνση.

Αλλά εκτός του ότι απαιτεί τεράστια υποκρισία για να περάσει από το Κογκρέσο εξαιρώντας ευαίσθητους τομείς, έρχεται σε ευθεία αντίθεση με τις ιδέες άλλων για την εφαρμογή των δασμών ως μοχλού πίεσης για όλες τις χρήσεις. 

Όπως έχω ξαναπεί, η αξία της «πολιτικής των Ανακτόρων» (σημ.μτφ. palace politics, ιδιωματική έκφραση που αναφέρεται στις σχέσεις και τις αλληλεπιδράσεις  συμβούλων και άλλων δυνάμεων με ανώτατους αξιωματούχους σε μια κυβέρνηση) στην ανάλυση θα είναι αυστηρά περιορισμένη.

Η ομάδα «οικονομικής πολιτικής και εμπορίου» θα είναι ένα συνοθύλευμα ανταγωνιστικών αυλικών υπό έναν ασταθή πρόεδρο που υποκινείται από το ένστικτο και την προκατάληψη. Αυτό ήταν, άλλωστε, ακριβώς ό,τι είχαμε κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ.

Αυτή τη φορά, η παρόρμησή του να ακούει απόψεις εκτός αυτού του κύκλου που τον παροτρύνουν να απελάσει αλλοδαπούς εργαζόμενους ή να επιδιώξει στόχους ασφαλείας ακόμη και αν βλάπτουν την αμερικανική οικονομία, θα είναι ακόμη πιο ισχυρή.

Είναι πιο παραγωγικό να εξετάσουμε ποιες εξουσίες έχει η κυβέρνηση και τι μπορεί να πετύχει αν προσπαθήσει. Θα επανέλθω σε αυτό σε μελλοντικά άρθρα, αλλά τα καταναγκαστικά οικονομικά εργαλεία της δεν είναι πανίσχυρα και ποικίλλουν σημαντικά σε αποτελεσματικότητα.

Η επιρροή των ΗΠΑ είναι ισχυρότερη στα παγκόσμια οικονομικά και ιδίως στο δολαριακό σύστημα πληρωμών, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την απομόνωση εχθρικών χωρών όπως η Ρωσία ή το Ιράν. Παρ’ όλα αυτά, οι κυρώσεις αυτές δεν υπήρξαν μοιραίες για την πολεμική προσπάθεια της Ρωσίας, ούτε οδήγησαν σε αλλαγή καθεστώτος στο Ιράν, ούτε το εμπόδισαν να εξακολουθεί να παραμένει απειλή για την ασφάλεια στην περιοχή.

Η δύναμη των ΗΠΑ να χρησιμοποιούν το εμπόριο αγαθών για πίεση είναι κάπως λιγότερο ισχυρό όπλο. Παρά το γεγονός ότι είναι η μεγαλύτερη οικονομία σε αξία στον κόσμο, είναι σχετικά λίγο εκτεθειμένη στο εμπόριο.

Παρ’ όλο που το ονομαστικό ΑΕΠ των ΗΠΑ είναι περίπου ένα τέταρτο υψηλότερο από το αντίστοιχο της Ευρώπης (ΕΕ συν το Ηνωμένο Βασίλειο), το μερίδιό τους στις παγκόσμιες εισαγωγές αγαθών είναι μικρότερο - 15,9% έναντι 17,7% το 2023.

Επιπλέον, εάν οι ΗΠΑ δεν εφαρμόσουν δασμούς οριζόντια, κάτι που έρχεται σε αντίθεση με τον στόχο τους να τους χρησιμοποιούν επιλεκτικά για να επιβραβεύουν και να τιμωρούν, είναι πιθανό να δούμε μια επανάληψη της εκτροπής του εμπορίου όπως κατά την πρώτη θητεία Τραμπ, όπου οι εξαγωγές από εχθρικές χώρες όπως η Κίνα στην πραγματικότητα δρομολογήθηκαν μέσω φιλικότερων οικονομιών, όπως το Βιετνάμ.

Υπό την κυβέρνηση Μπάιντεν, οι ΗΠΑ χρησιμοποίησαν επίσης περιορισμούς σε ότι αφορά τα προϊόντα υψηλής  τεχνολογίας για να προσπαθήσουν να αναχαιτίσουν την κυριαρχία της Κίνας σε κλάδους όπως οι ημιαγωγοί. Οι περιοριστικές πολιτικές που σχετίζονται με την ασφάλεια και την τεχνολογία είναι πιθανά πολύ αποτελεσματικές, αλλά θα είναι δύσκολο να αξιολογηθούν τέτοιες ενέργειες για την επίτευξη άλλων στόχων.

Το κύριο συμπέρασμα από αυτή την εβδομάδα είναι ότι, όπως και στο Χόλιγουντ, κανείς δεν ξέρει τίποτα. Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο Τραμπ θα χρησιμοποιήσει δασμούς κατά τη διάρκεια των επόμενων τεσσάρων ετών. Αλλά είναι πολύ ασαφές πώς θα χρησιμοποιηθούν ή για ποιο σκοπό, ή ποια άλλα οικονομικά και χρηματοπιστωτικά εργαλεία μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθούν ή ποιον θα ακούει κάθε φορά.

Αυτή η εβδομάδα είναι μια προειδοποίηση για όποιον νομίζει ότι έχει καταλάβει την κυβέρνηση Τραμπ. Δεν την έχει καταλάβει.

© The Financial Times Limited 2024. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation